Catullus Poems-1-60

I Cui dono lepidum novum libellum

Vocabulary for poem 1

Cui dono lepidum novum libellum

arida modo pumice expolitum?

Corneli, tibi: namque tu solebas

meas esse aliquid putare nugas.

Iam tum, cum ausus es unus Italorum

omne aevum tribus explicare cartis

doctis, Iuppiter, et laboriosis!

Quare habe tibi quidquid hoc libelli

qualecumque, quod, o patrona virgo,

plus uno maneat perenne saeclo!

II Passer, deliciae meae puellae

Passer, deliciae meae puellae,

quicum ludere, quem in sinu tenere,

cui primum digitum dare appetenti

et acris solet incitare morsus,

cum desiderio meo nitenti

carum nescio quid lubet iocari

et solaciolum sui doloris,

credo ut tum gravis acquiescat ardor:

tecum ludere sicut ipsa possem

et tristis animi levare curas!

tam gratum est mihi quam ferunt puellae

pernici aureolum fuisse malum,

quod zonam soluit diu ligatam.

III Lugete, o Veneres Cupidinesque

Lugete, o Veneres Cupidinesque,

et quantum est hominum uenustiorum:

passer mortuus est meae puellae,

passer, deliciae meae puellae,

quem plus illa oculis suis amabat.

nam mellitus erat suamque norat

ipsam tam bene quam puella matrem,

nec sese a gremio illius mouebat,

sed circumsiliens modo huc modo illuc

ad solam dominam usque pipiabat.

qui nunc it per iter tenebricosum

illuc, unde negant redire quemquam.

at uobis male sit, malae tenebrae

Orci, quae omnia bella deuoratis:

tam bellum mihi passerem abstulistis

o factum male! o miselle passer!

tua nunc opera meae puellae

flendo turgiduli rubent ocelli.

IV Phaselus ille, quem videtis, hospites

Phaselus ille, quem videtis, hospites, ait fuisse nauium celerrimus, neque ullius natantis impetum trabis nequisse praeterire, siue palmulis opus foret uolare siue linteo. et hoc negat minacis Hadriatici negare litus insulasue Cycladas Rhodumque nobilem horridamque Thraciam Propontida trucemue Ponticum sinum, ubi iste post phaselus antea fuit comata silua; nam Cytorio in iugo loquente saepe sibilum edidit coma. Amastri Pontica et Cytore buxifer, tibi haec fuisse et esse cognitissima ait phaselus: ultima ex origine tuo stetisse dicit in cacumine, tuo imbuisse palmulas in aequore, et inde tot per impotentia freta erum tulisse, laeua siue dextera uocaret aura, siue utrumque Iuppiter simul secundus incidisset in pedem; neque ulla uota litoralibus deis sibi esse facta, cum ueniret a mari nouissimo hunc ad usque limpidum lacum. sed haec prius fuere: nunc recondita senet quiete seque dedicat tibi, gemelle Castor et gemelle Castoris.

5

VIVAMUS mea Lesbia, atque amemus, rumoresque senum seueriorum omnes unius aestimemus assis! soles occidere et redire possunt: nobis cum semel occidit breuis lux, nox est perpetua una dormienda. da mi basia mille, deinde centum, dein mille altera, dein secunda centum, deinde usque altera mille, deinde centum. dein, cum milia multa fecerimus, conturbabimus illa, ne sciamus, aut ne quis malus inuidere possit, cum tantum sciat esse basiorum.

6

FLAVI, delicias tuas Catullo, ni sint illepidae atque inelegantes, uelles dicere nec tacere posses. uerum nescio quid febriculosi scorti diligis: hoc pudet fateri. nam te non uiduas iacere noctes nequiquam tacitum cubile clamat sertis ac Syrio fragrans oliuo, puluinusque peraeque et hic et ille attritus, tremulique quassa lecti argutatio inambulatioque. nam inista preualet nihil tacere. cur? non tam latera ecfututa pandas, ni tu quid facias ineptiarum. quare, quidquid habes boni malique, dic nobis. uolo te ac tuos amores ad caelum lepido uocare uersu.

7

QVAERIS, quot mihi basiationes tuae, Lesbia, sint satis superque. quam magnus numerus Libyssae harenae lasarpiciferis iacet Cyrenis oraclum Iouis inter aestuosi et Batti ueteris sacrum sepulcrum; aut quam sidera multa, cum tacet nox, furtiuos hominum uident amores: tam te basia multa basiare uesano satis et super Catullo est, quae nec pernumerare curiosi possint nec mala fascinare lingua.

8

MISER Catulle, desinas ineptire, et quod uides perisse perditum ducas. fulsere quondam candidi tibi soles, cum uentitabas quo puella ducebat amata nobis quantum amabitur nulla. ibi illa multa cum iocosa fiebant, quae tu uolebas nec puella nolebat, fulsere uere candidi tibi soles. nunc iam illa non uult: tu quoque impotens noli, nec quae fugit sectare, nec miser uiue, sed obstinata mente perfer, obdura. uale puella, iam Catullus obdurat, nec te requiret nec rogabit inuitam. at tu dolebis, cum rogaberis nulla. scelesta, uae te, quae tibi manet uita? quis nunc te adibit? cui uideberis bella? quem nunc amabis? cuius esse diceris? quem basiabis? cui labella mordebis? at tu, Catulle, destinatus obdura.

9

VERANI, omnibus e meis amicis antistans mihi milibus trecentis, uenistine domum ad tuos penates fratresque unanimos anumque matrem? uenisti. o mihi nuntii beati! uisam te incolumem audiamque Hiberum narrantem loca, facta nationes, ut mos est tuus, applicansque collum iucundum os oculosque suauiabor. o quantum est hominum beatiorum, quid me laetius est beatiusue?

10

VARVS me meus ad suos amores uisum duxerat e foro otiosum, scortillum, ut mihi tum repente uisum est, non sane illepidum neque inuenustum, huc ut uenimus, incidere nobis sermones uarii, in quibus, quid esset iam Bithynia, quo modo se haberet, et quonam mihi profuisset aere. respondi id quod erat, nihil neque ipsis nec praetoribus esse nec cohorti, cur quisquam caput unctius referret, praesertim quibus esset irrumator praetor, nec faceret pili cohortem. 'at certe tamen,' inquiunt 'quod illic natum dicitur esse, comparasti ad lecticam homines.' ego, ut puellae unum me facerem beatiorem, 'non' inquam 'mihi tam fuit maligne ut, prouincia quod mala incidisset, non possem octo homines parare rectos.' at mi nullus erat nec hic neque illic fractum qui ueteris pedem grabati in collo sibi collocare posset. hic illa, ut decuit cinaediorem, 'quaeso' inquit 'mihi, mi Catulle, paulum istos commoda: nam uolo ad Serapim deferri.' 'mane' inquii puellae, 'istud quod modo dixeram me habere, fugit me ratio: meus sodalis-- Cinna est Gaius-- is sibi parauit. uerum, utrum illius an mei, quid ad me? utor tam bene quam mihi pararim. sed tu insulsa male et molesta uiuis, per quam non licet esse neglegentem.'

11

FVRI et Aureli comites Catulli, siue in extremos penetrabit Indos, litus ut longe resonante Eoa

    tunditur unda,

siue in Hyrcanos Arabesue molles, seu Sagas sagittiferosue Parthos, siue quae septemgeminus colorat

    aequora Nilus,

siue trans altas gradietur Alpes, Caesaris uisens monimenta magni, Gallicum Rhenum horribile aequor ulti-

    mosque Britannos,

omnia haec, quaecumque feret uoluntas caelitum, temptare simul parati, pauca nuntiate meae puellae

    non bona dicta.

cum suis uiuat ualeatque moechis, quos simul complexa tenet trecentos, nullum amans uere, sed identidem omnium

    ilia rumpens;

nec meum respectet, ut ante, amorem, qui illius culpa cecidit uelut prati ultimi flos, praetereunte postquam

    tactus aratro est.

12

MARRVCINE Asini, manu sinistra non belle uteris: in ioco atque uino tollis lintea neglegentiorum. hoc salsum esse putas? fugit te, inepte: quamuis sordida res et inuenusta est. non credis mihi? crede Pollioni fratri, qui tua furta uel talento mutari uelit: est enim leporum differtus puer ac facetiarum. quare aut hendecasyllabos trecentos exspecta, aut mihi linteum remitte, quod me non mouet aestimatione, uerum est mnemosynum mei sodalis. nam sudaria Saetaba ex Hiberis miserunt mihi muneri Fabullus et Veranius: haec amem necesse est ut Veraniolum meum et Fabullum.