Ausonius Moselle: Difference between revisions

From Dickinson College Wiki
Jump to navigationJump to search
Francese (talk | contribs)
New page: ===Transieram celerem nebuloso flumine Nauam=== ===Addita miratus ueteri noua moenia Vinco,=== ===Aequauit Latias ubi quondam Gallia Cannas=== ===Infletaeque iacent inopes super arua cater...
 
Francese (talk | contribs)
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
===Transieram celerem nebuloso flumine Nauam===
==Transieram celerem nebuloso flumine Nauam==
===Addita miratus ueteri noua moenia Vinco,===
I had crossed the Nava, swift in its misty flow,
===Aequauit Latias ubi quondam Gallia Cannas===
===Infletaeque iacent inopes super arua cateruae.===
===Vnde iter ingrediens nemorosa per auia solum===
===Et nulla humani spectans uestigia cultus===
===Praetereo arentem sitientibus undique terris===
===Dumnissum riguasque perenni fonte Tabernas===
===Aruaque Sauromatum nuper metata colonis:===
===Et tandem primis Belgarum conspicor oris===
===Noiomagum, diui castra inclita Constantini.===
===Purior hic campis aer Phoebusque sereno===
===Lumine purpureum reserat iam sudus Olympum;===
===Nec iam consertis per mutua uincula ramis===
===Quaeritur exclusum uiridi caligine caelum;===
===Sed liquidum iubar et rutilam uisentibus aethram===
===Libera perspicui non inuidet aura diei.===
===In speciem tum me patriae cultumque nitentis===
===Burdigalae blando pepulerunt omnia uisu:===
===Culmina uillarum pendentibus edita ripis===
===Et uirides Baccho colles et amoena fluent===
===Subter labentis tacito rumore Mosellae.===
===Salue, amnis, laudate agris, laudate colonis,===
===Dignata imperio debent cui moenia Belgae:===
===Amnis odorifero iuga uitea consite Baccho,===
===Consite gramineas, amnis uiridissime, ripas:===
===Nauiger ut pelagus, deuexas pronus in undas===
===Vt fluuius, uitreoque lacus imitate profundo===
===Et riuos trepido potes aequiperare meatu===
===Et liquido gelidos fontes praecellere potu:===
===Omnia solus habes, quae fons, quae riuus et amnis===
===Et lacus et biuio refluus manamine pontus.===
===Tu placidis praelapsus aquis nec murmura uenti===
===Vlla nec occulti pateris luctamina saxi.===
===Non spirante uado rapidos properare meatus===
===Cogeris, extantes medio non aequore terras===
===Interceptus habes, iusti ne demat honorem===
===Nominis, exclusum si diuidat insula flumen.===
===Tu duplices sortite uias, et cum amne secunda===
===Defluis, ut celeres feriant uada concita remi,===
===Et cum per ripas nusquam cessante remulco===
===Intendunt collo malorum uincula nautae.===
===Ipse tuos quotiens miraris in amne recursus===
===Legitimosque putas prope segnius ire meatus!===
===Tu neque limigenis ripam praetexeris uluis,===
===Nec piger immundo perfundis litora caeno:===
===Sicca in primores pergunt uestigia lymphas.===
===I nunc et Phrygiis sola leuia consere crustis===
===Tendens marmoreum laqueata per atria campum;===
===Ast ego despectis, quae census opesque dederunt,===
===Naturae mirabor opus, non cura nepotum===
===Laetaque iacturis ubi luxuriatur egestas.===
===Hic solidae sternunt umentia litora harenae,===
===Nec retinent memores uestigia pressa figuras.===
===Spectaris uitreo per leuia terga profundo,===
===Secreti nihil amnis habens: utque almus aperto===
===Panditur intuitu liquidis obtutibus aer===
===Nec placidi prohibent oculos per inania uenti,===
===Sic demersa procul durante per intima uisu===
===Cernimus arcanique patet penetrale profundi,===
===Cum uada lene meant liquidarum et lapsus aquarum===
===Prodit caerulea dispersas luce figuras:===
===Quod sulcata leui crispatur harena meatu,===
===Inclinata tremunt uiridi quod gramina fundo;===
===Vsque sub ingenuis agitatae fontibus herbae===
===Vibrantes patiuntur aquas lucetque latetque===
===Calculus et uiridem distinguit glarea muscum:===
===Tota Caledoniis talis pictura Britannis,===
===Cum uirides algas et rubra corallia nudat===
===Aestus et albentes, concharum germina, bacas,===
===Delicias hominum, locupletibus atque sub undis===
===Assimulant nostros imitata monilia cultus.===
===Haud aliter placidae subter uada laeta Mosellae===
===Detegit admixtos non concolor herba lapillos.===
===Intentos tamen usque oculos errore fatigant===
===Interludentes, examina lubrica, pisces.===
===Sed neque tot species obliquatosque natatus===
===Quaeque per aduersum succedunt agmina flumen,===
===Nominaque et cunctos numerosae stirpis alumnus===
===Edere fas aut ille sinit, cui cura secundae===
===Sortis et aequorei cessit tutela tridentis.===
===Tu mihi flumineis habitatrix Nais in oris,===
===Squamigeri gregis ede choros liquidoque sub alueo===
===Dissere caeruleo fluitantes amne cateruas.===
===Squameus herbosas capito inter lucet harenas===
===Viscere praetenero fartim congestus aristis===
===Nec duraturus post bina trihoria mensis,===
===Purpureisque salar stellatus tergora guttis,===
===Et nullo spinae nociturus acumine rhedo,===
===Effugiensque oculos celeri leuis umbra natatu.===
===Tuque per obliqui fauces uexate Saraui,===
===Qua bis terna fremunt scopulosis ostia pilis,===
===Cum defluxisti famae maioris in amnem,===
===Liberior laxos exercei, barbe, natatus:===
===Tu melior peiore aeuo, tibi contigit omni===
===Spirantum ex numero non illaudata senectus.===
===Nec te puniceo rutilantem uiscere, salmo,===
===Transierim, latae cuius uaga uerbera caudae===
===Gurgite de medio summas referuntur in undas,===
===Occultus placido cum proditur aequore pulsus.===
===Tu loricato squamosus pectore, frontem===
===Lubricus et dubiae facturus fercula cenae===
===Tempora longarum fers incorrupte morarum,===
===Praesignis maculis capitis, cui prodiga nutat===
===Aluus opimatoque fluens abdomine uenter.===
===Quaeque per Illyricum, per stagna binominis Histri===
===Spumarum indiciis caperis, mustela, natantum===
===In nostrum subuecta fretum, ne lata Mosellae===
===Flumina tam celebri defraudarentur alumno.===
===Quis te naturae pinxit color! atra superne===
===Puncta notant tergum, qua lutea circuit iris;===
===Lubrica caeruleus perducit tergora fucus;===
===Corporis ad medium fartim pinguescis, at illinc===
===Vsque sub extremam squalet cutis arida caudam.===
===Nec te, delicias mensarum, perca, silebo,===
===Amnigenos inter pisces dignande marinis,===
===Solus puniceis facilis contendere mullis:===
===Nam neque gustus iners solidoque in corpore partes===
===Segmentis coeunt, sed dissociantur aristis.===
===Hic etiam Latio risus praenomine, cultor===
===Stagnorum, querulis uis infestissima ranis,===
===Lucius, obscuras ulua caenoque lacunas===
===Obsidet; hic nullos mensarum lectus ad usus===
===Feruet fumosis olido nidore popinis.===
===Quis non et uirides, uulgi solacia, tincas===
===Norit et alburnos, praedam puerilibus hamis,===
===Stridentesque focis, obsonia plebis, alausas?===
===Teque inter species geminas neutrumque et utrumque,===
===Qui necdum salmo nec iam salar ambiguusque===
===Amborum medio, sario, intercepte sub aeuo?===
===Tu quoque flumineas inter memorande cohortes,===
===Gobio, non geminis maior sine pollice palmis,===
===Praepinguis, teres, ouipara congestior aluo===
===Propexique iubas imitatus, gobio, barbi.===
===Nunc, pecus aequoreum, celebrabere, magne silure,===
===Quem velut Actaeo perductum tergora oliuo===
===Amnicolam delphina reor: sic per freta magnum===
===Laberis et longi uix corporis agmina solves===
===Aut breuibus defensa uadis aut fluminis uluis.===
===At cum tranquillos moliris in amne meatus,===
===Te uirides ripae, te caerula turba natantum,===
===Te liquidae mirantur aquae: diffunditur alueo===
===Aestus et extremi procurrunt margine fluctus.===
===Talis Atlantiaco quondam ballena profundo,===
===Cum uento motuue suo telluris ad oras===
===Pellitur, exclusum fundit mare, magnaque surgunt===
===Aequora, uicinique timent deereseere montes.===
===Hic tamen, hie nostrae mitis ballena Mosellae===
===Exitio procul est magnoque honor additus amni.===
===Iam liquidas spectasse uias et lubriea pisces===
===Agmina multiplicesque satis numerasse cateruas.===
===Indueant aliam spectacula uitea pompam===
===Sollicitentque uagos Baccheia munera uisus,===
===Qua sublimis apex longo super ardua tractu===
===Et rupes et aprica iugi flexusque sinusque===
===Vitibus assurgunt naturalique theatro.===
===Gauranum sie alma iugum uindemia uestit===
===Et Rhodopen, proprioque nitent Pangaea Lyaeo;===
===Sic uiret Ismarius super aequora Thracia collis;===
===Sic mea flauentem pingunt uineta Garunnam.===
===Summis quippe iugis tendentis in ultima cliui===
===Conseritur uiridi fluuialis margo Lyaeo.===
===Laeta operum plebes festinantesque coloni===
===Vertice nunc summo properant, nunc deiuge dorso,===
===Certantes stolidis clamoribus. Inde uiator===
===Riparum subiecta terens, hinc nauita labens===
===Probra canunt seris cultoribus: astrepit ollis===
===Et rupes et silua tremens et concauus amnis.===
===Nec solos homines delectat scaena locorum:===
===Hic ego et agrestes Satyros et glauca tuentes===
===Naidas extremis credam concurrere ripis,===
===Capripedes agitat cum laeta proteruia Panas===
===Insultantque uadis trepidasque sub amne sorores===
===Terrent indocili pulsantes uerbere fluctum.===
===Saepe etiam mediis furata e collibus uuas===
===Inter Oreiadas Panope fluuialis amicas===
===Fugit lasciuos, paganica numina, Faunos.===
===Dicitur et, medio cum sol stetit aureus orbe,===
===Ad commune fretum Satyros uitreasque sorores===
===Consortes celebrare choros, cum praebuit horas===
===Secretas hominum coetu flagrantior aestus;===
===Tunc insultantes sua per freta ludere Nymphas===
===Et Satyros mersare uadis rudibusque natandi===
===Per medias exire manus, dum lubrica falsi===
===Membra petunt liquidosque fouent pro corpore fluctus.===
===Sed non haec spectata ulli nec cognita uisu===
===Fas mihi sit pro parte loqui: secreta tegatur===
===Et commissa suis lateat reuerentia riuis.===
===Illa fruenda palam species, cum glaucus opaco===
===Respondet colli fluuius, frondere uidentur===
===Fluminei latices et palmite consitus amnis.===
===Quis color ille uadis, seras cum propulit umbras===
===Hesperus et uiridi perfundit monte Mosellam!===
===Tota natant crispis iuga motibus et tremit absens===
===Pampinus et uitreis uindemia turget in undis.===
===Annumerat uirides derisus nauita uites,===
===Nauita caudiceo fluitans super aequora limbo===
===Per medium, qua sese amni confundit imago===
===Collis et umbrarum confinia conserit amnis.===
===Haec quoque quam dulces celebrant spectacula pompas,===
===Remipedes medio certant cum flumine lembi===
===Et uarios ineunt flexus uiridesque per oras===
===Stringunt attonsis pubentia germina pratis!===
===Puppibus et proris alacres gestire magistros===
===Impubemque manum super amnica terga uagantem===
===


Dum spectat, [uiridis qua surgit ripa, colonus,===
==Addita miratus ueteri noua moenia Vinco,==
===Non sentit] transire diem, sua seria ludo===
==Aequauit Latias ubi quondam Gallia Cannas==
===Posthabet: excludit ueteres noua gratia curas.===
==Infletaeque iacent inopes super arua cateruae.==
===Tales Cumano despectat in aequore ludos===
==Vnde iter ingrediens nemorosa per auia solum==
===Liber, sulphurei cum per iuga consita Gauri===
==Et nulla humani spectans uestigia cultus==
===Perque uaporiferi graditur uineta Veseui,===
==Praetereo arentem sitientibus undique terris==
===Cum Venus Actiacis Augusti laeta triumphis===
==Dumnissum riguasque perenni fonte Tabernas==
===Ludere lasciuos fera proelia iussit Amores,===
==Aruaque Sauromatum nuper metata colonis:==
===Qualia Niliacae classes Latiaeque triremes===
==Et tandem primis Belgarum conspicor oris==
===Subter Apollineae gesserunt Leucados arces,===
==Noiomagum, diui castra inclita Constantini.==
===Aut Pompeiani Mylasena pericula belli===
==Purior hic campis aer Phoebusque sereno==
===Euboicae referunt per Auerna sonantia cumbae:===
==Lumine purpureum reserat iam sudus Olympum;==
===Innocuos ratium pulsus pugnasque iocantes===
==Nec iam consertis per mutua uincula ramis==
===Naumachiae, Siculo qualis spectala Peloro,===
==Quaeritur exclusum uiridi caligine caelum;==
===Caeruleus uiridi reparat sub irnagine pontus.===
==Sed liquidum iubar et rutilam uisentibus aethram==
===Non aliam speciem petulantibus addit ephebis===
==Libera perspicui non inuidet aura diei.==
===Pubertasque amnisque et picti rostra phaseli.===
==In speciem tum me patriae cultumque nitentis==
===Hos Hyperionio cum sol perfuderit aestu,===
==Burdigalae blando pepulerunt omnia uisu:==
===Reddit nautales uitreo sub gurgite formas===
==Culmina uillarum pendentibus edita ripis==
===Et redigit pandas inuersi corporis umbras.===
==Et uirides Baccho colles et amoena fluent==
===Vtque agiles motus dextra laeuaque frequentant===
==Subter labentis tacito rumore Mosellae.==
===Et commutatis alternant pondera remis,===
==Salue, amnis, laudate agris, laudate colonis,==
===Vnda refert alios, simulacra umentia, nautas:===
==Dignata imperio debent cui moenia Belgae:==
===Ipsa suo gaudet simulamine nautica pubes===
==Amnis odorifero iuga uitea consite Baccho,==
===Fallaces fluuio mirata redire figuras.===
==Consite gramineas, amnis uiridissime, ripas:==
===Sic ubi compositos ostentatura capillos,===
==Nauiger ut pelagus, deuexas pronus in undas==
===Candentem late speculi explorantis honorem===
==Vt fluuius, uitreoque lacus imitate profundo==
===Cum primum carae nutrix admouit alumnae,===
==Et riuos trepido potes aequiperare meatu==
===Laeta ignorato fruitur uirguncula ludo===
==Et liquido gelidos fontes praecellere potu:==
===Germanaeque putat formam spectare puellae:===
==Omnia solus habes, quae fons, quae riuus et amnis==
===Oscula fulgenti dat non referenda metallo===
==Et lacus et biuio refluus manamine pontus.==
===Aut fixas praetemptat acus aut frontis ad oram===
==Tu placidis praelapsus aquis nec murmura uenti==
===Vibratos captat digitis extendere crines:===
==Vlla nec occulti pateris luctamina saxi.==
===Talis ad umbrarum ludibria nautica pubes===
==Non spirante uado rapidos properare meatus==
===Ambiguis fruitur ueri falsique figuris.===
==Cogeris, extantes medio non aequore terras==
===lam uero accessus faciles qua ripa ministrat,===
==Interceptus habes, iusti ne demat honorem==
===Scrutatur toto populatrix turba profundo===
==Nominis, exclusum si diuidat insula flumen.==
===Heu male defensos penetrali flumine pisces.===
==Tu duplices sortite uias, et cum amne secunda==
===Hic medio procul amne trahens umentia lina===
==Defluis, ut celeres feriant uada concita remi,==
===Nodosis decepta plagis examina uerrit;===
==Et cum per ripas nusquam cessante remulco==
===Ast hic, tranquillo qua labitur agmine flumen,===
==Intendunt collo malorum uincula nautae.==
===Ducit corticeis fluitantia retia signis;===
==Ipse tuos quotiens miraris in amne recursus==
===Ille autem scopulis deiectas pronus in undas===
==Legitimosque putas prope segnius ire meatus!==
===Inclinat lentae conexa caeumina uirgae===
==Tu neque limigenis ripam praetexeris uluis,==
===Inductos escis iaciens letalibus hamos.===
==Nec piger immundo perfundis litora caeno:==
===Quos ignara doli postquam uaga turba natantum===
==Sicca in primores pergunt uestigia lymphas.==
===Rictibus inuasit patulaeque per intima fauces===
==I nunc et Phrygiis sola leuia consere crustis==
===Sera occultati senserunt uulnera ferri,===
==Tendens marmoreum laqueata per atria campum;==
===Dum trepidant, subit indicium crispoque tremor===
==Ast ego despectis, quae census opesque dederunt,==
===Vibrantis saetae nutans consentit harundo:===
==Naturae mirabor opus, non cura nepotum==
===Nec mora et excussam stridenti uerbere praedam===
==Laetaque iacturis ubi luxuriatur egestas.==
===Dexter in obliquum raptat puer; excipit ictum===
==Hic solidae sternunt umentia litora harenae,==
===Spiritus, ut fractis quondam per inane flagellis===
==Nec retinent memores uestigia pressa figuras.==
===Aura crepat motoque assibilat aere uentus.===
==Spectaris uitreo per leuia terga profundo,==
===Exultant udae super arida saxa rapinae===
==Secreti nihil amnis habens: utque almus aperto==
===Luciferique pauent letalia tela diei,===
==Panditur intuitu liquidis obtutibus aer==
===Cuique sub amne suo mansit uigor, aere nostro===
==Nec placidi prohibent oculos per inania uenti,==
===Segnis anhelatis uitam consumit in auris.===
==Sic demersa procul durante per intima uisu==
===Iam piger inualido uibratur corpore plausus,===
==Cernimus arcanique patet penetrale profundi,==
===Torpida supremos patitur iam cauda tremores,===
==Cum uada lene meant liquidarum et lapsus aquarum==
===Nec coeunt rictus, haustas sed hiatibus auras===
==Prodit caerulea dispersas luce figuras:==
===Reddit mortiferos expirans branchia flatus.===
==Quod sulcata leui crispatur harena meatu,==
===Sic ubi fabriles exercet spiritus ignes,===
==Inclinata tremunt uiridi quod gramina fundo;==
===Accipit alterno cohibetque foramine uentos===
==Vsque sub ingenuis agitatae fontibus herbae==
===Lanea fagineis alludens parma cauernis.===
==Vibrantes patiuntur aquas lucetque latetque==
===Vidi egomet quosdam leti sub fine trementes===
==Calculus et uiridem distinguit glarea muscum:==
===Collegisse animas, mox in sublime citatos===
==Tota Caledoniis talis pictura Britannis,==
===Cernua subiectum praeceps dare corpora in amnem===
==Cum uirides algas et rubra corallia nudat==
===Desperatarum potientes rursus aquarum.===
==Aestus et albentes, concharum germina, bacas,==
===Quos impos damni puer inconsultus ab alto===
==Delicias hominum, locupletibus atque sub undis==
===Impetit et stolido captat prensare natatu.===
==Assimulant nostros imitata monilia cultus.==
===Sic Anthedonius Boeotia per freta Glaucus,===
==Haud aliter placidae subter uada laeta Mosellae==
===Gramina gustatu postquam exitialia Circes===
==Detegit admixtos non concolor herba lapillos.==
===Expertus carptas moribundis piscibus herbas===
==Intentos tamen usque oculos errore fatigant==
===Sumpsit, Carpathium subiit nouus accola pontum.===
==Interludentes, examina lubrica, pisces.==
===Ille hamis et rete potens, scrutator operti===
==Sed neque tot species obliquatosque natatus==
===Nereos, aequoream solitus conuerrere Tethyn,===
==Quaeque per aduersum succedunt agmina flumen,==
===Inter captiuas fluitauit praedo cateruas.===
==Nominaque et cunctos numerosae stirpis alumnus==
===Talia despectant longo per caerula tractu===
==Edere fas aut ille sinit, cui cura secundae==
===Pendentes saxis instanti culmine uillae,===
==Sortis et aequorei cessit tutela tridentis.==
===Quas medius dirimit sinuosis flexibus errans===
==Tu mihi flumineis habitatrix Nais in oris,==
===Amnis, et alternas comunt praetoria ripas.===
==Squamigeri gregis ede choros liquidoque sub alueo==
===Quis modo Sestiacum pelagus, Nepheleidos Helles===
==Dissere caeruleo fluitantes amne cateruas.==
===Aequor, Abydeni freta quis miretur ephebi?===
==Squameus herbosas capito inter lucet harenas==
===Quis Chalcedonio constratum ab litore pontum,===
==Viscere praetenero fartim congestus aristis==
===Regis opus magni, mediis euripus ubi undis===
==Nec duraturus post bina trihoria mensis,==
===Europaeque Asiaeque uetat concurrere terras?===
==Purpureisque salar stellatus tergora guttis,==
===Non hic dira freti rabies, non saeua furentum===
==Et nullo spinae nociturus acumine rhedo,==
===Proelia caurorum; licet hic commercia linguae===
==Effugiensque oculos celeri leuis umbra natatu.==
===Iungere et alterno sermonem texere pulsu.===
==Tuque per obliqui fauces uexate Saraui,==
===Blanda salutiferas permiscent litora uoces===
==Qua bis terna fremunt scopulosis ostia pilis,==
===Et uoces et paene manus: resonantia utrimque===
==Cum defluxisti famae maioris in amnem,==
===Verba refert mediis concurrens fluctibus echo.===
==Liberior laxos exercei, barbe, natatus:==
===Quis potis innumeros cultusque habitusque retexens===
==Tu melior peiore aeuo, tibi contigit omni==
===Pandere tectonicas per singula praedia formas?===
==Spirantum ex numero non illaudata senectus.==
===Non hoc spernat opus Gortynius aliger, aedis===
==Nec te puniceo rutilantem uiscere, salmo,==
===Conditor Euboicae, casus quem fingere in auro===
==Transierim, latae cuius uaga uerbera caudae==
===Conantem Icarios patrii pepulere dolores;===
==Gurgite de medio summas referuntur in undas,==
===Non Philo Cecropius, non qui laudatus ab hoste===
==Occultus placido cum proditur aequore pulsus.==
===Clara Syracosii traxit certamina belli.===
==Tu loricato squamosus pectore, frontem==
===Forsan et insignes hominumque operumque labors===
==Lubricus et dubiae facturus fercula cenae==
===Hic habuit decimo celebrata uolumine Mareei===
==Tempora longarum fers incorrupte morarum,==
===Hebdomas, hic clari uiguere Menecratis artes===
==Praesignis maculis capitis, cui prodiga nutat==
===Atque Ephesi spectata manus uel in arce Mineruae===
==Aluus opimatoque fluens abdomine uenter.==
===Ictinus, magico cui noetua perlita fuco===
==Quaeque per Illyricum, per stagna binominis Histri==
===Allicit omne genus uolucres perimitque tuendo.===
==Spumarum indiciis caperis, mustela, natantum==
===Conditor hic forsan fuerit Ptolomaidos aulae===
==In nostrum subuecta fretum, ne lata Mosellae==
===Dinochares, quadro cui in fastigia cono===
==Flumina tam celebri defraudarentur alumno.==
===Surgit et ipsa suas consumit pyramis umbras.===
==Quis te naturae pinxit color! atra superne==
===Iussus ob incesti qui quondam foedus amoris===
==Puncta notant tergum, qua lutea circuit iris;==
===Arsinoen Pharii suspendit in aere templi;===
==Lubrica caeruleus perducit tergora fucus;==
===Spirat enim tecti testudine corus achates===
==Corporis ad medium fartim pinguescis, at illinc==
===Amatamque trahit ferrato crine puellam.===
==Vsque sub extremam squalet cutis arida caudam.==
===Hos ergo aut horum similes est credere dignum===
==Nec te, delicias mensarum, perca, silebo,==
===Belgarum in terris scaenas posuisse domorum===
==Amnigenos inter pisces dignande marinis,==
===Molitos celsas fluuii decoramina uillas.===
==Solus puniceis facilis contendere mullis:==
===Haec est natura sublimis in aggere saxi,===
==Nam neque gustus iners solidoque in corpore partes==
===Haec procurrentis fundata crepidine ripae,===
==Segmentis coeunt, sed dissociantur aristis.==
===Haec refugit captumque sinu sibi uindicat amnem.===
==Hic etiam Latio risus praenomine, cultor==
===Illa tenens collem, qui plurimus imminet amni,===
==Stagnorum, querulis uis infestissima ranis,==
===Vsurpat faciles per culta, per aspera uisus===
==Lucius, obscuras ulua caenoque lacunas==
===Vtque suis fruitur felix speculatio terris.===
==Obsidet; hic nullos mensarum lectus ad usus==
===Quin etiam riguis humili pede condita pratis===
==Feruet fumosis olido nidore popinis.==
===Compensat celsi bona naturalia montis===
==Quis non et uirides, uulgi solacia, tincas==
===Sublimique minans irrumpit in aethera tecto===
==Norit et alburnos, praedam puerilibus hamis,==
===Ostentas altam, Pharos ut Memphitica, turrim.===
==Stridentesque focis, obsonia plebis, alausas?==
===Huic proprium clausos consaepto gurgite pisces===
==Teque inter species geminas neutrumque et utrumque,==
===Apricas scopulorum inter captare nouales.===
==Qui necdum salmo nec iam salar ambiguusque==
===Haec summis innixa iugis labentia subter===
==Amborum medio, sario, intercepte sub aeuo?==
===Flumina despectu iam caligante tuetur.===
==Tu quoque flumineas inter memorande cohortes,==
===Atria quid memorem uiridantibus assita pratis===
==Gobio, non geminis maior sine pollice palmis,==
===Innumerisque super nitentia tecla columnis?===
==Praepinguis, teres, ouipara congestior aluo==
===Quid quae fluminea substructa crepidine fumant===
==Propexique iubas imitatus, gobio, barbi.==
===Balnea, feruenti cum Mulciber haustus operto===
==Nunc, pecus aequoreum, celebrabere, magne silure,==
===Voluit anhelatas tectoria per caua flammas===
==Quem velut Actaeo perductum tergora oliuo==
===Inclusum glomerans aestu expirante uaporem?===
==Amnicolam delphina reor: sic per freta magnum==
===Vidi ego defessos multo sudore lauacri===
==Laberis et longi uix corporis agmina solves==
===Fastidisse lacus et frigora piscinarum,===
==Aut breuibus defensa uadis aut fluminis uluis.==
===Vt uiuis fruerentur aquis, mox amne refotos===
==At cum tranquillos moliris in amne meatus,==
===Plaudenti gelidum flumen pepulisse natatu.===
==Te uirides ripae, te caerula turba natantum,==
===Quod si Cumanis huc afforet hospes ab oris,===
==Te liquidae mirantur aquae: diffunditur alueo==
===Crederet Euboicas simulacra exilia Baias===
==Aestus et extremi procurrunt margine fluctus.==
===His donasse locis: tantus cultusque nitorque===
==Talis Atlantiaco quondam ballena profundo,==
===Allicit et nullum parit oblectatio luxum.===
==Cum uento motuue suo telluris ad oras==
===Sed mihi qui tandem finis tua glauca fluent===
==Pellitur, exclusum fundit mare, magnaque surgunt==
===Dicere dignandumque mari memorare Mosellam,===
==Aequora, uicinique timent deereseere montes.==
===Innumeri quod te diuersa per ostia late===
==Hic tamen, hie nostrae mitis ballena Mosellae==
===Incurrunt amnes? quamquam differre meatus===
==Exitio procul est magnoque honor additus amni.==
===Possent, sed celerant in te consumere nomen.===
==Iam liquidas spectasse uias et lubriea pisces==
===Namque et Promeae Nemesaeque adiuta meatu===
==Agmina multiplicesque satis numerasse cateruas.==
===Sura tuas properat non degener ire sub undas,===
==Indueant aliam spectacula uitea pompam==
===Sura interceptis tibi gratificata fluentis,===
==Sollicitentque uagos Baccheia munera uisus,==
===Nobilius permixta tuo sub nomine, quam si===
==Qua sublimis apex longo super ardua tractu==
===Ignoranda patri confunderet oslia ponto.===
==Et rupes et aprica iugi flexusque sinusque==
===Te rapidus Celbis, te marmote clarus Erubris===
==Vitibus assurgunt naturalique theatro.==
===Festinant famulis quam primum allambere lymphis:===
==Gauranum sie alma iugum uindemia uestit==
===Nobilibus Celbis celebratus piscibus, ille===
==Et Rhodopen, proprioque nitent Pangaea Lyaeo;==
===Praecipiti torquens cerealia saxa rotatu===
==Sic uiret Ismarius super aequora Thracia collis;==
===Stridentesque trahens per leuia marmora serras===
==Sic mea flauentem pingunt uineta Garunnam.==
===Audit perpetuos ripa ex utraque tumultus.===
==Summis quippe iugis tendentis in ultima cliui==
===Praetereo exilem Lesuram tenuemque Drahonum===
==Conseritur uiridi fluuialis margo Lyaeo.==
===Nec fastiditos Salmonae usurpo fluores:===
==Laeta operum plebes festinantesque coloni==
===Nauiger undisona dudum me mole Sarauus===
==Vertice nunc summo properant, nunc deiuge dorso,==
===Tota ueste uocat, longum qui distulit amnem,===
==Certantes stolidis clamoribus. Inde uiator==
===Fessa sub Augustis ut uolueret ostia muris.===
==Riparum subiecta terens, hinc nauita labens==
===Nec minor hoc, tacitum qui per sola pinguia labens===
==Probra canunt seris cultoribus: astrepit ollis==
===Stringit frugiferas felix Alisontia ripas.===
==Et rupes et silua tremens et concauus amnis.==
===Mille alii, prout quemque suus magis impetus urget,===
==Nec solos homines delectat scaena locorum:==
===Esse tui cupiunt: tantus properantibus undis===
==Hic ego et agrestes Satyros et glauca tuentes==
===Ambitus aut mores. Quod si tibi, dia Mosella,===
==Naidas extremis credam concurrere ripis,==
===Smyrna suum uatem uel Mantua clara dedisset,===
==Capripedes agitat cum laeta proteruia Panas==
===Cederet Iliacis Simois memoratus in oris,===
==Insultantque uadis trepidasque sub amne sorores==
===Nec praeferre suos auderet Thybris honores.===
==Terrent indocili pulsantes uerbere fluctum.==
===Da ueniam, da, Roma potens! pulsa, oro, facessat===
==Saepe etiam mediis furata e collibus uuas==
===Inuidia et Latiae Nemesis non cognita linguae:===
==Inter Oreiadas Panope fluuialis amicas==
===Imperii sedem Romae tenuere parentes.===
==Fugit lasciuos, paganica numina, Faunos.==
===Salue, magne parens frugum uirumque, Mosella!===
==Dicitur et, medio cum sol stetit aureus orbe,==
===Te clari proceres, te bello exercita pubes,===
==Ad commune fretum Satyros uitreasque sorores==
===Aemula te Latiae decorat facundia linguae.===
==Consortes celebrare choros, cum praebuit horas==
===Quin etiam mores et laetum fronte serena===
==Secretas hominum coetu flagrantior aestus;==
===Ingenium natura tuis concessit alumnis;===
==Tunc insultantes sua per freta ludere Nymphas==
===Nec sola antiquos ostentat Roma Catones,===
==Et Satyros mersare uadis rudibusque natandi==
===Aut unus tantum iusti sectator et aequi===
==Per medias exire manus, dum lubrica falsi==
===Pollet Aristides ueteresque illustrat Athenas.===
==Membra petunt liquidosque fouent pro corpore fluctus.==
===Verum ego quid laxis nimium spatiatus habenis===
==Sed non haec spectata ulli nec cognita uisu==
===Victus amore tui praeconia detero? conde,===
==Fas mihi sit pro parte loqui: secreta tegatur==
===Musa, chelyn pulsis extremo carmine netis.===
==Et commissa suis lateat reuerentia riuis.==
===Tempus erit, cum me studiis ignobilis oti===
==Illa fruenda palam species, cum glaucus opaco==
===Mulcentem curas seniique aprica fouentem===
==Respondet colli fluuius, frondere uidentur==
===Materiae commendet honos; cum facta uiritim===
==Fluminei latices et palmite consitus amnis.==
===Belgarum patriosque canam, decora inclita, mores:===
==Quis color ille uadis, seras cum propulit umbras==
===Mollia subtili nebunt mihi carmina filo===
==Hesperus et uiridi perfundit monte Mosellam!==
===Pierides tenuique aptas subtemine telas===
==Tota natant crispis iuga motibus et tremit absens==
===Percurrent: dabitur nostris quoque purpura fusis.===
==Pampinus et uitreis uindemia turget in undis.==
===Quis mihi tum non dictus erit? memorabo quietos===
==Annumerat uirides derisus nauita uites,==
===Agricolas legumque catos fandique potentes,===
==Nauita caudiceo fluitans super aequora limbo==
===Praesidium sublime reis; quos curia summos===
==Per medium, qua sese amni confundit imago==
===Municipum uidit proceres propriumque senatum,===
==Collis et umbrarum confinia conserit amnis.==
===Quos praetextati celebris facundia ludi===
==Haec quoque quam dulces celebrant spectacula pompas,==
===Contulit ad ueteris praeconia Quintiliani,===
==Remipedes medio certant cum flumine lembi==
===Quique suas rexere urbes purumque tribunal===
==Et uarios ineunt flexus uiridesque per oras==
===Sanguine et innocuas illustrauere secures,===
==Stringunt attonsis pubentia germina pratis!==
===Aut Italum populos aquilonigenasque Britannos===
==Puppibus et proris alacres gestire magistros==
===Praefecturarum titulo tenuere secundo;===
==Impubemque manum super amnica terga uagantem==
===Quique caput rerum, Romam, populumque patresque===
==
===Tantum non primo rexit sub nomine, quamuis===
 
===Par fuerit primis: festinat soluere tandem===
Dum spectat, [uiridis qua surgit ripa, colonus,==
===Errorem fortuna suum libataque supplens===
==Non sentit] transire diem, sua seria ludo==
===Praemia iam ueri fastigia reddat honoris===
==Posthabet: excludit ueteres noua gratia curas.==
===Nobilibus repetenda nepotibus. At modo coeptum===
==Tales Cumano despectat in aequore ludos==
===Detexatur opus, dilata et laude uirorum===
==Liber, sulphurei cum per iuga consita Gauri==
===Dicamus laeto per rura uirentia tractu===
==Perque uaporiferi graditur uineta Veseui,==
===Felicem fluuium Rhenique sacremus in undas.===
==Cum Venus Actiacis Augusti laeta triumphis==
===Caeruleos nunc, Rhene, sinus hyaloque uirentem===
==Ludere lasciuos fera proelia iussit Amores,==
===Pande peplum spatiumque noui metare fluent===
==Qualia Niliacae classes Latiaeque triremes==
===Fraternis cumulandus aquis. Nec praemia in undis===
==Subter Apollineae gesserunt Leucados arces,==
===Sola, sed Augustae ueniens quod moenibus urbis===
==Aut Pompeiani Mylasena pericula belli==
===Spectauit iunctos natique patrisque triumphos===
==Euboicae referunt per Auerna sonantia cumbae:==
===Hostibus exactis Nicrum super et Lupodunum===
==Innocuos ratium pulsus pugnasque iocantes==
===Et fontem Latiis ignotum annalibus Histri.===
==Naumachiae, Siculo qualis spectala Peloro,==
===Haec profligati uenit modo laurea belli,===
==Caeruleus uiridi reparat sub irnagine pontus.==
===Hinc alias aliasque feret. Vos pergite iuncti===
==Non aliam speciem petulantibus addit ephebis==
===Et mare purpureum gemino propellite tractu.===
==Pubertasque amnisque et picti rostra phaseli.==
===Neu uereare minor, pulcherrime Rhene, uideri:===
==Hos Hyperionio cum sol perfuderit aestu,==
===Inuidiae nihil hospes habet; potiere perenni===
==Reddit nautales uitreo sub gurgite formas==
===Nomine: tu fratrem famae securus adopta.===
==Et redigit pandas inuersi corporis umbras.==
===Diues aquis, diues Nymphis, largitor utrique===
==Vtque agiles motus dextra laeuaque frequentant==
===Alueus extendet geminis diuortia ripis===
==Et commutatis alternant pondera remis,==
===Communesque uias diuersa per ostia fundet.===
==Vnda refert alios, simulacra umentia, nautas:==
===Accedent uires, quas Francia quasque Chamaues===
==Ipsa suo gaudet simulamine nautica pubes==
===Germanique tremant: tunc uerus habebere limes.===
==Fallaces fluuio mirata redire figuras.==
===Accedet tanto geminum tibi nomen ab amni,===
==Sic ubi compositos ostentatura capillos,==
===Cumque unus de fonte fluas, dicere bicornis.===
==Candentem late speculi explorantis honorem==
===Haec ego, Viuisca ducens ab origine gentem,===
==Cum primum carae nutrix admouit alumnae,==
===Belgarum hospitiis non per noua foedera notus,===
==Laeta ignorato fruitur uirguncula ludo==
===Ausonius, nomen Latium, patriaque domoque===
==Germanaeque putat formam spectare puellae:==
===Gallorum extremos inter celsamque Pyrenen,===
==Oscula fulgenti dat non referenda metallo==
===Temperat ingenuos qua laeta Aquitanica mores,===
==Aut fixas praetemptat acus aut frontis ad oram==
===Audax exigua fide concino. Fas mihi sacrum===
==Vibratos captat digitis extendere crines:==
===Perstrinxisse amnem tenui libamine Musae.===
==Talis ad umbrarum ludibria nautica pubes==
===Nec laudem affecto, ueniam peto. Sunt tibi multi,===
==Ambiguis fruitur ueri falsique figuris.==
===Alme amnis, sacros qui sollicitare fluores===
==lam uero accessus faciles qua ripa ministrat,==
===Aonidum totamque solent haurire Aganippen.===
==Scrutatur toto populatrix turba profundo==
===Ast ego quanta mei dederit se uena liquoris,===
==Heu male defensos penetrali flumine pisces.==
===Burdigalam cum me in patriam nidumque senectae===
==Hic medio procul amne trahens umentia lina==
===Augustus, pater et nati, mea maxima cura,===
==Nodosis decepta plagis examina uerrit;==
===Fascibus Ausoniis decoratum et honore curuli===
==Ast hic, tranquillo qua labitur agmine flumen,==
===Mittent emeritae post munera disciplinae,===
==Ducit corticeis fluitantia retia signis;==
===Latius Arctoi praeconia persequar amnis.===
==Ille autem scopulis deiectas pronus in undas==
===Addam urbes, tacito quas subter laberis alueo,===
==Inclinat lentae conexa caeumina uirgae==
===Moeniaque antiquis te prospectantia muris;===
==Inductos escis iaciens letalibus hamos.==
===Addam praesidiis dubiarum condita rerum,===
==Quos ignara doli postquam uaga turba natantum==
===Sed modo securis non castra, sed horrea Belgis;===
==Rictibus inuasit patulaeque per intima fauces==
===Addam felices ripa ex utraque colonos===
==Sera occultati senserunt uulnera ferri,==
===Teque inter medios hominumque boumque labors===
==Dum trepidant, subit indicium crispoque tremor==
===Stringentem ripas et pinguia culta secantem.===
==Vibrantis saetae nutans consentit harundo:==
===Non tibi se Liger anteferet, non Axona praeceps,===
==Nec mora et excussam stridenti uerbere praedam==
===Matrona non, Gallis Belgisque intersita finis,===
==Dexter in obliquum raptat puer; excipit ictum==
===Santonico refluus non ipse Carantonus aestu.===
==Spiritus, ut fractis quondam per inane flagellis==
===Concedet gelido Durani de monte uolutus===
==Aura crepat motoque assibilat aere uentus.==
===Amnis, et auriferum postponet Gallia Tarnen,===
==Exultant udae super arida saxa rapinae==
===Insanumque ruens per saxa rotantia late===
==Luciferique pauent letalia tela diei,==
===In mare purpureum dominae tamen ante Mosellae===
==Cuique sub amne suo mansit uigor, aere nostro==
===Numine adorato Tarbellicus ibit Aturrus.===
==Segnis anhelatis uitam consumit in auris.==
===Corniger externas celebrande Mosella per oras,===
==Iam piger inualido uibratur corpore plausus,==
===Nec solis celebrande locis, ubi fonte superno===
==Torpida supremos patitur iam cauda tremores,==
===Exeris auratum taurinae frontis honorem===
==Nec coeunt rictus, haustas sed hiatibus auras==
===Quaque trahis placidos sinuosa per arua meatus===
==Reddit mortiferos expirans branchia flatus.==
===Vel qua Germanis sub portibus ostia soluis:===
==Sic ubi fabriles exercet spiritus ignes,==
===Si quis honos tenui uolet aspirare Camenae,===
==Accipit alterno cohibetque foramine uentos==
===Perdere si quis in his dignabitur otia Musis,===
==Lanea fagineis alludens parma cauernis.==
===Ibis in ora hominum laetoque fouebere cantu.===
==Vidi egomet quosdam leti sub fine trementes==
===Te fontes uiuique lacus, te caerula noscent===
==Collegisse animas, mox in sublime citatos==
===Flumina, te ueteres, pagorum gloria, luci,===
==Cernua subiectum praeceps dare corpora in amnem==
===Te Druna, te sparsis incerta Druentia ripis===
==Desperatarum potientes rursus aquarum.==
===Alpinique colent fluuii duplicemque per urbem===
==Quos impos damni puer inconsultus ab alto==
===Qui meat et Dextrae Rhodanns dat nomina ripae;===
==Impetit et stolido captat prensare natatu.==
===Te stagnis ego caeruleis magnumque sonoris===
==Sic Anthedonius Boeotia per freta Glaucus,==
===Amnibus, aequoreae te commendabo Garunnae.===
==Gramina gustatu postquam exitialia Circes==
===
==Expertus carptas moribundis piscibus herbas==
==Sumpsit, Carpathium subiit nouus accola pontum.==
==Ille hamis et rete potens, scrutator operti==
==Nereos, aequoream solitus conuerrere Tethyn,==
==Inter captiuas fluitauit praedo cateruas.==
==Talia despectant longo per caerula tractu==
==Pendentes saxis instanti culmine uillae,==
==Quas medius dirimit sinuosis flexibus errans==
==Amnis, et alternas comunt praetoria ripas.==
==Quis modo Sestiacum pelagus, Nepheleidos Helles==
==Aequor, Abydeni freta quis miretur ephebi?==
==Quis Chalcedonio constratum ab litore pontum,==
==Regis opus magni, mediis euripus ubi undis==
==Europaeque Asiaeque uetat concurrere terras?==
==Non hic dira freti rabies, non saeua furentum==
==Proelia caurorum; licet hic commercia linguae==
==Iungere et alterno sermonem texere pulsu.==
==Blanda salutiferas permiscent litora uoces==
==Et uoces et paene manus: resonantia utrimque==
==Verba refert mediis concurrens fluctibus echo.==
==Quis potis innumeros cultusque habitusque retexens==
==Pandere tectonicas per singula praedia formas?==
==Non hoc spernat opus Gortynius aliger, aedis==
==Conditor Euboicae, casus quem fingere in auro==
==Conantem Icarios patrii pepulere dolores;==
==Non Philo Cecropius, non qui laudatus ab hoste==
==Clara Syracosii traxit certamina belli.==
==Forsan et insignes hominumque operumque labors==
==Hic habuit decimo celebrata uolumine Mareei==
==Hebdomas, hic clari uiguere Menecratis artes==
==Atque Ephesi spectata manus uel in arce Mineruae==
==Ictinus, magico cui noetua perlita fuco==
==Allicit omne genus uolucres perimitque tuendo.==
==Conditor hic forsan fuerit Ptolomaidos aulae==
==Dinochares, quadro cui in fastigia cono==
==Surgit et ipsa suas consumit pyramis umbras.==
==Iussus ob incesti qui quondam foedus amoris==
==Arsinoen Pharii suspendit in aere templi;==
==Spirat enim tecti testudine corus achates==
==Amatamque trahit ferrato crine puellam.==
==Hos ergo aut horum similes est credere dignum==
==Belgarum in terris scaenas posuisse domorum==
==Molitos celsas fluuii decoramina uillas.==
==Haec est natura sublimis in aggere saxi,==
==Haec procurrentis fundata crepidine ripae,==
==Haec refugit captumque sinu sibi uindicat amnem.==
==Illa tenens collem, qui plurimus imminet amni,==
==Vsurpat faciles per culta, per aspera uisus==
==Vtque suis fruitur felix speculatio terris.==
==Quin etiam riguis humili pede condita pratis==
==Compensat celsi bona naturalia montis==
==Sublimique minans irrumpit in aethera tecto==
==Ostentas altam, Pharos ut Memphitica, turrim.==
==Huic proprium clausos consaepto gurgite pisces==
==Apricas scopulorum inter captare nouales.==
==Haec summis innixa iugis labentia subter==
==Flumina despectu iam caligante tuetur.==
==Atria quid memorem uiridantibus assita pratis==
==Innumerisque super nitentia tecla columnis?==
==Quid quae fluminea substructa crepidine fumant==
==Balnea, feruenti cum Mulciber haustus operto==
==Voluit anhelatas tectoria per caua flammas==
==Inclusum glomerans aestu expirante uaporem?==
==Vidi ego defessos multo sudore lauacri==
==Fastidisse lacus et frigora piscinarum,==
==Vt uiuis fruerentur aquis, mox amne refotos==
==Plaudenti gelidum flumen pepulisse natatu.==
==Quod si Cumanis huc afforet hospes ab oris,==
==Crederet Euboicas simulacra exilia Baias==
==His donasse locis: tantus cultusque nitorque==
==Allicit et nullum parit oblectatio luxum.==
==Sed mihi qui tandem finis tua glauca fluent==
==Dicere dignandumque mari memorare Mosellam,==
==Innumeri quod te diuersa per ostia late==
==Incurrunt amnes? quamquam differre meatus==
==Possent, sed celerant in te consumere nomen.==
==Namque et Promeae Nemesaeque adiuta meatu==
==Sura tuas properat non degener ire sub undas,==
==Sura interceptis tibi gratificata fluentis,==
==Nobilius permixta tuo sub nomine, quam si==
==Ignoranda patri confunderet oslia ponto.==
==Te rapidus Celbis, te marmote clarus Erubris==
==Festinant famulis quam primum allambere lymphis:==
==Nobilibus Celbis celebratus piscibus, ille==
==Praecipiti torquens cerealia saxa rotatu==
==Stridentesque trahens per leuia marmora serras==
==Audit perpetuos ripa ex utraque tumultus.==
==Praetereo exilem Lesuram tenuemque Drahonum==
==Nec fastiditos Salmonae usurpo fluores:==
==Nauiger undisona dudum me mole Sarauus==
==Tota ueste uocat, longum qui distulit amnem,==
==Fessa sub Augustis ut uolueret ostia muris.==
==Nec minor hoc, tacitum qui per sola pinguia labens==
==Stringit frugiferas felix Alisontia ripas.==
==Mille alii, prout quemque suus magis impetus urget,==
==Esse tui cupiunt: tantus properantibus undis==
==Ambitus aut mores. Quod si tibi, dia Mosella,==
==Smyrna suum uatem uel Mantua clara dedisset,==
==Cederet Iliacis Simois memoratus in oris,==
==Nec praeferre suos auderet Thybris honores.==
==Da ueniam, da, Roma potens! pulsa, oro, facessat==
==Inuidia et Latiae Nemesis non cognita linguae:==
==Imperii sedem Romae tenuere parentes.==
==Salue, magne parens frugum uirumque, Mosella!==
==Te clari proceres, te bello exercita pubes,==
==Aemula te Latiae decorat facundia linguae.==
==Quin etiam mores et laetum fronte serena==
==Ingenium natura tuis concessit alumnis;==
==Nec sola antiquos ostentat Roma Catones,==
==Aut unus tantum iusti sectator et aequi==
==Pollet Aristides ueteresque illustrat Athenas.==
==Verum ego quid laxis nimium spatiatus habenis==
==Victus amore tui praeconia detero? conde,==
==Musa, chelyn pulsis extremo carmine netis.==
==Tempus erit, cum me studiis ignobilis oti==
==Mulcentem curas seniique aprica fouentem==
==Materiae commendet honos; cum facta uiritim==
==Belgarum patriosque canam, decora inclita, mores:==
==Mollia subtili nebunt mihi carmina filo==
==Pierides tenuique aptas subtemine telas==
==Percurrent: dabitur nostris quoque purpura fusis.==
==Quis mihi tum non dictus erit? memorabo quietos==
==Agricolas legumque catos fandique potentes,==
==Praesidium sublime reis; quos curia summos==
==Municipum uidit proceres propriumque senatum,==
==Quos praetextati celebris facundia ludi==
==Contulit ad ueteris praeconia Quintiliani,==
==Quique suas rexere urbes purumque tribunal==
==Sanguine et innocuas illustrauere secures,==
==Aut Italum populos aquilonigenasque Britannos==
==Praefecturarum titulo tenuere secundo;==
==Quique caput rerum, Romam, populumque patresque==
==Tantum non primo rexit sub nomine, quamuis==
==Par fuerit primis: festinat soluere tandem==
==Errorem fortuna suum libataque supplens==
==Praemia iam ueri fastigia reddat honoris==
==Nobilibus repetenda nepotibus. At modo coeptum==
==Detexatur opus, dilata et laude uirorum==
==Dicamus laeto per rura uirentia tractu==
==Felicem fluuium Rhenique sacremus in undas.==
==Caeruleos nunc, Rhene, sinus hyaloque uirentem==
==Pande peplum spatiumque noui metare fluent==
==Fraternis cumulandus aquis. Nec praemia in undis==
==Sola, sed Augustae ueniens quod moenibus urbis==
==Spectauit iunctos natique patrisque triumphos==
==Hostibus exactis Nicrum super et Lupodunum==
==Et fontem Latiis ignotum annalibus Histri.==
==Haec profligati uenit modo laurea belli,==
==Hinc alias aliasque feret. Vos pergite iuncti==
==Et mare purpureum gemino propellite tractu.==
==Neu uereare minor, pulcherrime Rhene, uideri:==
==Inuidiae nihil hospes habet; potiere perenni==
==Nomine: tu fratrem famae securus adopta.==
==Diues aquis, diues Nymphis, largitor utrique==
==Alueus extendet geminis diuortia ripis==
==Communesque uias diuersa per ostia fundet.==
==Accedent uires, quas Francia quasque Chamaues==
==Germanique tremant: tunc uerus habebere limes.==
==Accedet tanto geminum tibi nomen ab amni,==
==Cumque unus de fonte fluas, dicere bicornis.==
==Haec ego, Viuisca ducens ab origine gentem,==
==Belgarum hospitiis non per noua foedera notus,==
==Ausonius, nomen Latium, patriaque domoque==
==Gallorum extremos inter celsamque Pyrenen,==
==Temperat ingenuos qua laeta Aquitanica mores,==
==Audax exigua fide concino. Fas mihi sacrum==
==Perstrinxisse amnem tenui libamine Musae.==
==Nec laudem affecto, ueniam peto. Sunt tibi multi,==
==Alme amnis, sacros qui sollicitare fluores==
==Aonidum totamque solent haurire Aganippen.==
==Ast ego quanta mei dederit se uena liquoris,==
==Burdigalam cum me in patriam nidumque senectae==
==Augustus, pater et nati, mea maxima cura,==
==Fascibus Ausoniis decoratum et honore curuli==
==Mittent emeritae post munera disciplinae,==
==Latius Arctoi praeconia persequar amnis.==
==Addam urbes, tacito quas subter laberis alueo,==
==Moeniaque antiquis te prospectantia muris;==
==Addam praesidiis dubiarum condita rerum,==
==Sed modo securis non castra, sed horrea Belgis;==
==Addam felices ripa ex utraque colonos==
==Teque inter medios hominumque boumque labors==
==Stringentem ripas et pinguia culta secantem.==
==Non tibi se Liger anteferet, non Axona praeceps,==
==Matrona non, Gallis Belgisque intersita finis,==
==Santonico refluus non ipse Carantonus aestu.==
==Concedet gelido Durani de monte uolutus==
==Amnis, et auriferum postponet Gallia Tarnen,==
==Insanumque ruens per saxa rotantia late==
==In mare purpureum dominae tamen ante Mosellae==
==Numine adorato Tarbellicus ibit Aturrus.==
==Corniger externas celebrande Mosella per oras,==
==Nec solis celebrande locis, ubi fonte superno==
==Exeris auratum taurinae frontis honorem==
==Quaque trahis placidos sinuosa per arua meatus==
==Vel qua Germanis sub portibus ostia soluis:==
==Si quis honos tenui uolet aspirare Camenae,==
==Perdere si quis in his dignabitur otia Musis,==
==Ibis in ora hominum laetoque fouebere cantu.==
==Te fontes uiuique lacus, te caerula noscent==
==Flumina, te ueteres, pagorum gloria, luci,==
==Te Druna, te sparsis incerta Druentia ripis==
==Alpinique colent fluuii duplicemque per urbem==
==Qui meat et Dextrae Rhodanns dat nomina ripae;==
==Te stagnis ego caeruleis magnumque sonoris==
==Amnibus, aequoreae te commendabo Garunnae.==

Latest revision as of 01:29, 11 October 2008

Transieram celerem nebuloso flumine Nauam

I had crossed the Nava, swift in its misty flow,

Addita miratus ueteri noua moenia Vinco,

Aequauit Latias ubi quondam Gallia Cannas

Infletaeque iacent inopes super arua cateruae.

Vnde iter ingrediens nemorosa per auia solum

Et nulla humani spectans uestigia cultus

Praetereo arentem sitientibus undique terris

Dumnissum riguasque perenni fonte Tabernas

Aruaque Sauromatum nuper metata colonis:

Et tandem primis Belgarum conspicor oris

Noiomagum, diui castra inclita Constantini.

Purior hic campis aer Phoebusque sereno

Lumine purpureum reserat iam sudus Olympum;

Nec iam consertis per mutua uincula ramis

Quaeritur exclusum uiridi caligine caelum;

Sed liquidum iubar et rutilam uisentibus aethram

Libera perspicui non inuidet aura diei.

In speciem tum me patriae cultumque nitentis

Burdigalae blando pepulerunt omnia uisu:

Culmina uillarum pendentibus edita ripis

Et uirides Baccho colles et amoena fluent

Subter labentis tacito rumore Mosellae.

Salue, amnis, laudate agris, laudate colonis,

Dignata imperio debent cui moenia Belgae:

Amnis odorifero iuga uitea consite Baccho,

Consite gramineas, amnis uiridissime, ripas:

Nauiger ut pelagus, deuexas pronus in undas

Vt fluuius, uitreoque lacus imitate profundo

Et riuos trepido potes aequiperare meatu

Et liquido gelidos fontes praecellere potu:

Omnia solus habes, quae fons, quae riuus et amnis

Et lacus et biuio refluus manamine pontus.

Tu placidis praelapsus aquis nec murmura uenti

Vlla nec occulti pateris luctamina saxi.

Non spirante uado rapidos properare meatus

Cogeris, extantes medio non aequore terras

Interceptus habes, iusti ne demat honorem

Nominis, exclusum si diuidat insula flumen.

Tu duplices sortite uias, et cum amne secunda

Defluis, ut celeres feriant uada concita remi,

Et cum per ripas nusquam cessante remulco

Intendunt collo malorum uincula nautae.

Ipse tuos quotiens miraris in amne recursus

Legitimosque putas prope segnius ire meatus!

Tu neque limigenis ripam praetexeris uluis,

Nec piger immundo perfundis litora caeno:

Sicca in primores pergunt uestigia lymphas.

I nunc et Phrygiis sola leuia consere crustis

Tendens marmoreum laqueata per atria campum;

Ast ego despectis, quae census opesque dederunt,

Naturae mirabor opus, non cura nepotum

Laetaque iacturis ubi luxuriatur egestas.

Hic solidae sternunt umentia litora harenae,

Nec retinent memores uestigia pressa figuras.

Spectaris uitreo per leuia terga profundo,

Secreti nihil amnis habens: utque almus aperto

Panditur intuitu liquidis obtutibus aer

Nec placidi prohibent oculos per inania uenti,

Sic demersa procul durante per intima uisu

Cernimus arcanique patet penetrale profundi,

Cum uada lene meant liquidarum et lapsus aquarum

Prodit caerulea dispersas luce figuras:

Quod sulcata leui crispatur harena meatu,

Inclinata tremunt uiridi quod gramina fundo;

Vsque sub ingenuis agitatae fontibus herbae

Vibrantes patiuntur aquas lucetque latetque

Calculus et uiridem distinguit glarea muscum:

Tota Caledoniis talis pictura Britannis,

Cum uirides algas et rubra corallia nudat

Aestus et albentes, concharum germina, bacas,

Delicias hominum, locupletibus atque sub undis

Assimulant nostros imitata monilia cultus.

Haud aliter placidae subter uada laeta Mosellae

Detegit admixtos non concolor herba lapillos.

Intentos tamen usque oculos errore fatigant

Interludentes, examina lubrica, pisces.

Sed neque tot species obliquatosque natatus

Quaeque per aduersum succedunt agmina flumen,

Nominaque et cunctos numerosae stirpis alumnus

Edere fas aut ille sinit, cui cura secundae

Sortis et aequorei cessit tutela tridentis.

Tu mihi flumineis habitatrix Nais in oris,

Squamigeri gregis ede choros liquidoque sub alueo

Dissere caeruleo fluitantes amne cateruas.

Squameus herbosas capito inter lucet harenas

Viscere praetenero fartim congestus aristis

Nec duraturus post bina trihoria mensis,

Purpureisque salar stellatus tergora guttis,

Et nullo spinae nociturus acumine rhedo,

Effugiensque oculos celeri leuis umbra natatu.

Tuque per obliqui fauces uexate Saraui,

Qua bis terna fremunt scopulosis ostia pilis,

Cum defluxisti famae maioris in amnem,

Liberior laxos exercei, barbe, natatus:

Tu melior peiore aeuo, tibi contigit omni

Spirantum ex numero non illaudata senectus.

Nec te puniceo rutilantem uiscere, salmo,

Transierim, latae cuius uaga uerbera caudae

Gurgite de medio summas referuntur in undas,

Occultus placido cum proditur aequore pulsus.

Tu loricato squamosus pectore, frontem

Lubricus et dubiae facturus fercula cenae

Tempora longarum fers incorrupte morarum,

Praesignis maculis capitis, cui prodiga nutat

Aluus opimatoque fluens abdomine uenter.

Quaeque per Illyricum, per stagna binominis Histri

Spumarum indiciis caperis, mustela, natantum

In nostrum subuecta fretum, ne lata Mosellae

Flumina tam celebri defraudarentur alumno.

Quis te naturae pinxit color! atra superne

Puncta notant tergum, qua lutea circuit iris;

Lubrica caeruleus perducit tergora fucus;

Corporis ad medium fartim pinguescis, at illinc

Vsque sub extremam squalet cutis arida caudam.

Nec te, delicias mensarum, perca, silebo,

Amnigenos inter pisces dignande marinis,

Solus puniceis facilis contendere mullis:

Nam neque gustus iners solidoque in corpore partes

Segmentis coeunt, sed dissociantur aristis.

Hic etiam Latio risus praenomine, cultor

Stagnorum, querulis uis infestissima ranis,

Lucius, obscuras ulua caenoque lacunas

Obsidet; hic nullos mensarum lectus ad usus

Feruet fumosis olido nidore popinis.

Quis non et uirides, uulgi solacia, tincas

Norit et alburnos, praedam puerilibus hamis,

Stridentesque focis, obsonia plebis, alausas?

Teque inter species geminas neutrumque et utrumque,

Qui necdum salmo nec iam salar ambiguusque

Amborum medio, sario, intercepte sub aeuo?

Tu quoque flumineas inter memorande cohortes,

Gobio, non geminis maior sine pollice palmis,

Praepinguis, teres, ouipara congestior aluo

Propexique iubas imitatus, gobio, barbi.

Nunc, pecus aequoreum, celebrabere, magne silure,

Quem velut Actaeo perductum tergora oliuo

Amnicolam delphina reor: sic per freta magnum

Laberis et longi uix corporis agmina solves

Aut breuibus defensa uadis aut fluminis uluis.

At cum tranquillos moliris in amne meatus,

Te uirides ripae, te caerula turba natantum,

Te liquidae mirantur aquae: diffunditur alueo

Aestus et extremi procurrunt margine fluctus.

Talis Atlantiaco quondam ballena profundo,

Cum uento motuue suo telluris ad oras

Pellitur, exclusum fundit mare, magnaque surgunt

Aequora, uicinique timent deereseere montes.

Hic tamen, hie nostrae mitis ballena Mosellae

Exitio procul est magnoque honor additus amni.

Iam liquidas spectasse uias et lubriea pisces

Agmina multiplicesque satis numerasse cateruas.

Indueant aliam spectacula uitea pompam

Sollicitentque uagos Baccheia munera uisus,

Qua sublimis apex longo super ardua tractu

Et rupes et aprica iugi flexusque sinusque

Vitibus assurgunt naturalique theatro.

Gauranum sie alma iugum uindemia uestit

Et Rhodopen, proprioque nitent Pangaea Lyaeo;

Sic uiret Ismarius super aequora Thracia collis;

Sic mea flauentem pingunt uineta Garunnam.

Summis quippe iugis tendentis in ultima cliui

Conseritur uiridi fluuialis margo Lyaeo.

Laeta operum plebes festinantesque coloni

Vertice nunc summo properant, nunc deiuge dorso,

Certantes stolidis clamoribus. Inde uiator

Riparum subiecta terens, hinc nauita labens

Probra canunt seris cultoribus: astrepit ollis

Et rupes et silua tremens et concauus amnis.

Nec solos homines delectat scaena locorum:

Hic ego et agrestes Satyros et glauca tuentes

Naidas extremis credam concurrere ripis,

Capripedes agitat cum laeta proteruia Panas

Insultantque uadis trepidasque sub amne sorores

Terrent indocili pulsantes uerbere fluctum.

Saepe etiam mediis furata e collibus uuas

Inter Oreiadas Panope fluuialis amicas

Fugit lasciuos, paganica numina, Faunos.

Dicitur et, medio cum sol stetit aureus orbe,

Ad commune fretum Satyros uitreasque sorores

Consortes celebrare choros, cum praebuit horas

Secretas hominum coetu flagrantior aestus;

Tunc insultantes sua per freta ludere Nymphas

Et Satyros mersare uadis rudibusque natandi

Per medias exire manus, dum lubrica falsi

Membra petunt liquidosque fouent pro corpore fluctus.

Sed non haec spectata ulli nec cognita uisu

Fas mihi sit pro parte loqui: secreta tegatur

Et commissa suis lateat reuerentia riuis.

Illa fruenda palam species, cum glaucus opaco

Respondet colli fluuius, frondere uidentur

Fluminei latices et palmite consitus amnis.

Quis color ille uadis, seras cum propulit umbras

Hesperus et uiridi perfundit monte Mosellam!

Tota natant crispis iuga motibus et tremit absens

Pampinus et uitreis uindemia turget in undis.

Annumerat uirides derisus nauita uites,

Nauita caudiceo fluitans super aequora limbo

Per medium, qua sese amni confundit imago

Collis et umbrarum confinia conserit amnis.

Haec quoque quam dulces celebrant spectacula pompas,

Remipedes medio certant cum flumine lembi

Et uarios ineunt flexus uiridesque per oras

Stringunt attonsis pubentia germina pratis!

Puppibus et proris alacres gestire magistros

Impubemque manum super amnica terga uagantem

==

Dum spectat, [uiridis qua surgit ripa, colonus,==

Non sentit] transire diem, sua seria ludo

Posthabet: excludit ueteres noua gratia curas.

Tales Cumano despectat in aequore ludos

Liber, sulphurei cum per iuga consita Gauri

Perque uaporiferi graditur uineta Veseui,

Cum Venus Actiacis Augusti laeta triumphis

Ludere lasciuos fera proelia iussit Amores,

Qualia Niliacae classes Latiaeque triremes

Subter Apollineae gesserunt Leucados arces,

Aut Pompeiani Mylasena pericula belli

Euboicae referunt per Auerna sonantia cumbae:

Innocuos ratium pulsus pugnasque iocantes

Naumachiae, Siculo qualis spectala Peloro,

Caeruleus uiridi reparat sub irnagine pontus.

Non aliam speciem petulantibus addit ephebis

Pubertasque amnisque et picti rostra phaseli.

Hos Hyperionio cum sol perfuderit aestu,

Reddit nautales uitreo sub gurgite formas

Et redigit pandas inuersi corporis umbras.

Vtque agiles motus dextra laeuaque frequentant

Et commutatis alternant pondera remis,

Vnda refert alios, simulacra umentia, nautas:

Ipsa suo gaudet simulamine nautica pubes

Fallaces fluuio mirata redire figuras.

Sic ubi compositos ostentatura capillos,

Candentem late speculi explorantis honorem

Cum primum carae nutrix admouit alumnae,

Laeta ignorato fruitur uirguncula ludo

Germanaeque putat formam spectare puellae:

Oscula fulgenti dat non referenda metallo

Aut fixas praetemptat acus aut frontis ad oram

Vibratos captat digitis extendere crines:

Talis ad umbrarum ludibria nautica pubes

Ambiguis fruitur ueri falsique figuris.

lam uero accessus faciles qua ripa ministrat,

Scrutatur toto populatrix turba profundo

Heu male defensos penetrali flumine pisces.

Hic medio procul amne trahens umentia lina

Nodosis decepta plagis examina uerrit;

Ast hic, tranquillo qua labitur agmine flumen,

Ducit corticeis fluitantia retia signis;

Ille autem scopulis deiectas pronus in undas

Inclinat lentae conexa caeumina uirgae

Inductos escis iaciens letalibus hamos.

Quos ignara doli postquam uaga turba natantum

Rictibus inuasit patulaeque per intima fauces

Sera occultati senserunt uulnera ferri,

Dum trepidant, subit indicium crispoque tremor

Vibrantis saetae nutans consentit harundo:

Nec mora et excussam stridenti uerbere praedam

Dexter in obliquum raptat puer; excipit ictum

Spiritus, ut fractis quondam per inane flagellis

Aura crepat motoque assibilat aere uentus.

Exultant udae super arida saxa rapinae

Luciferique pauent letalia tela diei,

Cuique sub amne suo mansit uigor, aere nostro

Segnis anhelatis uitam consumit in auris.

Iam piger inualido uibratur corpore plausus,

Torpida supremos patitur iam cauda tremores,

Nec coeunt rictus, haustas sed hiatibus auras

Reddit mortiferos expirans branchia flatus.

Sic ubi fabriles exercet spiritus ignes,

Accipit alterno cohibetque foramine uentos

Lanea fagineis alludens parma cauernis.

Vidi egomet quosdam leti sub fine trementes

Collegisse animas, mox in sublime citatos

Cernua subiectum praeceps dare corpora in amnem

Desperatarum potientes rursus aquarum.

Quos impos damni puer inconsultus ab alto

Impetit et stolido captat prensare natatu.

Sic Anthedonius Boeotia per freta Glaucus,

Gramina gustatu postquam exitialia Circes

Expertus carptas moribundis piscibus herbas

Sumpsit, Carpathium subiit nouus accola pontum.

Ille hamis et rete potens, scrutator operti

Nereos, aequoream solitus conuerrere Tethyn,

Inter captiuas fluitauit praedo cateruas.

Talia despectant longo per caerula tractu

Pendentes saxis instanti culmine uillae,

Quas medius dirimit sinuosis flexibus errans

Amnis, et alternas comunt praetoria ripas.

Quis modo Sestiacum pelagus, Nepheleidos Helles

Aequor, Abydeni freta quis miretur ephebi?

Quis Chalcedonio constratum ab litore pontum,

Regis opus magni, mediis euripus ubi undis

Europaeque Asiaeque uetat concurrere terras?

Non hic dira freti rabies, non saeua furentum

Proelia caurorum; licet hic commercia linguae

Iungere et alterno sermonem texere pulsu.

Blanda salutiferas permiscent litora uoces

Et uoces et paene manus: resonantia utrimque

Verba refert mediis concurrens fluctibus echo.

Quis potis innumeros cultusque habitusque retexens

Pandere tectonicas per singula praedia formas?

Non hoc spernat opus Gortynius aliger, aedis

Conditor Euboicae, casus quem fingere in auro

Conantem Icarios patrii pepulere dolores;

Non Philo Cecropius, non qui laudatus ab hoste

Clara Syracosii traxit certamina belli.

Forsan et insignes hominumque operumque labors

Hic habuit decimo celebrata uolumine Mareei

Hebdomas, hic clari uiguere Menecratis artes

Atque Ephesi spectata manus uel in arce Mineruae

Ictinus, magico cui noetua perlita fuco

Allicit omne genus uolucres perimitque tuendo.

Conditor hic forsan fuerit Ptolomaidos aulae

Dinochares, quadro cui in fastigia cono

Surgit et ipsa suas consumit pyramis umbras.

Iussus ob incesti qui quondam foedus amoris

Arsinoen Pharii suspendit in aere templi;

Spirat enim tecti testudine corus achates

Amatamque trahit ferrato crine puellam.

Hos ergo aut horum similes est credere dignum

Belgarum in terris scaenas posuisse domorum

Molitos celsas fluuii decoramina uillas.

Haec est natura sublimis in aggere saxi,

Haec procurrentis fundata crepidine ripae,

Haec refugit captumque sinu sibi uindicat amnem.

Illa tenens collem, qui plurimus imminet amni,

Vsurpat faciles per culta, per aspera uisus

Vtque suis fruitur felix speculatio terris.

Quin etiam riguis humili pede condita pratis

Compensat celsi bona naturalia montis

Sublimique minans irrumpit in aethera tecto

Ostentas altam, Pharos ut Memphitica, turrim.

Huic proprium clausos consaepto gurgite pisces

Apricas scopulorum inter captare nouales.

Haec summis innixa iugis labentia subter

Flumina despectu iam caligante tuetur.

Atria quid memorem uiridantibus assita pratis

Innumerisque super nitentia tecla columnis?

Quid quae fluminea substructa crepidine fumant

Balnea, feruenti cum Mulciber haustus operto

Voluit anhelatas tectoria per caua flammas

Inclusum glomerans aestu expirante uaporem?

Vidi ego defessos multo sudore lauacri

Fastidisse lacus et frigora piscinarum,

Vt uiuis fruerentur aquis, mox amne refotos

Plaudenti gelidum flumen pepulisse natatu.

Quod si Cumanis huc afforet hospes ab oris,

Crederet Euboicas simulacra exilia Baias

His donasse locis: tantus cultusque nitorque

Allicit et nullum parit oblectatio luxum.

Sed mihi qui tandem finis tua glauca fluent

Dicere dignandumque mari memorare Mosellam,

Innumeri quod te diuersa per ostia late

Incurrunt amnes? quamquam differre meatus

Possent, sed celerant in te consumere nomen.

Namque et Promeae Nemesaeque adiuta meatu

Sura tuas properat non degener ire sub undas,

Sura interceptis tibi gratificata fluentis,

Nobilius permixta tuo sub nomine, quam si

Ignoranda patri confunderet oslia ponto.

Te rapidus Celbis, te marmote clarus Erubris

Festinant famulis quam primum allambere lymphis:

Nobilibus Celbis celebratus piscibus, ille

Praecipiti torquens cerealia saxa rotatu

Stridentesque trahens per leuia marmora serras

Audit perpetuos ripa ex utraque tumultus.

Praetereo exilem Lesuram tenuemque Drahonum

Nec fastiditos Salmonae usurpo fluores:

Nauiger undisona dudum me mole Sarauus

Tota ueste uocat, longum qui distulit amnem,

Fessa sub Augustis ut uolueret ostia muris.

Nec minor hoc, tacitum qui per sola pinguia labens

Stringit frugiferas felix Alisontia ripas.

Mille alii, prout quemque suus magis impetus urget,

Esse tui cupiunt: tantus properantibus undis

Ambitus aut mores. Quod si tibi, dia Mosella,

Smyrna suum uatem uel Mantua clara dedisset,

Cederet Iliacis Simois memoratus in oris,

Nec praeferre suos auderet Thybris honores.

Da ueniam, da, Roma potens! pulsa, oro, facessat

Inuidia et Latiae Nemesis non cognita linguae:

Imperii sedem Romae tenuere parentes.

Salue, magne parens frugum uirumque, Mosella!

Te clari proceres, te bello exercita pubes,

Aemula te Latiae decorat facundia linguae.

Quin etiam mores et laetum fronte serena

Ingenium natura tuis concessit alumnis;

Nec sola antiquos ostentat Roma Catones,

Aut unus tantum iusti sectator et aequi

Pollet Aristides ueteresque illustrat Athenas.

Verum ego quid laxis nimium spatiatus habenis

Victus amore tui praeconia detero? conde,

Musa, chelyn pulsis extremo carmine netis.

Tempus erit, cum me studiis ignobilis oti

Mulcentem curas seniique aprica fouentem

Materiae commendet honos; cum facta uiritim

Belgarum patriosque canam, decora inclita, mores:

Mollia subtili nebunt mihi carmina filo

Pierides tenuique aptas subtemine telas

Percurrent: dabitur nostris quoque purpura fusis.

Quis mihi tum non dictus erit? memorabo quietos

Agricolas legumque catos fandique potentes,

Praesidium sublime reis; quos curia summos

Municipum uidit proceres propriumque senatum,

Quos praetextati celebris facundia ludi

Contulit ad ueteris praeconia Quintiliani,

Quique suas rexere urbes purumque tribunal

Sanguine et innocuas illustrauere secures,

Aut Italum populos aquilonigenasque Britannos

Praefecturarum titulo tenuere secundo;

Quique caput rerum, Romam, populumque patresque

Tantum non primo rexit sub nomine, quamuis

Par fuerit primis: festinat soluere tandem

Errorem fortuna suum libataque supplens

Praemia iam ueri fastigia reddat honoris

Nobilibus repetenda nepotibus. At modo coeptum

Detexatur opus, dilata et laude uirorum

Dicamus laeto per rura uirentia tractu

Felicem fluuium Rhenique sacremus in undas.

Caeruleos nunc, Rhene, sinus hyaloque uirentem

Pande peplum spatiumque noui metare fluent

Fraternis cumulandus aquis. Nec praemia in undis

Sola, sed Augustae ueniens quod moenibus urbis

Spectauit iunctos natique patrisque triumphos

Hostibus exactis Nicrum super et Lupodunum

Et fontem Latiis ignotum annalibus Histri.

Haec profligati uenit modo laurea belli,

Hinc alias aliasque feret. Vos pergite iuncti

Et mare purpureum gemino propellite tractu.

Neu uereare minor, pulcherrime Rhene, uideri:

Inuidiae nihil hospes habet; potiere perenni

Nomine: tu fratrem famae securus adopta.

Diues aquis, diues Nymphis, largitor utrique

Alueus extendet geminis diuortia ripis

Communesque uias diuersa per ostia fundet.

Accedent uires, quas Francia quasque Chamaues

Germanique tremant: tunc uerus habebere limes.

Accedet tanto geminum tibi nomen ab amni,

Cumque unus de fonte fluas, dicere bicornis.

Haec ego, Viuisca ducens ab origine gentem,

Belgarum hospitiis non per noua foedera notus,

Ausonius, nomen Latium, patriaque domoque

Gallorum extremos inter celsamque Pyrenen,

Temperat ingenuos qua laeta Aquitanica mores,

Audax exigua fide concino. Fas mihi sacrum

Perstrinxisse amnem tenui libamine Musae.

Nec laudem affecto, ueniam peto. Sunt tibi multi,

Alme amnis, sacros qui sollicitare fluores

Aonidum totamque solent haurire Aganippen.

Ast ego quanta mei dederit se uena liquoris,

Burdigalam cum me in patriam nidumque senectae

Augustus, pater et nati, mea maxima cura,

Fascibus Ausoniis decoratum et honore curuli

Mittent emeritae post munera disciplinae,

Latius Arctoi praeconia persequar amnis.

Addam urbes, tacito quas subter laberis alueo,

Moeniaque antiquis te prospectantia muris;

Addam praesidiis dubiarum condita rerum,

Sed modo securis non castra, sed horrea Belgis;

Addam felices ripa ex utraque colonos

Teque inter medios hominumque boumque labors

Stringentem ripas et pinguia culta secantem.

Non tibi se Liger anteferet, non Axona praeceps,

Matrona non, Gallis Belgisque intersita finis,

Santonico refluus non ipse Carantonus aestu.

Concedet gelido Durani de monte uolutus

Amnis, et auriferum postponet Gallia Tarnen,

Insanumque ruens per saxa rotantia late

In mare purpureum dominae tamen ante Mosellae

Numine adorato Tarbellicus ibit Aturrus.

Corniger externas celebrande Mosella per oras,

Nec solis celebrande locis, ubi fonte superno

Exeris auratum taurinae frontis honorem

Quaque trahis placidos sinuosa per arua meatus

Vel qua Germanis sub portibus ostia soluis:

Si quis honos tenui uolet aspirare Camenae,

Perdere si quis in his dignabitur otia Musis,

Ibis in ora hominum laetoque fouebere cantu.

Te fontes uiuique lacus, te caerula noscent

Flumina, te ueteres, pagorum gloria, luci,

Te Druna, te sparsis incerta Druentia ripis

Alpinique colent fluuii duplicemque per urbem

Qui meat et Dextrae Rhodanns dat nomina ripae;

Te stagnis ego caeruleis magnumque sonoris

Amnibus, aequoreae te commendabo Garunnae.