Catullus Poems-69-116: Difference between revisions

From Dickinson College Wiki
Jump to navigationJump to search
Frymarkd (talk | contribs)
No edit summary
Line 1: Line 1:
[[Catullus|Go back to list of Catullus' poems]]
==Poem 70==
NVLLI se dicit mulier mea nubere malle
quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.
dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti,
in uento et rapida scribere oportet aqua.


= Poem 69 =
==Poem 71==
== Noli admirari quare tibi femina nulla, ==
SI cui iure bono sacer alarum obstitit hircus,
== Rufe, velit tenerum supposuisse femur, ==
aut si quem merito tarda podagra secat.
== non si illam rarae labefactes munere vestis ==
aemulus iste tuus, qui uestrem exercet amorem,
== aut perluciduli deliciis lapidis. ==
mirifice est a te nactus utrumque malum.
== laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur ==
nam quotiens futuit, totiens ulciscitur ambos:
== valle sub alarum trux habitare caper. ==
illam affligit odore, ipse perit podagra.  
== hunc metuunt omnes; neque mirum: nam mala valdest ==
== bestia, nec quicum bella puella cubet. ==
== quare aut crudelem nasorum interfice pestem, ==
== aut admirari desine cur fugiant. ==


= Poem 70 =
==Poem 72==
== Introduction ==
DICEBAS quondam solum te nosse Catullum,
Lesbia, nec prae me uelle tenere Iouem.
dilexi tum te non tantum ut uulgus amicam,
sed pater ut gnatos diligit et generos.
nunc te cognoui: quare etsi impensius uror,
multo mi tamen es uilior et leuior.
qui potis est, inquis? quod amantem iniuria talis
cogit amare magis, sed bene uelle minus.


Catullus 70 refers to Lesbia's evasiveness, possibly after the death of her husband Metullus early in 59 B.C. when she could have made a permanent commitment to Catullus. (Garrison Student's Catullus III edition)
==Poem 73==
DESINE de quoquam quicquam bene uelle mereri
aut aliquem fieri posse putare pium.
omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne
immo etiam taedet obestque magis;
ut mihi, quem nemo grauius nec acerbius urget,
quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.


Meter: elegiac couplets.  This meter is used for most of the latter poems that Catullus wrote.
==Poem 74==
GELLIVS audierat patruum obiurgare solere,
si quis delicias diceret aut faceret.
hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam
uxorem, et patruum reddidit Arpocratem.
quod uoluit fecit: nam, quamuis irrumet ipsum
nunc patruum, uerbum non faciet patruus.  


== Text ==
==Poem 75==
HVC est mens deducta tua mea, Lesbia, culpa
atque ita se officio perdidit ipsa suo,
ut iam nec bene uelle queat tibi, si optima fias,
nec desistere amare, omnia si facias.


Nulli se dicit mulier mea nubere malle
==Poem 76==
SIQVA recordanti benefacta priora uoluptas
    est homini, cum se cogitat esse pium,
nec sanctam uiolasse fidem, nec foedere nullo
    diuum ad fallendos numine abusum homines,
multa parata manent in longa aetate, Catulle,
    ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
    aut facere, haec a te dictaque factaque sunt.
omnia quae ingratae perierunt credita menti.
    quare iam te cur amplius excrucies?
quin tu animo offirmas atque istinc teque reducis,
    et dis inuitis desinis esse miser?
difficile est longum subito deponere amorem,
    difficile est, uerum hoc qua lubet efficias:
una salus haec est. hoc est tibi peruincendum,
    hoc facias, siue id non pote siue pote.
o di, si uestrum est misereri, aut si quibus umquam
    extremam iam ipsa in morte tulistis opem,
me miserum aspicite et, si uitam puriter egi,
    eripite hanc pestem perniciemque mihi,
quae mihi subrepens imos ut torpor in artus
    expulit ex omni pectore laetitias.
non iam illud quaero, contra me ut diligat illa,
    aut, quod non potis est, esse pudica uelit:
ipse ualere opto et taetrum hunc deponere morbum.
    o di, reddite mi hoc pro pietate mea.


quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.  
==Poem 77==
RVFE mihi frustra ac nequiquam credite amice
    (frustra? immo magno cum pretio atque malo),
sicine subrepsti mi, atque intestina perurens
    ei misero eripuisti omnia nostra bona?
eripuisti, heu heu nostrae crudele uenenum
    uitae, heu heu nostrae pestis amicitiae.  


dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti,  
==Poem 78==
GALLVS habet fratres, quorum est lepidissima coniunx
    alterius, lepidus filius alterius.
Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,
    cum puero ut bello bella puella cubet.
Gallus homo est stultus, nec se uidet esse maritum,
    qui patruus patrui monstret adulterium.


in vento et rapida scribere oportet aqua.
==Poem 78b==
* * * * * * *
sed nunc id doleo, quod purae pura puellae
    suauia comminxit spurca saliua tua.
uerum id non impune feres: nam te omnia saecla
    noscent et, qui sis, fama loquetur anus.  


== Scanned Text <small><small><small>(Negenborn)</small></small></small> ==
==Poem 79==
LESBIVS est pulcer. quid ni? quem Lesbia malit
quam te cum tota gente, Catulle, tua.
sed tamen hic pulcer uendat cum gente Catullum,
si tria natorum suauia reppererit.


Nūllī sē dīcīt mŭlĭēr mĕă nūbĕrĕ māllĕ
==Poem 80==
QVID dicam, Gelli, quare rosea ista labella
    hiberna fiant candidiora niue,
mane domo cum exis et cum te octaua quiete
    e molli longo suscitat hora die?
nescio quid certe est: an uere fama susurrat
    grandia te medii tenta uorare uiri?
sic certe est: clamant Victoris rupta miselli
    ilia, et emulso labra notata sero.


quām mĭhĭ. nōn sī sē Iūppĭtĕr īpsĕ pĕtăt.
==Poem 81==
NEMONE in tanto potuit populo esse, Iuuenti,
    bellus homo, quem tu diligere inciperes.
praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri
    hospes inaurata palladior statua,
qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis
    audes, et nescis quod facinus facias?


dīcīt. sēd mŭlĭēr cŭpĭdō quōd dīcĭt ămāntī
==Poem 82==
QVINTI, si tibi uis oculos debere Catullum
    aut aliud si quid carius est oculis,
eripere ei noli, multo quod carius illi
    est oculis seu quid carius est oculis.  


īn vēnto ēt răpĭdā scrībĕre ŏpōrtĕt ăquā.
==Poem 83==
LESBIA mi praesente uiro mala plurima dicit:
    haec illi fatuo maxima laetitia est.
mule, nihil sentis? si nostri oblita taceret,
    sana esset: nunc quod gannit et obloquitur,
non solum meminit, sed, quae multo acrior est res,
    irata est. hoc est, uritur et loquitur.  


== Translation ==
==Poem 84==
CHOMMODA dicebat, si quando commoda uellet
    dicere, et insidias Arrius hinsidias,
et tum mirifice sperabat se esse locutum,
    cum quantum poterat dixerat hinsidias.
credo, sic mater, sic liber auunculus eius.
    sic maternus auus dixerat atque auia.
hoc misso in Syriam requierant omnibus aures
    audibant eadem haec leniter et leuiter,
nec sibi postilla metuebant talia uerba,
    cum subito affertur nuntius horribilis,
Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset,
    iam non Ionios esse sed Hionios.


My woman says that she prefers to be married to no one more than to me
==Poem 85==
ODI et amo. quare id faciam, fortasse requiris.
    nescio, sed fieri sentio et excrucior.


Not even if Jove himself should seek her.
==Poem 86==
QVINTIA formosa est multis. mihi candida, longa,
    recta est: haec ego sic singula confiteor.
totum illud formosa nego: nam nulla uenustas,
    nulla in tam magno est corpore mica salis.
Lesbia formosa est, quae cum pulcerrima tota est,
    tum omnibus una omnis surripuit Veneres.


She says this, but that which a woman says to a desiring lover,
==Poem 87==
NVLLA potest mulier tantum se dicere amatam
    uere, quantum a me Lesbia amata mea est.
nulla fides ullo fuit umquam foedere tanta,
    quanta in amore tuo ex parte reperta mea est.


Is fitting to be written on the wind and in rushing waters.
==Poem 88==
QVID facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore
prurit, et abiectis peruigilat tunicis?
quid facit is, patruum qui non sinit esse maritum?
ecquid scis quantum suscipiat sceleris?
suscipit, o Gelli, quantum non ultima Tethys
nec genitor Nympharum abluit Oceanus:
nam nihil est quicquam sceleris, quo prodeat ultra,
non si demisso se ipse uoret capite.  


== Nulli se dicit mulier mea nubere malle ==
==Poem 89==
GELLIVS est tenuis: quid ni? cui tam bona mater
    tamque ualens uiuat tamque uenusta soror
tamque bonus patruus tamque omnia plena puellis
    cognatis, quare is desinat esse macer?
qui ut nihil attingat, nisi quod fas tangere non est,
    quantumuis quare sit macer inuenies.


''nulli'' is in the dative case.  Usually we see an ''-o'' or an ''-ae'' ending on dative singular nouns and adjectives.  However, the ''-i'' ending for the dative is common for all genders of this and several other adjectives widely known as "''unus nauta''" adjectives.
==Poem 90==
NASCATVR magus ex Gelli matrisque nefando
    coniugio et discat Persicum aruspicium:
nam magus ex matre et gnato gignatur oportet,
    si uera est Persarum impia religio,
gratus ut accepto ueneretur carmine diuos
    omentum in flamma pingue liquefaciens.


The repetitions of ''dicit'', like that of ''mulier'', are thematic for this epigram. (Garrison Student's Catullus III edition)
==Poem 91==
NON ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum
    in misero hoc nostro, hoc perdito amore fore,
quod te cognossem bene constantemue putarem
    aut posse a turpi mentem inhibere probro;
sed neque quod matrem nec germanam esse uidebam
    hanc tibi, cuius me magnus edebat amor.
et quamuis tecum multo coniungerer usu,
    non satis id causae credideram esse tibi.
tu satis id duxti: tantum tibi gaudium in omni
    culpa est, in quacumque est aliquid sceleris.


''mulier'' is the nominative singular form of mulier, mulis, f. which means ''woman''.
==Poem 92==
LESBIA mi dicit semper male nec tacet umquam
    de me: Lesbia me dispeream nisi amat.
quo signo? quia sunt totidem mea: deprecor illam
    assidue, uerum dispeream nisi amo.


== quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat. ==
==Poem 93==
NIL nimium studeo, Caesar, tibi uelle placere,
    nec scire utrum sis albus an ater homo.


''quam mihi'' here translates to "''more than to me''"
==Poem 94==
MENTVLA moechatur. Moechatur mentula? Certe.
    Hoc est quod dicunt: ipsa olera olla legit.


''si'' is emphatic for ''etsi''. ''etsi'' isn't used because of ''petat'' which is a present subjunctive in the future less vivid condition.
==Poem 95==
ZMYRNA mei Cinnae nonam post denique messem
    quam coepta est nonamque edita post hiemem,
milia cum interea quingenta Hortensius uno
    * * * * * * * *
Zmyrna cauas Satrachi penitus mittetur ad undas,
    Zmyrnam cana diu saecula peruoluent.
at Volusi annales Paduam morientur ad ipsam
    et laxas scombris saepe dabunt tunicas.
PARVA mei mihi sint cordi monimenta ...,
    at populus tumido gaudeat Antimacho.


''Iuppiter ipse'' is notorious for his collection of "marriages" and was the hardest to refuse. (Garrison Student's Catullus III edition)
==Poem 96==
SI quicquam mutis gratum acceptumque sepulcris
    accidere a nostro, Calue, dolore potest,
quo desiderio ueteres renouamus amores
    atque olim missas flemus amicitias,
certe non tanto mors immatura dolori est
    Quintiliae, quantum gaudet amore tuo.


== dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti, ==
==Poem 97==
NON (ita me di ament) quicquam referre putaui,
    utrumne os an culum olfacerem Aemilio.
nilo mundius hoc, nihiloque immundius illud,
    uerum etiam culus mundior et melior:
nam sine dentibus est. hic dentis sesquipedalis,
    gingiuas uero ploxeni habet ueteris,
praeterea rictum qualem diffissus in aestu
    meientis mulae cunnus habere solet.
hic futuit multas et se facit esse uenustum,
    et non pistrino traditur atque asino?
quem siqua attingit, non illam posse putemus
    aegroti culum lingere carnificis?


Supply ''hoc'' with ''dicit''. "''she says this''"
==Poem 98==
IN te, si in quemquam, dici pote, putide Victi,
    id quod uerbosis dicitur et fatuis.
ista cum lingua, si usus ueniat tibi, possis
    culos et crepidas lingere carpatinas.
si nos omnino uis omnes perdere, Victi,
    hiscas: omnino quod cupis efficies.


''Amanti'', the present active participle of amo, amare, amavi, amatus, literally means "''loving one''". Here, as it it often seen, ''amanti'' translates into "''lover''" which is modified by ''cupido'' earlier in the line.
==Poem 99==
SVRRIPVI tibi, dum ludis, mellite Iuuenti,
    suauiolum dulci dulcius ambrosia.
uerum id non impune tuli: namque amplius horam
    suffixum in summa me memini esse cruce,
dum tibi me purgo nec possum fletibus ullis
    tantillum uestrae demere saeuitiae.
nam simul id factum est, multis diluta labella
    guttis abstersisti omnibus articulis,
ne quicquam nostro contractum ex ore maneret,
    tamquam commictae spurca saliua lupae.
praeterea infesto miserum me tradere amori
    non cessasti omnique excruciare modo,
ut mi ex ambrosia mutatum iam foret illud
    suauiolum tristi tristius elleboro.
quam quoniam poenam misero proponis amori,
    numquam iam posthac basia surripiam.


== in vento et rapida scribere oportet aqua. ==
==Poem 100==
CAELIVS Aufillenum et Quintius Aufillenam
    flos Veronensum depereunt iuuenum,
hic fratrem, ille sororem. hoc est, quod dicitur, illud
    fraternum uere dulce sodalicium.
cui faueam potius? Caeli, tibi: nam tua nobis
    perspecta ex igni est unica amicitia,
cum uesana meas torreret flamma medullas.
    sis felix, Caeli, sis in amore potens.


''in vento et...aqua'': proverbial for impermanence.  The metaphor of writing in wind and water refers back to Plato and Sophocles. (Garrison Student's Catullus III edition)
==Poem 101==
MVLTAS per gentes et multa per aequora uectus
    aduenio has miseras, frater, ad inferias,
ut te postremo donarem munere mortis
    et mutam nequiquam alloquerer cinerem.
quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum.
    heu miser indigne frater adempte mihi,
nunc tamen interea haec, prisco quae more parentum
    tradita sunt tristi munere ad inferias,
accipe fraterno multum manantia fletu,
    atque in perpetuum, frater, aue atque uale.


''oportet'': present indicative of ''oportet, -ere, -uit'': it is fitting.  ''Oportet'' takes a complimentary infinitive which is seen here with the verb ''scribere''.
==Poem 102==
SI quicquam tacito commissum est fido ab amico,
    cuius sit penitus nota fides animi,
meque esse inuenies illorum iure sacratum,
    Corneli, et factum me esse puta Arpocratem.


= Poem 71 =
==Poem 103==
== Si cui iure bono sacer alarum obstitit hircus, ==
AVT sodes mihi redde decem sestertia, Silo,
== aut si quem merito tarda podagra secat. ==
    deinde esto quamuis saeuus et indomitus:
== Aemulus iste tuus, qui vestrem exercet amorem, ==
aut, si te nummi delectant, desine quaeso
== mirifice est a te nactus utrumque malum. ==
    leno esse atque idem saeuus et indomitus.
== Nam quotiens futuit, totiens ulciscitur ambos: ==
== illam affligit odore, ipse perit podagra. ==


= Poem 72 =
==Poem 104==
== Introduction ==
CREDIS me potuisse meae maledicere uitae,
    ambobus mihi quae carior est oculis?
non potui, nec, si possem, tam perdite amarem:
    sed tu cum Tappone omnia monstra facis.


A disillusioned but rational Catullus explains his love before and during the breakup with Lesbia. (Garrison Student's Catullus III edition)
==Poem 105==
MENTVLA conatur Pipleium scandere montem:
    Musae furcillis praecipitem eiciunt.


Catullus discusses the difference of how much he loved Lesbia when she knew him and he didn't know her as well to when he finds out who she really is, and his disgust from his new found knowledge.
==Poem 106==
CVM puero bello praeconem qui uidet esse,
    quid credat, nisi se uendere discupere?


== Text ==
==Poem 107==
SI quicquam cupido optantique optigit umquam
    insperanti, hoc est gratum animo proprie.
quare hoc est gratum nobis quoque carius auro
    quod te restituis, Lesbia, mi cupido.
restituis cupido atque insperanti, ipsa refers te
    nobis. o lucem candidiore nota!
quis me uno uiuit felicior aut magis hac est
    optandus uita dicere quis poterit?


Dicebas quondam solum te nosse Catullum,  
==Poem 108==
SI, Comini, populi arbitrio tua cana senectus
    spurcata impuris moribus intereat,
non equidem dubito quin primum inimica bonorum
    lingua exsecta auido sit data uulturio,
effossos oculos uoret atro gutture coruus,
    intestina canes, cetera membra lupi.


Lesbia, nec prae me velle tenere Iovem.  
==Poem 109==
IVCVNDVM, mea uita, mihi proponis amorem
    hunc nostrum inter nos perpetuumque fore.
di magni, facite ut uere promittere possit,
    atque id sincere dicat et ex animo,
ut liceat nobis tota perducere uita
    aeternum hoc sanctae foedus amicitiae.


Dilexi tum te non tantum ut vulgus amicam,  
==Poem 110==
AVFILENA, bonae semper laudantur amicae:
    accipiunt pretium, quae facere instituunt.
tu, quod promisti, mihi quod mentita inimica es,
    quod nec das et fers saepe, facis facinus.
aut facere ingenuae est, aut non promisse pudicae,
    Aufillena, fuit: sed data corripere
fraudando officiis, plus quam meretricis auarae
    quae sese toto corpore prostituit.


sed pater ut gnatos diligit et generos.
==Poem 111==
AVFILENA, uiro contentam uiuere solo,
    nuptarum laus ex laudibus eximiis:
sed cuiuis quamuis potius succumbere par est,
    quam matrem fratres efficere ex patruo…


Nunc te cognovi: quare etsi impensius uror,  
==Poem 112==
MVLTVS homo es, Naso, neque tecum multus homo
    te scindat: Naso, multus es et pathicus.


multo mi tamen es vilior et levior.  
==Poem 113==
CONSVLE Pompeio primum duo, Cinna, solebant
    Maeciliam: facto consule nunc iterum
manserunt duo, sed creuerunt milia in unum
    singula. fecundum semen adulterio.


Qui potis est, inquis? quod amantem iniuria talis
==Poem 114==
FIRMANVS saltu non falso Mentula diues
    fertur, qui tot res in se habet egregias,
aucupium omne genus, piscis, prata, arua ferasque.
    nequiquam: fructus sumptibus exsuperat.
quare concedo sit diues, dum omnia desint.
    saltum laudemus, dum modo ipse egeat.


cogit amare magis, sed bene velle minus.
==Poem 115==
MENTVLA habet instar triginta iugera prati,
    quadraginta arui: cetera sunt maria.
cur non diuitiis Croesum superare potis sit,
    uno qui in saltu tot bona possideat,
prata arua ingentes siluas saltusque paludesque
    usque ad Hyperboreos et mare ad Oceanum?
omnia magna haec sunt, tamen ipsest maximus ultro,
    non homo, sed uero mentula magna minax.


== Scanned Text <small><small><small>(Negenborn)</small></small></small> ==
==Poem 116==
 
SAEPE tibi studioso animo uenante requirens
Dīcēbās quōndām sōlūm tē nōssĕ Cătūllŭm
    carmina uti possem mittere Battiadae,
 
qui te lenirem nobis, neu conarere
Lēsbĭă. nēc praē mē vēllĕ tĕnērĕ Iŏvĕm.
    tela infesta mittere in usque caput,
 
hunc uideo mihi nunc frustra sumptum esse laborem,
dīlēxī tūm tē. nōn tāntum ūt vūlgŭs ămīcăm.
    Gelli, nec nostras hic ualuisse preces.
 
contra nos tela ista tua euitabimus amitha
sēd pătĕr ūt nātōs dīlĭgĭt ēt gĕnĕrōs.
    at fixus nostris tu dabis supplicium.
 
nūnc tē cōgnōvī. quāre ētsi īmpēnsĭŭs ūrŏr.
 
mūltō mī tămĕn ēs vīlĭŏr ēt lĕvĭŏr.
 
quī pŏtĭs ēst īnquīs. quŏd ămēntem īniūrĭă tālĭs
 
cōgĭt ămārĕ măgīs sēd bĕnĕ vēllĕ mĭnŭs.
 
== Translation ==
 
You used to say once upon a time that you knew only Catullus,
 
O Lesbia, and that you did not wish to hold Jupiter instead of me.
 
I loved you then not as a common man loves his girlfriend
 
but as a father loves his sons and sons in law.
 
Now I know you: therefore, even if I burn greater,
 
you are alot cheaper and alot more worthless to me.
 
How is this possible, you ask? Because such injustices
 
compels a lover to love more, but to wish her well less.
 
== Dicebas quondam solum te nosse Catullum, ==
 
''te'' evidently to be understood as the subject of both ''nosse'' and ''velle''.
 
== Lesbia, nec prae me velle tenere Iovem. ==
 
''nec prae...Iovem'' parallels the idea portrayed in poem 70.  Both ideas demonstrate the idea that Iove is the ultimate lover, and that if you loved someone more than Iove, then that love was legitimate.
 
== dilexi tum te non tantum ut vulgus amicam, ==
 
''ut vulgus amicam'': "''as a common man (loves) his girlfriend''"
 
== sed pater ut gnatos diligit et generos. ==
 
''Dilexi tum...et generos.'' Here Catullus becomes very emotional as he explains how much he loved Lesbia using two metaphors. 
 
''gnatos'': children, a generic masculine. (Garrison Student's Catullus III edition)
 
== nunc te cognovi: quare etsi impensius uror, ==
 
''cognovi'' contrasts with Lesbia's ''nosse'' in the first line: now ''I'' know ''you''. (Garrison Student's Catullus III edition)
 
''uror'': with love, not anger. (Garrison Student's Catullus III edition)
 
== multo mi tamen es vilior et levior. ==
 
''multo'': ablative of degree of difference.  Used to modify both vilior and levior.  Literally "''more insignificant and cheaper '''by much'''''"
 
''vilior...levior'': both are comparatives modifying ''es'' which refers to Lesbia.
 
== qui potis est, inquis? quod amantem iniuria talis ==
 
''Qui'': the adverb: ''how?''
 
''iniuria talis'', called a culpa in 75.1, can be deduced from such poems as 58. (Garrison Student's Catullus III edition)
 
== cogit amare magis, sed bene velle minus. ==
 
''amare'' and ''velle'' are both complimentary infinitives with the verb ''cogit''.
 
This paradox is developed further in poems 75 and 85. (Garrison Student's Catullus III edition)
 
= Poem 73 =
== Desine de quoquam quicquam bene velle mereri ==
== aut aliquem fieri posse putare pium. ==
== Omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne ==
== prodest, immo etiam taedet obestque magis; ==
== ut mihi, quem nemo gravius nec acerbius urget, ==
== quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit. ==
 
= Poem 74 =
== Gellius audierat patruum obiurgare solere, ==
== si quis delicias diceret aut faceret. ==
== Hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam ==
== uxorem, et patruum reddidit Arpocratem. ==
== Quod voluit fecit: nam, quamuis irrumet ipsum ==
== nunc patruum, verbum non faciet patruus. ==
 
= Poem 75 =
== Huc est mens deducta tua mea, Lesbia, culpa ==
== atque ita se officio perdidit ipsa suo, ==
== ut iam nec bene velle queat tibi, si optima fias, ==
== nec desistere amare, omnia si facias. ==
 
= Poem 76 =
== Siqua recordanti benefacta prior voluptas ==
== est homini, cum se cogitat esse pium, ==
== nec sanctum violasse fidem, nec foedere nullo ==
== divum ad fallendos numine abusum homines, ==
== multa parata manent in longa aetate, Catulle, ==
== ex hoc ingrato gaudia amore tibi. ==
== Nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt ==
== aut facere, haec a te dictaque factaque sunt. ==
== Omnia quae ingratae perierunt credita menti. ==
== Quare iam te cur amplius excrucies? ==
== Quin tu animo offirmas atque istinc te ipse reducis, ==
== et dis invitis desinis esse miser? ==
== Difficile est longum subito deponere amorem, ==
== difficile est, verum hoc qualubet eficias: ==
== una salus haec est, hoc est tibi pervincendum, ==
== hoc facias, sive id non pote sive pote. ==
== O di, si vestrum est misereri, aut si quibus umquam ==
== extremam iam ipsa in morte tulistis opem, ==
== me miserum aspicite et, si vitam puriter egi, ==
== eripite hanc pestem perniciemque mihi, ==
== quae mihi subrepens imos ut torpor in artus ==
== expulit ex omni pectore laetitias. ==
== Non iam illud quaero, contra me ut diligat illa, ==
== aut, quod non potis est, esse pudica velit: ==
== ipse valere opto et taetrum hunc deponere morbum. ==
== O di, redite mi hoc pro pietate mea. ==
 
= Poem 77 =
== Rufe, mihi frustra ac nequiquam credite amice ==
== ( frustra? immo magno cum pretio atque malo), ==
== sicine subrepsti mi, atque intestina perurens ==
== ei misero eripuisti omnia nostra bona? ==
== eripuisti, heu heu nostrae crudele venenum ==
== vitae, heu heu nostrae pestis amicitiae. ==
 
= Poem 78 =
== Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx ==
== alterius, lepidus filius alterius. ==
== Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores, ==
== cum puero ut bello bella puella cubet. ==
== Gallus homo est stultus, nec se videt esse maritum, ==
== qui patruus patrui monstret adulterium. ==
 
= Poem 79 =
== Lesbius est pulcer. quid ni? quem Lesbia malit ==
== quam te cum tota gente, Catulle, tua. ==
== sed tamen hic pulcer vendat cum gente Catullum, ==
== si tria natorum suavia reppererit. ==
 
= Poem 80 =
== Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella ==
== hiberna fiant candidiora nive, ==
== mane domo cum exis et cum te octava quiete ==
== e molli longo suscitat hora die? ==
== nescio quid certe est: an vere fama susurrat ==
== grandia te medii tenta vorare viri? ==
== sic certe est: clamant Victoris rupta miselli ==
== ilia, et emulso labra notata sero. ==
 
= Poem 81 =
== Nemone in tanto potuit populo esse, Iuventi, ==
== bellus homo, quem tu diligere inciperes. ==
== praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri ==
== hospes inavrata palladior statua, ==
== qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis ==
== audes, et nescis quod facinus facias? ==
 
= Poem 82 =
== Quinti, si tibi vis oculos debere Catullum ==
== aut aliud si quid carius est oculis, ==
== eripere ei noli, multo quod carius illi ==
== est oculis seu quid carius est oculis. ==
 
= Poem 83 =
== Lesbia mi praesente viro mala plurima dicit: ==
== haec illi fatuo maxima laetitia est. ==
== mule, nihil sentis? si nostri oblita taceret, ==
== sana esset: nunc quod gannit et obloquitur, ==
== non solum meminit, sed, quae multo acrior est res, ==
== irata est. hoc est, uritur et loquitur. ==
 
why is uritur passive?
 
'''because uro means to burn something (it is transitive). Lesbia urit would mean 'Lesbia is burning' a letter or a pile of leaves. As it is, Lebia is being burned, i.e., by love.'''
 
= Poem 84 =
 
===Introduction===
Poem 84, like so many other Catullan poems, shows the intense aggression and invectiveness that Catullus uses in his writing style. Catullus uses satire, different from his occasional ballistic rampage, to get his point across (Garrison). Catullus attacks a certain Arrius about his incorrect dialect. However, there is a very interesting side to this poem that has remained unanswered. Oddly enough, Catullus was not born in Rome; it is claimed that Catullus was born and raised in Verona, a town in northern Italy. Catullus' first language was a dialect of Latin but it was not the identical prestigious dialect of Rome (Wray). Catullus pokes fun at Arrius' misplaced aspirates; but the question remains: Why would Catullus leave himself open for a similar attack on account of his Veronese dialect (Wray), which differed from the accepted Roman speech? There is no definitive answer to this question, yet we do know that Catullus had mastered the standard Roman Latin when he was involved in his poetic production (Wray). This idea of social acceptance or embracing the customs of Rome, or the latin urbanus, is discussed by Catullus in much of his work.
 
In any case, Garrison labels Arrius as "the social climber who mimics the accents of the intelligentsia". Arrius is the ignorant fool who, in his attempts to produce educated or noble speech, is uncertain on where to place his aspirates. Not only is he incorrect, he finds himself funny, witty and over-joyous with himself when he does this. This idea of aspirates, borrowed from a Greek tradition, is where increased use of the letter "h" makes the speaker seem to reflect the fashion of the day (as in pulcher for pulcer & sepulchrum for sepulcrum) (Garrison). In Arrius' attempt to make himself seem popular, he continuously messes up, and he is the only person who does not see himself as a fool.
 
Another interesting note for Poem 84 is this idea of the letter "s". In eleven out of the 12 lines the letter "s" appears at least once, and in a good portion of these lines "s" appears more than twice. Not only does Arrius misuse his aspirates, he apparently has a hissing voice when he uses the letter "s" (Thomson). This causes a "hissing and sputtering" sound that no one can bear (Thomson). It stops as soon as he enters Syria in line 7, and then there a pleasant line 8 that lacks the letter "s". Then we are thrown into the fire again for the climax in line 12, only to find out Arrius has left his mark in another part of the world.
 
===Translation===
Arrius said "hadvantages", if at anytime he wished to say
 
advantages, and said "hambushes" if he wished to say ambushes,
 
and then he had flattered himself that he had spoken wonderfully well,
 
when he had said "hambushes" as loud as he could.
 
I believe, thus (his) mother, thus his free maternal uncle,
 
thus (his) maternal grandfather and (maternal) grandmother had spoken.
 
This man having been sent into Syria, the ears for everybody found relief:
 
they were hearing these same words gently and lightly,
 
afterwards they were not fearing such words for themselves,
 
when suddenly the horrible message is brought,
 
the Ionian waves, after Arrius had gone there,
 
were now not Ionian but "Hionian".
 
 
Observe: the constant use of the past tense and the frequentatives (si quando...vellet & cum...dixerat) shows how Arrius, once a "familiar feature of the Roman scene", is no longer (Quinn).
 
== Chommoda dicebat, si quando commoda vellet ==
 
vellet: subjunctive instead of indicative for the frequentative clause, which creates a sense of repetitiveness and annoyance.
 
== dicere, et insidias Arrius hinsidias, ==
 
There is no verb that explicitly goes with both "insidias" and "hinsidias". You must take "si quando vellet dicere" from the line above; we know Arrius is the subject again, so it is acceptable to say "he" or use his name. Catullus may have liked to say Arrius yet again for another "s" in the poem.
 
== et tum mirifice sperabat se esse locutum, ==
sperabat: commonly means "hope", "hope for" or "anticipate"; however the poem's meaning is better in tact when translating as "flattered himself" (Thomson); going with the theme of Arrius' ignorance, the fact that he is incredibly full of himself and how he considers himself to be of the current times and dialect of  Rome.
 
== cum quantum poterat dixerat hinsidias. ==
quantum poterat: in most cases, "quantum" is generally associated with an idea of "how much" or "whatever amount".  Poem 84 focuses on Arrius' speech, so take this to mean "as loud as he could/was able" (Thomson). Another interpretation, although straying a lot from the literal Latin meaning, is "with all the force of his lungs" (Fordyce). Not only does he get his speech wrong, but he always seems to make the most of it.
 
 
dixerat: pluperfect with "cum" provides frequentative clause; see "vellet" in line 1
 
== Credo, sic mater, sic liber avunculus eius, ==
Credo: there is no question that this should be taken sarcastically. The joke Catullus continues with deals with members of Arrius' mother's side where "women notoriously preserve purity of speech" (Fordyce). It is a mockery of his family, showing that even his mother could not keep her speech correct with the current times.
 
 
mater: although not explicitly stated, mater is refers to Arrius' mother.
 
== sic maternus avus dixerat atque avia. ==
 
Just as in the line above, both the grandfather and mother refer to those of Arrius.
 
 
maternus avus...atque avia: maternus certainly modifies avus, and even though it does not agree in gender ending with avia, it does modify avia as well.
 
== Hoc misso in Syriam requierant omnibus aures: ==
 
hoc misso: it would appear that Arrius' hard work to climb the social ladder as it were has payed off (Garrison).
 
 
omnibus aures: aures is nominative plural, and omnibus is dative plural. Literally translated as "the ears for everybody".
 
== audibant eadem haec leniter et leviter, ==
Notice that this is the only line in the entire poem where the letter "s" is lacking. This is the result from Arrius' "hoc misso" (Thomson).
 
 
audibant eadem haec [verba]: audibant = audiebant; haec is the neuter plural D.O. and "verba" should be supplied (Garrison).
 
 
leniter: although literally "gently" or "smoothly", in the context of the poem it would be fair to say "without jarring the ear" (Fordyce).
 
 
leviter: similiar to above, literally "lightly"; playing with mood of the poem "softly in a low tone" or "trippingly, without undue emphasis" are also acceptable (Fordyce).
 
== nec sibi postilla metuebant talia verba, ==
 
metuebant talia verba: Gross overstatement that adds to the satire of the poem (Garrison).
 
== cum subito affertur nuntius horribilis: ==
 
cum: take as temporal - "when"
 
== Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset, ==
 
illuc: "there" or "to that place"
 
== iam non Ionios esse sed Hionios. ==
 
esse: "were"
 
 
The final two lines give us eleven of the letter "s"; the final straw in an attempt to put us out of our misery created by Arrius.
 
 
Note that the mispronunciations provide the first (chommoda) and last (Hionios) words of the poem (Quinn).
 
= Poem 85 =
== Odi et amo. Quare id faciam, fortasse requiris. ==
== nescio, sed fieri sentio et excrucior. ==
 
= Poem 86 =
== Quintia formosa est multis. mihi candida, longa, ==
== recta est: haec ego sic singula confiteor. ==
== totum illud formosa nego: nam nulla venustas, ==
== nulla in tam magno est corpore mica salis. ==
== Lesbia formosa est, quae cum pulcerrima tota est, ==
== tum omnibus una omnis surripuit Veneres. ==
 
= Poem 87 =
== Nulla potest mulier tantum se dicere amatam ==
== vere, quantum a me Lesbia amata mea est. ==
== Nulla fides ullo fuit umquam foedere tanta, ==
== quanta in amore tuo ex parte reperta mea est. ==
 
= Poem 88 =
== Quid facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore ==
== prurit, et abiectis pervigilat tunicis? ==
== quid facit is, patruum qui non sinit esse maritum? ==
== ecquid scis quantum suscipiat sceleris? ==
== suscipit, o Gelli, quantum non ultima Tethys ==
== nec genitor Nympharum abluit Oceanus: ==
== nam nihil est quicquam sceleris, quo prodeat ultra, ==
== non si demisso se ipse voret capite. ==
 
= Poem 89 =
== Gellius est tenuis: quid ni? cui tam bona mater ==
== tamque valens vivat tamque venusta soror ==
== tamque bonus patruus tamque omnia plena puellis ==
== cognatis, quare is desinat esse macer? ==
== qui ut nihil attingat, nisi quod fas tangere non est, ==
== quantumuis quare sit macer invenies. ==
 
= Poem 90 =
== Nascatur magus ex Gelli matrisque nefando ==
== coniugio et discat Persicum aruspicium: ==
== nam magus ex matre et gnato gignatur oportet, ==
== si vera est Persarum impia religio, ==
== gratus ut accepto veneretur carmine divos ==
== omentum in flamma pingue liquefaciens. ==
 
= Poem 91 =
== Non ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum ==
== in misero hoc nostro, hoc perdito amore fore, ==
== quod te cognossem bene constantemue putarem ==
== aut posse a turpi mentem inhibere probro; ==
== sed neque quod matrem nec germanam esse videbam ==
== hanc tibi, cuius me magnus edebat amor. ==
== et quamuis tecum multo coniungerer usu, ==
== non satis id causae credideram esse tibi. ==
== tu satis id duxti: tantum tibi gaudium in omni ==
== culpa est, in quacumque est aliquid sceleris. ==
 
= Poem 92 =
== Lesbia mi dicit semper male nec tacet umquam ==
== de me: Lesbia me dispeream nisi amat. ==
== quo signo? quia sunt totidem mea: deprecor illam ==
== assidue, verum dispeream nisi amo. ==
 
= Poem 93 =
== Nil nimium studeo, Caesar, tibi velle placere, ==
== nec scire utrum sis albus an ater homo. ==
 
= Poem 94 =
== Mentula moechatur. Moechatur mentula? Certe. ==
== Hoc est quod dicunt: ipsa olera olla legit. ==
 
= Poem 95 =
== Zmyrna mei Cinnae nonam post denique messem ==
== quam coepta est nonamque edita post hiemem, ==
== milia cum interea quingenta Hortensius uno ==
== . . . . . . . . . ==
== Zmyrna cavas Satrachi penitus mittetur ad undas, ==
== Zmyrnam cana diu saecula pervoluent. ==
== at Volusi annales Paduam morientur ad ipsam ==
== et laxas scombris saepe dabunt tunicas. ==
 
= Poem 96 =
== Si quicquam mutis gratum acceptumve sepulcris ==
== accidere a nostro, Calve, dolore potest, ==
== quo desiderio veteres renovamus amores ==
== atque olim missas flemus amicitias, ==
== certe non tanto mors immatura dolori est ==
== Quintiliae, quantum gaudet amore tuo. ==
 
= Poem 97 =
== Non ( ita me di ament) quicquam referre putaui, ==
== utrumne os an culum olfacerem Aemilio. ==
== nilo mundius hoc, nihiloque immundius illud, ==
== verum etiam culus mundior et melior: ==
== nam sine dentibus est. hic dentis sesquipedalis, ==
== gingiuas vero ploxeni habet ueteris, ==
== praeterea rictum qualem diffissus in aestu ==
== meientis mulae cunnus habere solet. ==
== hic futuit multas et se facit esse venustum, ==
== et non pistrino traditur atque asino? ==
== quem siqua attingit, non illam posse putemus ==
== aegroti culum lingere carnificis? ==
 
= Poem 98 =
== In te, si in quemquam, dici pote, putide Victi, ==
== id quod verbosis dicitur et fatuis. ==
== ista cum lingua, si usus veniat tibi, possis ==
== culos et crepidas lingere carpatinas. ==
== Si nos omnino vis omnes perdere, Victi, ==
== hiscas: omnino quod cupis efficies. ==
 
= Poem 99 =
== Surripui tibi, dum ludis, mellite Iuventi, ==
== suaviolum dulci dulcius ambrosia. ==
== verum id non impune tuli: namque amplius horam ==
== suffixum in summa me memini esse cruce, ==
== dum tibi me purgo nec possum fletibus ullis ==
== tantillum vestrae demere saevitiae. ==
== nam simul id factum est, multis diluta labella ==
== guttis abstersisti omnibus articulis, ==
== ne quicquam nostro contractum ex ore maneret, ==
== tamquam commictae spurca saliva lupae. ==
== praeterea infesto miserum me tradere amori ==
== non cessasti omnique excruciare modo, ==
== ut mi ex ambrosia mutatum iam foret illud ==
== suaviolum tristi tristius elleboro. ==
== quam quoniam poenam misero proponis amori, ==
== numquam iam posthac basia surripiam. ==
 
= Poem 100 =
== Caelius Aufillenum et Quintius Aufillenam ==
== flos Veronensum depereunt iuvenum, ==
== hic fratrem, ille sororem. hoc est, quod dicitur, illud ==
== fraternum vere dulce sodalicium. ==
== cui faveam potius? Caeli, tibi: nam tua nobis ==
== perspecta ex igni est unica amicitia, ==
== cum vesana meas torreret flamma medullas. ==
== sis felix, Caeli, sis in amore potens. ==
 
= Poem 101 =
== Multas per gentes et multa per aequora vectus ==
== advenio has miseras, frater, ad inferias, ==
== ut te postremo donarem munere mortis ==
== et mutam nequiquam alloquerer cinerem. ==
== Quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum. ==
== Heu miser indigne frater adempte mihi, ==
== nunc tamen interea haec, prisco quae more parentum ==
== tradita sunt tristi munere ad inferias, ==
== accipe fraterno multum manantia fletu, ==
== atque in perpetuum, frater, ave atque vale. ==
 
= Poem 102 =
== Si quicquam tacito commissum est fido ab amico, ==
== cuius sit penitus nota fides animi, ==
== meque esse inuenies illorum iure sacratum, ==
== Corneli, et factum me esse puta Arpocratem. ==
 
= Poem 103 =
== Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo, ==
== deinde esto quamuis saevus et indomitus: ==
== aut, si te nummi delectant, desine quaeso ==
== leno esse atque idem saeuus et indomitus. ==
 
= Poem 104 =
== Credis me potuisse meae maledicere vitae? ==
== Ambobus mihi quae carior est oculis? ==
== Non potui, nec, si possem, tam perdite amarem ==
== Sed tu cum Tappone omnia monstra facis. ==
 
= Poem 105 =
== Mentula conatur Pipleium scandere montem: ==
== Musae furcillis praecipitem eiciunt. ==
 
= Poem 106 =
== Cum puero bello praeconem qui videt esse, ==
== quid credat, nisi se vendere discupere? ==
 
= Poem 107 =
== Si quicquam cupido optantique optigit umquam ==
== insperanti, hoc est gratum animo proprie. ==
== Quare hoc est gratum nobis quoque carius auro ==
== quod te restituis, Lesbia, mi cupido. ==
== Restituis cupido atque insperanti, ipsa refers te ==
== nobis. O lucem candidiore nota! ==
== Quis me uno vivit felicior aut magis hac est ==
== optandus vita dicere quis poterit? ==
 
= Poem 108 =
== Si, Comini, populi arbitrio tua cana senectus ==
== spurcata impuris moribus intereat, ==
== non equidem dubito quin primum inimica bonorum ==
== lingua exsecta avido sit data vulturio, ==
== effossos oculos voret atro gutture coruus, ==
== intestina canes, cetera membra lupi. ==
 
= Poem 109 =
== Iucundum, mea vita, mihi proponis amorem ==
== hunc nostrum inter nos perpetuumque fore. ==
== di magni, facite ut vere promittere possit, ==
== atque id sincere dicat et ex animo, ==
== ut liceat nobis tota perducere vita ==
== aeternum hoc sanctae foedus amicitiae. ==
 
= Poem 110 =
== Aufillena, bonae semper laudantur amicae: ==
== accipiunt pretium, quae facere instituunt. ==
== tu, quod promisti, mihi quod mentita inimica es, ==
== quod nec das et fers saepe, facis facinus. ==
== aut facere ingenuae est, aut non promisse pudicae, ==
== Aufillena, fuit: sed data corripere ==
== fraudando officiis, plus quam meretricis auarae ==
== quae sese toto corpore prostituit. ==
 
= Poem 111 =
== Aufillena, viro contentam vivere solo, ==
== nuptarum laus ex laudibus eximiis: ==
== sed cuivis quamuis potius succumbere par est, ==
== quam matrem fratres efficere ex patruo… ==
 
= Poem 112 =
== Multus homo es, Naso, neque tecum multus homo qui ==
== descendit, Naso, multus es et pathicus. ==
 
= Poem 113 =
== Consule Pompeio primum duo, Cinna, solebant ==
== Maeciliam: facto consule nunc iterum ==
== manserunt duo, sed creverunt milia in unum ==
== singula. fecundum semen adulterio. ==
 
= Poem 114 =
== Firmanus saltu non falso Mentula dives ==
== fertur, qui tot res in se habet egregias, ==
== aucupium omne genus, piscis, prata, arua ferasque. ==
== nequiquam: fructus sumptibus exsuperat. ==
== quare concedo sit diues, dum omnia desint. ==
== saltum laudemus, dum modo ipse egeat. ==
 
= Poem 115 =
== Mentula habet instar triginta iugera prati, ==
== quadraginta arui: cetera sunt maria. ==
== cur non divitiis Croesum superare potis sit, ==
== uno qui in saltu tot bona possideat, ==
== prata arua ingentes silvas saltusque paludesque ==
== usque ad Hyperboreos et mare ad Oceanum? ==
== omnia magna haec sunt, tamen ipsest maximus ultro, ==
== non homo, sed vero mentula magna minax. ==
 
= Poem 116 =
== Saepe tibi studioso animo venante requirens ==
== carmina uti possem mittere Battiadae, ==
== qui te lenirem nobis, neu conarere ==
== tela infesta meum mittere in usque caput, ==
== hunc uideo mihi nunc frustra sumptum esse laborem, ==
== Gelli, nec nostras hic ualuisse preces. ==
== contra nos tela ista tua evitabimus amitha ==
== at fixus nostris tu dabis supplicium. ==

Revision as of 03:08, 4 January 2011

Poem 70

NVLLI se dicit mulier mea nubere malle quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat. dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti, in uento et rapida scribere oportet aqua.

Poem 71

SI cui iure bono sacer alarum obstitit hircus, aut si quem merito tarda podagra secat. aemulus iste tuus, qui uestrem exercet amorem, mirifice est a te nactus utrumque malum. nam quotiens futuit, totiens ulciscitur ambos: illam affligit odore, ipse perit podagra.

Poem 72

DICEBAS quondam solum te nosse Catullum, Lesbia, nec prae me uelle tenere Iouem. dilexi tum te non tantum ut uulgus amicam, sed pater ut gnatos diligit et generos. nunc te cognoui: quare etsi impensius uror, multo mi tamen es uilior et leuior. qui potis est, inquis? quod amantem iniuria talis cogit amare magis, sed bene uelle minus.

Poem 73

DESINE de quoquam quicquam bene uelle mereri aut aliquem fieri posse putare pium. omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne immo etiam taedet obestque magis; ut mihi, quem nemo grauius nec acerbius urget, quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.

Poem 74

GELLIVS audierat patruum obiurgare solere, si quis delicias diceret aut faceret. hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam uxorem, et patruum reddidit Arpocratem. quod uoluit fecit: nam, quamuis irrumet ipsum nunc patruum, uerbum non faciet patruus.

Poem 75

HVC est mens deducta tua mea, Lesbia, culpa atque ita se officio perdidit ipsa suo, ut iam nec bene uelle queat tibi, si optima fias, nec desistere amare, omnia si facias.

Poem 76

SIQVA recordanti benefacta priora uoluptas

    est homini, cum se cogitat esse pium,

nec sanctam uiolasse fidem, nec foedere nullo

    diuum ad fallendos numine abusum homines,

multa parata manent in longa aetate, Catulle,

    ex hoc ingrato gaudia amore tibi.

nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt

    aut facere, haec a te dictaque factaque sunt.

omnia quae ingratae perierunt credita menti.

    quare iam te cur amplius excrucies?

quin tu animo offirmas atque istinc teque reducis,

    et dis inuitis desinis esse miser?

difficile est longum subito deponere amorem,

    difficile est, uerum hoc qua lubet efficias:

una salus haec est. hoc est tibi peruincendum,

    hoc facias, siue id non pote siue pote.

o di, si uestrum est misereri, aut si quibus umquam

    extremam iam ipsa in morte tulistis opem,

me miserum aspicite et, si uitam puriter egi,

    eripite hanc pestem perniciemque mihi,

quae mihi subrepens imos ut torpor in artus

    expulit ex omni pectore laetitias.

non iam illud quaero, contra me ut diligat illa,

    aut, quod non potis est, esse pudica uelit:

ipse ualere opto et taetrum hunc deponere morbum.

    o di, reddite mi hoc pro pietate mea. 

Poem 77

RVFE mihi frustra ac nequiquam credite amice

    (frustra? immo magno cum pretio atque malo),

sicine subrepsti mi, atque intestina perurens

    ei misero eripuisti omnia nostra bona?

eripuisti, heu heu nostrae crudele uenenum

    uitae, heu heu nostrae pestis amicitiae. 

Poem 78

GALLVS habet fratres, quorum est lepidissima coniunx

    alterius, lepidus filius alterius.

Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,

    cum puero ut bello bella puella cubet.

Gallus homo est stultus, nec se uidet esse maritum,

    qui patruus patrui monstret adulterium. 

Poem 78b

  • * * * * * *

sed nunc id doleo, quod purae pura puellae

    suauia comminxit spurca saliua tua.

uerum id non impune feres: nam te omnia saecla

    noscent et, qui sis, fama loquetur anus. 

Poem 79

LESBIVS est pulcer. quid ni? quem Lesbia malit quam te cum tota gente, Catulle, tua. sed tamen hic pulcer uendat cum gente Catullum, si tria natorum suauia reppererit.

Poem 80

QVID dicam, Gelli, quare rosea ista labella

    hiberna fiant candidiora niue,

mane domo cum exis et cum te octaua quiete

    e molli longo suscitat hora die?

nescio quid certe est: an uere fama susurrat

    grandia te medii tenta uorare uiri?

sic certe est: clamant Victoris rupta miselli

    ilia, et emulso labra notata sero. 

Poem 81

NEMONE in tanto potuit populo esse, Iuuenti,

    bellus homo, quem tu diligere inciperes.

praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri

    hospes inaurata palladior statua,

qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis

    audes, et nescis quod facinus facias? 

Poem 82

QVINTI, si tibi uis oculos debere Catullum

    aut aliud si quid carius est oculis,

eripere ei noli, multo quod carius illi

    est oculis seu quid carius est oculis. 

Poem 83

LESBIA mi praesente uiro mala plurima dicit:

    haec illi fatuo maxima laetitia est.

mule, nihil sentis? si nostri oblita taceret,

    sana esset: nunc quod gannit et obloquitur,

non solum meminit, sed, quae multo acrior est res,

    irata est. hoc est, uritur et loquitur. 

Poem 84

CHOMMODA dicebat, si quando commoda uellet

    dicere, et insidias Arrius hinsidias,

et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    cum quantum poterat dixerat hinsidias.

credo, sic mater, sic liber auunculus eius.

    sic maternus auus dixerat atque auia.

hoc misso in Syriam requierant omnibus aures

    audibant eadem haec leniter et leuiter,

nec sibi postilla metuebant talia uerba,

    cum subito affertur nuntius horribilis,

Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset,

    iam non Ionios esse sed Hionios.

Poem 85

ODI et amo. quare id faciam, fortasse requiris.

    nescio, sed fieri sentio et excrucior.

Poem 86

QVINTIA formosa est multis. mihi candida, longa,

    recta est: haec ego sic singula confiteor.

totum illud formosa nego: nam nulla uenustas,

    nulla in tam magno est corpore mica salis.

Lesbia formosa est, quae cum pulcerrima tota est,

    tum omnibus una omnis surripuit Veneres.

Poem 87

NVLLA potest mulier tantum se dicere amatam

    uere, quantum a me Lesbia amata mea est.

nulla fides ullo fuit umquam foedere tanta,

    quanta in amore tuo ex parte reperta mea est.

Poem 88

QVID facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore prurit, et abiectis peruigilat tunicis? quid facit is, patruum qui non sinit esse maritum? ecquid scis quantum suscipiat sceleris? suscipit, o Gelli, quantum non ultima Tethys nec genitor Nympharum abluit Oceanus: nam nihil est quicquam sceleris, quo prodeat ultra, non si demisso se ipse uoret capite.

Poem 89

GELLIVS est tenuis: quid ni? cui tam bona mater

    tamque ualens uiuat tamque uenusta soror

tamque bonus patruus tamque omnia plena puellis

    cognatis, quare is desinat esse macer?

qui ut nihil attingat, nisi quod fas tangere non est,

    quantumuis quare sit macer inuenies.

Poem 90

NASCATVR magus ex Gelli matrisque nefando

    coniugio et discat Persicum aruspicium:

nam magus ex matre et gnato gignatur oportet,

    si uera est Persarum impia religio,

gratus ut accepto ueneretur carmine diuos

    omentum in flamma pingue liquefaciens.

Poem 91

NON ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum

    in misero hoc nostro, hoc perdito amore fore,

quod te cognossem bene constantemue putarem

    aut posse a turpi mentem inhibere probro;

sed neque quod matrem nec germanam esse uidebam

    hanc tibi, cuius me magnus edebat amor.

et quamuis tecum multo coniungerer usu,

    non satis id causae credideram esse tibi.

tu satis id duxti: tantum tibi gaudium in omni

    culpa est, in quacumque est aliquid sceleris.

Poem 92

LESBIA mi dicit semper male nec tacet umquam

    de me: Lesbia me dispeream nisi amat.

quo signo? quia sunt totidem mea: deprecor illam

    assidue, uerum dispeream nisi amo.

Poem 93

NIL nimium studeo, Caesar, tibi uelle placere,

    nec scire utrum sis albus an ater homo.

Poem 94

MENTVLA moechatur. Moechatur mentula? Certe.

    Hoc est quod dicunt: ipsa olera olla legit.

Poem 95

ZMYRNA mei Cinnae nonam post denique messem

    quam coepta est nonamque edita post hiemem,

milia cum interea quingenta Hortensius uno

    * * * * * * * * 

Zmyrna cauas Satrachi penitus mittetur ad undas,

    Zmyrnam cana diu saecula peruoluent.

at Volusi annales Paduam morientur ad ipsam

    et laxas scombris saepe dabunt tunicas.

PARVA mei mihi sint cordi monimenta ...,

    at populus tumido gaudeat Antimacho.

Poem 96

SI quicquam mutis gratum acceptumque sepulcris

    accidere a nostro, Calue, dolore potest,

quo desiderio ueteres renouamus amores

    atque olim missas flemus amicitias,

certe non tanto mors immatura dolori est

    Quintiliae, quantum gaudet amore tuo.

Poem 97

NON (ita me di ament) quicquam referre putaui,

    utrumne os an culum olfacerem Aemilio.

nilo mundius hoc, nihiloque immundius illud,

    uerum etiam culus mundior et melior:

nam sine dentibus est. hic dentis sesquipedalis,

    gingiuas uero ploxeni habet ueteris,

praeterea rictum qualem diffissus in aestu

    meientis mulae cunnus habere solet.

hic futuit multas et se facit esse uenustum,

    et non pistrino traditur atque asino?

quem siqua attingit, non illam posse putemus

    aegroti culum lingere carnificis?

Poem 98

IN te, si in quemquam, dici pote, putide Victi,

    id quod uerbosis dicitur et fatuis.

ista cum lingua, si usus ueniat tibi, possis

    culos et crepidas lingere carpatinas.

si nos omnino uis omnes perdere, Victi,

    hiscas: omnino quod cupis efficies.

Poem 99

SVRRIPVI tibi, dum ludis, mellite Iuuenti,

    suauiolum dulci dulcius ambrosia.

uerum id non impune tuli: namque amplius horam

    suffixum in summa me memini esse cruce,

dum tibi me purgo nec possum fletibus ullis

    tantillum uestrae demere saeuitiae.

nam simul id factum est, multis diluta labella

    guttis abstersisti omnibus articulis,

ne quicquam nostro contractum ex ore maneret,

    tamquam commictae spurca saliua lupae.

praeterea infesto miserum me tradere amori

    non cessasti omnique excruciare modo,

ut mi ex ambrosia mutatum iam foret illud

    suauiolum tristi tristius elleboro.

quam quoniam poenam misero proponis amori,

    numquam iam posthac basia surripiam.

Poem 100

CAELIVS Aufillenum et Quintius Aufillenam

    flos Veronensum depereunt iuuenum,

hic fratrem, ille sororem. hoc est, quod dicitur, illud

    fraternum uere dulce sodalicium.

cui faueam potius? Caeli, tibi: nam tua nobis

    perspecta ex igni est unica amicitia,

cum uesana meas torreret flamma medullas.

    sis felix, Caeli, sis in amore potens.

Poem 101

MVLTAS per gentes et multa per aequora uectus

    aduenio has miseras, frater, ad inferias,

ut te postremo donarem munere mortis

    et mutam nequiquam alloquerer cinerem.

quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum.

    heu miser indigne frater adempte mihi,

nunc tamen interea haec, prisco quae more parentum

    tradita sunt tristi munere ad inferias,

accipe fraterno multum manantia fletu,

    atque in perpetuum, frater, aue atque uale.

Poem 102

SI quicquam tacito commissum est fido ab amico,

    cuius sit penitus nota fides animi,

meque esse inuenies illorum iure sacratum,

    Corneli, et factum me esse puta Arpocratem.

Poem 103

AVT sodes mihi redde decem sestertia, Silo,

    deinde esto quamuis saeuus et indomitus:

aut, si te nummi delectant, desine quaeso

    leno esse atque idem saeuus et indomitus.

Poem 104

CREDIS me potuisse meae maledicere uitae,

    ambobus mihi quae carior est oculis?

non potui, nec, si possem, tam perdite amarem:

    sed tu cum Tappone omnia monstra facis.

Poem 105

MENTVLA conatur Pipleium scandere montem:

    Musae furcillis praecipitem eiciunt.

Poem 106

CVM puero bello praeconem qui uidet esse,

    quid credat, nisi se uendere discupere?

Poem 107

SI quicquam cupido optantique optigit umquam

    insperanti, hoc est gratum animo proprie.

quare hoc est gratum nobis quoque carius auro

    quod te restituis, Lesbia, mi cupido.

restituis cupido atque insperanti, ipsa refers te

    nobis. o lucem candidiore nota!

quis me uno uiuit felicior aut magis hac est

    optandus uita dicere quis poterit?

Poem 108

SI, Comini, populi arbitrio tua cana senectus

    spurcata impuris moribus intereat,

non equidem dubito quin primum inimica bonorum

    lingua exsecta auido sit data uulturio,

effossos oculos uoret atro gutture coruus,

    intestina canes, cetera membra lupi.

Poem 109

IVCVNDVM, mea uita, mihi proponis amorem

    hunc nostrum inter nos perpetuumque fore.

di magni, facite ut uere promittere possit,

    atque id sincere dicat et ex animo,

ut liceat nobis tota perducere uita

    aeternum hoc sanctae foedus amicitiae.

Poem 110

AVFILENA, bonae semper laudantur amicae:

    accipiunt pretium, quae facere instituunt.

tu, quod promisti, mihi quod mentita inimica es,

    quod nec das et fers saepe, facis facinus.

aut facere ingenuae est, aut non promisse pudicae,

    Aufillena, fuit: sed data corripere

fraudando officiis, plus quam meretricis auarae

    quae sese toto corpore prostituit.

Poem 111

AVFILENA, uiro contentam uiuere solo,

    nuptarum laus ex laudibus eximiis:

sed cuiuis quamuis potius succumbere par est,

    quam matrem fratres efficere ex patruo…

Poem 112

MVLTVS homo es, Naso, neque tecum multus homo

    te scindat: Naso, multus es et pathicus.

Poem 113

CONSVLE Pompeio primum duo, Cinna, solebant

    Maeciliam: facto consule nunc iterum

manserunt duo, sed creuerunt milia in unum

    singula. fecundum semen adulterio.

Poem 114

FIRMANVS saltu non falso Mentula diues

    fertur, qui tot res in se habet egregias,

aucupium omne genus, piscis, prata, arua ferasque.

    nequiquam: fructus sumptibus exsuperat.

quare concedo sit diues, dum omnia desint.

    saltum laudemus, dum modo ipse egeat.

Poem 115

MENTVLA habet instar triginta iugera prati,

    quadraginta arui: cetera sunt maria.

cur non diuitiis Croesum superare potis sit,

    uno qui in saltu tot bona possideat,

prata arua ingentes siluas saltusque paludesque

    usque ad Hyperboreos et mare ad Oceanum?

omnia magna haec sunt, tamen ipsest maximus ultro,

    non homo, sed uero mentula magna minax.

Poem 116

SAEPE tibi studioso animo uenante requirens

    carmina uti possem mittere Battiadae,

qui te lenirem nobis, neu conarere

    tela infesta mittere in usque caput,

hunc uideo mihi nunc frustra sumptum esse laborem,

    Gelli, nec nostras hic ualuisse preces.

contra nos tela ista tua euitabimus amitha

    at fixus nostris tu dabis supplicium.