|
|
(156 intermediate revisions by 8 users not shown) |
Line 1: |
Line 1: |
| [[Catullus|Go back to list of Catullus' poems]] | | ==Poem 1== |
| | [[Cat1Vocab|Vocabulary for Poem 1]] |
|
| |
|
| = Poem 1 =
| | Cui dono lepidum novum libellum |
| Put an introductory note here.
| |
| == Cui dono lepidum novum libellum ==
| |
|
| |
|
| lepidus -a -um: fine, elegant
| | arida modo pumice expolitum? |
|
| |
|
| == arida modo pumice expolitum? ==
| | Corneli, tibi: namque tu solebas |
| jksjdf
| |
| s
| |
| djf
| |
| asjdf
| |
| a
| |
| sd
| |
|
| |
|
| | meas esse aliquid putare nugas. |
|
| |
|
| [http://blog.dickinson.edu/?cat=815]
| | Iam tum, cum ausus es unus Italorum |
| [http://blog.dickinson.edu/?cat=815]
| |
|
| |
|
| [[Media:Test.mp3]]
| | omne aevum tribus explicare cartis |
|
| |
|
| == Corneli, tibi: namque tu solebas ==
| | doctis, Iuppiter, et laboriosis! |
| == meas esse aliquid putare nugas. ==
| |
|
| |
|
| ''commentary''
| | Quare habe tibi quidquid hoc libelli |
|
| |
|
| '''first line'''
| | qualecumque, quod, o patrona virgo, |
| \
| |
| blah
| |
|
| |
|
| blah
| | plus uno maneat perenne saeclo. |
|
| |
|
| == Iam tum, cum ausus es unus Italorum '''could a few tabs be inserted here, then a line # (5)?'''== | | ==Poem 2== |
| | [[Cat2Vocab|Vocabulary for Poem 2]] |
|
| |
|
| == omne aevum tribus explicare cartis ==
| | Passer, deliciae meae puellae, |
| == Doctis, Iuppiter, et laboriosis! ==
| |
| == Quare habe tibi quidquid hoc libelli— ==
| |
| == qualecumque, quod, o patrona virgo, ==
| |
| == plus uno maneat perenne saeclo! ==
| |
|
| |
|
| = Poem 2 =
| | quicum ludere, quem in sinu tenere, |
| == Passer, deliciae meae puellae, ==
| |
| == quicum ludere, quem in sinu tenere, ==
| |
| == cui primum digitum dare appetenti ==
| |
| == et acris solet incitare morsus, ==
| |
| Is passer the subject of solet? I've got the sense, but I'm not sure how exactly to put it all together. Can we possibly go over how pronouns work?
| |
|
| |
|
| '''Actually puella is the subject, translate 'she is accustomed . . .''''
| | cui primum digitum dare appetenti |
|
| |
|
| What case are acris and morsus? (I am thinking they must be genitive plural, but can't see how that makes sense...)
| | et acris solet incitare morsus, |
|
| |
|
| '''both are accusative plural, objects of incitare. acris would be acres in prose; this is a poetic accusative plural form in the third declension. He does this again just below . . . tristis [=tristes]. . . curas. That final i is long.'''
| | cum desiderio meo nitenti |
|
| |
|
| == cum desiderio meo nitenti ==
| | carum nescio quid lubet iocari |
| == carum nescio quid lubet iocari ==
| |
| == et solaciolum sui doloris, ==
| |
| == credo ut tum gravis acquiescat ardor: ==
| |
| == tecum ludere sicut ipsa possem ==
| |
| == et tristis animi levare curas! ==
| |
|
| |
|
| = Poem 3 =
| | et solaciolum sui doloris, |
| == Lugete, o Veneres Cupidinesque, ==
| |
| == et quantum est hominum venustiorum: ==
| |
| == passer mortuus est meae puellae, ==
| |
| == passer, deliciae meae puellae, ==
| |
| == quem plus illa oculis suis amabat. ==
| |
| == nam mellitus erat suamque norat ==
| |
| == ipsam tam bene quam puella matrem, ==
| |
| == nec sese a gremio illius movebat, ==
| |
| == sed circumsiliens modo huc modo illuc ==
| |
| == ad solam dominam usque pipiabat. ==
| |
| == qui nunc it per iter tenebricosum ==
| |
| == illuc, unde negant redire quemquam. ==
| |
| == at vobis male sit, malae tenebrae ==
| |
| == Orci, quae omnia bella devoratis: ==
| |
| == tam bellum mihi passerem abstulistis ==
| |
| == o factum male! o miselle passer! ==
| |
| == tua nunc opera meae puellae ==
| |
| == flendo turgiduli rubent ocelli. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 4 =
| | credo ut tum gravis acquiescat ardor: |
|
| |
|
| Catullus' literary epigram reveals the retirement of a trusted boat and dedicates it to Castor and Pollux. Normally, literary epigrams are used to tell the story of a person, but Catullus jokingly writes an epigram for his phaselus. He personifies the boat to be comparable to an aging human being in numerous areas by giving it voice, little palms, and the ability to deny. Written in iambic senarii, the meter could perhaps also help describe how fast the little boat really was. (Garrison Student's Catullus III edition)
| | tecum ludere sicut ipsa possem |
|
| |
|
| Catullus 4 Scansion
| | et tristis animi levare curas! |
|
| |
|
| phăsēlŭs īllĕ quēm uĭdētĭs hōspĭtēs
| | ... |
|
| |
|
| ăīt fŭīssĕ nāuĭūm cĕlērrĭmŭs.
| | tam gratum est mihi quam ferunt puellae |
|
| |
|
| nĕque ūllĭūs nătāntĭs īmpĕtūm trăbĭs
| | pernici aureolum fuisse malum, |
|
| |
|
| nĕquīssĕ praētĕrīrĕ. sīuĕ pālmŭlīs
| | quod zonam soluit diu ligatam. |
|
| |
|
| ŏpūs fŏrēt uŏlārĕ. sīuĕ līntĕō.
| | ==Poem 3== |
| | [[Cat3Vocab|Vocabulary for Poem 3]] |
|
| |
|
| ĕt hōc nĕgāt mĭnācĭs Ādrĭātĭcī
| | Lugete, o Veneres Cupidinesque, |
|
| |
|
| nĕgārĕ lītŭs īnsŭlāsuĕ Cŷclădēs
| | et quantum est hominum venustiorum: |
|
| |
|
| Rhŏdūmquĕ nōbĭlem hōrrĭdāmquĕ Thrācĭăm
| | passer mortuus est meae puellae, |
|
| |
|
| Prŏpōntĭdēm trŭcēmuĕ Pōntĭcūm sĭnŭm
| | passer, deliciae meae puellae, |
|
| |
|
| ŭbi īstĕ pōst phăsēlŭs āntĕā fŭĭt
| | quem plus illa oculis suis amabat- |
|
| |
|
| cŏmātă sīluă. nām Cÿtōrĭo īn iŭgō
| | nam mellitus erat suamque norat |
|
| |
|
| lŏquēntĕ saēpĕ sībĭlum ēdĭdīt cŏmā.
| | ipsam tam bene quam puella matrem, |
|
| |
|
| Ămāstrĭs Pōntĭca. ēt Cÿtōrĕ būxĭfĕr.
| | nec sese a gremio illius movebat, |
|
| |
|
| tĭbi haēc fŭīsse ĕt ēssĕ cōgnĭtīssĭmă
| | sed circumsiliens modo huc modo illuc |
|
| |
|
| ăīt phăsēlŭs. ūltĭma ēx ŏrīgĭnĕ
| | ad solam dominam usque pipiabat. |
|
| |
|
| tŭō stĕtīssĕ dīcĭt īn căcūmĭnĕ.
| | qui nunc it per iter tenebricosum |
|
| |
|
| tŭo īmbŭīssĕ pālmŭlās ĭn aēquŏrĕ.
| | illuc, unde negant redire quemquam. |
|
| |
|
| ĕt īndĕ tōt pĕr īmpŏtēntĭā frĕtă
| | At vobis male sit, malae tenebrae |
|
| |
|
| ĕrūm tŭlīssĕ. laēuă sīuĕ dēxtĕră
| | Orci, quae omnia bella devoratis: |
|
| |
|
| uŏcārĕt aūră sīue. ŭtrūmquĕ Iūppĭtĕr
| | tam bellum mihi passerem abstulistis. |
|
| |
|
| sĭmūl sĕcūndŭs īncĭdīssĕt īn pĕdĕm.
| | O factum male! o miselle passer! |
|
| |
|
| nĕque ūllă uōtă lītŏrālĭbūs dĕīs
| | Tua nunc opera meae puellae |
|
| |
|
| sĭbi ēssĕ fāctă cūm uĕnīrĕt ā mărī
| | flendo turgiduli rubent ocelli. |
|
| |
|
| nŏuīssĭmo hūnc ăd ūsquĕ līmpĭdūm lăcŭm.
| | ==Poem 4== |
| | [[Cat4Vocab|Vocabulary for Poem 4]] |
|
| |
|
| sĕd haēc prĭūs fŭērĕ. nūnc rĕcōndĭtă
| | Phaselus ille, quem videtis, hospites, |
|
| |
|
| sĕnēt quĭētĕ. sēquĕ dēdĭcāt tĭbĭ
| | ait fuisse navium celerrimus, |
|
| |
|
| gĕmēllĕ Cāstŏr ēt gĕmēllĕ Cāstŏrīs.
| | neque ullius natantis impetum trabis |
|
| |
|
| (http://rudy.negenborn.net/catullus/text2/sc4.htm)
| | nequisse praeterire, sive palmulis |
|
| |
|
| | opus foret volare sive linteo. |
|
| |
|
| | Et hoc negat minacis Hadriatici |
|
| |
|
| | negare litus insulasve Cycladas |
|
| |
|
| | Rhodumque nobilem horridamque Thraciam |
|
| |
|
| | Propontida trucemve Ponticum sinum |
|
| |
|
| | (ubi iste post phaselus antea fuit |
|
| |
|
| | comata silua - nam Cytorio in iugo |
|
| |
|
| | loquente saepe sibilum edidit coma). |
|
| |
|
| == Phaselus ille, quem videtis, hospites, ==
| | Amastri Pontica et Cytore buxifer, |
|
| |
|
| phaselus- named after a Greek word used for bean pod; built for speed; Catullus either boat the bark to build the phaselus or built it himself (Garrison Student's Catullus III Edition)
| | tibi haec fuisse et esse cognitissima |
|
| |
|
| hospites- vocative ("guests"); typical Greek epigram address to a passing stranger (Garrison Student's Catullus III edition)
| | ait phaselus, ultima ex origine |
|
| |
|
| == ait fuisse navium celerrimus, ==
| | tuo stetisse dicit in cacumine, |
|
| |
|
| celerrimus- because "celerrimus" is in an indirect statement, the proper case should be accusative (celerrimum); indirect statements usually take an accusative subject, but Catullus used a rare form that took the gender of phaselus (Garrison Student's Catullus III edition)
| | tuo imbuisse palmulas in aequore; |
|
| |
|
| == neque ullius natantis impetum trabis ==
| | et inde tot per impotentia freta |
|
| |
|
| trabis- metonymy for boat (Garrison Student's Catullus III edition)
| | erum tulisse, laeva sive dextera |
|
| |
|
| == nequisse praeterire, sive palmulis ==
| | vocaret aura, sive utrumque Iuppiter |
|
| |
|
| palmulis- diminutive ("little palms"); hapax legomenon- only used in line 17 of poem 4 (Garrison Student's Catullus III edition)
| | simul secundus incidisset in pedem; |
|
| |
|
| == opus foret volare sive linteo. ==
| | neque ulla vota litoralibus deis |
|
| |
|
| linteo- translated as "linen cloth", it is a metonymy for canvas sail (Garrison Student's Catullus III edition)
| | sibi esse facta, cum veniret a mari |
|
| |
|
| == Et hoc negat minacis hadriatici ==
| | novissimo hunc ad usque limpidum lacum. |
|
| |
|
| Lines 6-9 describe five areas in which the phaselus has traveled previously (Garrison Student's Catullus III edition)
| | sed haec prius fuere; nunc recondita |
|
| |
|
| == negare litus insulasve Cycladas ==
| | senet quiete seque dedicat tibi, |
| == Rhodumque nobilem horridamque Thraciam ==
| |
| == Propontida trucemve Ponticum sinum, ==
| |
|
| |
|
| Propontida- Greek Accusative (Garrison Student's Catullus III edition)
| | gemelle Castor et gemelle Castoris. |
|
| |
|
| == ubi iste post phaselus antea fuit == | | ==Poem 5== |
| == comata silva; nam Cyrotio in iugo ==
| | [[Cat5Vocab|Vocabulary for Poem 5]] |
| Cytorus- the ridge in the area was known for its forests and provided much lumber for shipbuilding (Garrison Student's Catullus III edition)
| |
|
| |
|
| == loquente saepe sibilum edidit coma. ==
| | Vivamus mea Lesbia, atque amemus, |
| loquente...coma- instrumental ablative (Garrison Student's Catullus III edition)
| |
|
| |
|
| == Amastri Pontica et Cytore buxifer, ==
| | rumoresque senum severiorum |
| buxifer- hapax legomenon; "boxwood bearing" (Garrison Student's Catullus III edition)
| |
|
| |
|
| == tibi haec fuisse et esse cognitissima ==
| | omnes unius aestimemus assis! |
| == ait phaselus, ultima ex origine ==
| |
| == tuo stetisse dicit in cacumine, ==
| |
| == tuo imbuisse palmulas in aequore, ==
| |
|
| |
|
| imbuisse palmulas- "to have dipped its little palms"; personification of the phaselus (Garrison Student's Catullus III edition)
| | Soles occidere et redire possunt; |
|
| |
|
| == et inde tot per impotentia freta ==
| | nobis cum semel occidit brevis lux, |
|
| |
|
| impotentia freta- the phaselus has carried its master through many wild seas; therefore, Catullus' trust in his phaselus is great because it has taken him on so many journeys (Garrison Student's Catullus III edition)
| | nox est perpetua una dormienda. |
|
| |
|
| == erum tulisse, laeva sive dextera ==
| | Da mi basia mille, deinde centum; |
| == vocaret aura, sive utrumque Iuppiter ==
| |
| == simul secundus incidisset in pedem; ==
| |
| == neque ulla vota litoralibus deis ==
| |
| == sibi esse facta, cum veniret a mari ==
| |
| sibi- dative of advantage (Garrison Student's Catullus III edition)
| |
|
| |
|
| == novissimo hunc ad usque limpidum lacum. ==
| | dein mille altera, dein secunda centum; |
| == Sed haec prius fuere; nunc recondita ==
| |
| == senet quiete seque dedicat tibi, ==
| |
| == gemelle Castor et gemelle Castoris. ==
| |
| gemelle- vocative; "little twin"; diminutive of gemine
| |
| Castor and Pollux- know for the constellation of the Gemini in the stars
| |
|
| |
|
| Catullus 4 Translation:
| | deinde usque altera mille, deinde centum. |
|
| |
|
| That boat that you see guests
| | Dein, cum milia multa fecerimus, |
|
| |
|
| says that it was the fastest of ships
| | conturbabimus illa, ne sciamus, |
|
| |
|
| it was able to surpass the speed of any other boat
| | aut ne quis malus invidere possit, |
|
| |
|
| or if there was a need
| | cum tantum sciat esse basiorum. |
| | |
| | ==Poem 6== |
| | [[Cat6Vocab|Vocabulary for Poem 6]] |
| | |
| | Flavi, delicias tuas Catullo, |
| | |
| | ni sint illepidae atque inelegantes, |
| | |
| | velles dicere nec tacere posses. |
| | |
| | Verum nescio quid febriculosi |
| | |
| | scorti diligis: hoc pudet fateri. |
| | |
| | Nam te non viduas iacere noctes |
| | |
| | nequiquam tacitum cubile clamat |
| | |
| | sertis ac Syrio fragrans olivo, |
| | |
| | pulvinusque peraeque et hic et ille |
| | |
| | attritus, tremulique quassa lecti |
| | |
| | argutatio inambulatioque. |
| | |
| | nam nil stupra valet, nihil tacere. |
| | |
| | Cur? Non tam latera ecfututa pandas, |
| | |
| | ni tu quid facias ineptiarum. |
| | |
| | Quare, quidquid habes boni malique, |
| | |
| | dic nobis. Volo te ac tuos amores |
| | |
| | ad caelum lepido vocare versu. |
| | |
| | ==Poem 7== |
| | [[Cat7Vocab|Vocabulary for Poem 7]] |
| | |
| | Quaeris, quot mihi basiationes |
| | |
| | tuae, Lesbia, sint satis superque. |
| | |
| | Quam magnus numerus Libyssae harenae |
| | |
| | lasarpiciferis iacet Cyrenis |
| | |
| | oraclum Iouis inter aestuosi |
| | |
| | et Batti veteris sacrum sepulcrum; |
| | |
| | aut quam sidera multa, cum tacet nox, |
| | |
| | furtivos hominum vident amores: |
| | |
| | tam te basia multa basiare |
| | |
| | vesano satis et super Catullo est, |
| | |
| | quae nec pernumerare curiosi |
| | |
| | possint nec mala fascinare lingua. |
| | |
| | ==Poem 8== |
| | [[Cat8Vocab|Vocabulary for Poem 8]] |
| | |
| | Miser Catulle, desinas ineptire, |
| | |
| | et quod vides perisse perditum ducas. |
| | |
| | Fulsere quondam candidi tibi soles, |
| | |
| | cum ventitabas quo puella ducebat |
| | |
| | amata nobis quantum amabitur nulla; |
| | |
| | ibi illa multa cum iocosa fiebant |
| | |
| | quae tu volebas nec puella nolebat, |
| | |
| | fulsere vere candidi tibi soles. |
| | |
| | Nunc iam illa non volt: tu quoque, impotens, noli, |
| | |
| | nec quae fugit sectare, nec miser vive, |
| | |
| | sed obstinata mente perfer, obdura. |
| | |
| | Vale, puella! Iam Catullus obdurat, |
| | |
| | nec te requiret, nec rogabit invitam. |
| | |
| | At tu dolebis, cum rogaberis nulla. |
| | |
| | Scelesta, vae te! Quae tibi manet vita? |
| | |
| | Quis nunc te adibit? Cui videberis bella? |
| | |
| | Quem nunc amabis? Cuius esse diceris? |
| | |
| | Quem basiabis? Cui labella mordebis? |
| | |
| | At tu, Catulle, destinatus obdura. |
| | |
| | ==Poem 9== |
| | [[Cat9Vocab|Vocabulary for Poem 9]] |
| | |
| | Verani, omnibus e meis amicis |
| | |
| | antistans mihi milibus trecentis, |
| | |
| | venistine domum ad tuos penates |
| | |
| | fratresque unanimos anumque matrem? |
| | |
| | Venisti. O mihi nuntii beati! |
| | |
| | Visam te incolumem audiamque Hiberum |
| | |
| | narrantem loca, facta, nationes, |
| | |
| | ut mos est tuus, applicansque collum |
| | |
| | iucundum os oculosque suaviabor. |
| | |
| | O quantum est hominum beatiorum, |
| | |
| | quid me laetius est beatiusve? |
| | |
| | ==Poem 10== |
| | [[Cat10Vocab|Vocabulary for Poem 10]] |
| | |
| | Varus me meus ad suos amores |
| | |
| | visum duxerat e foro otiosum: |
| | |
| | scortillum (ut mihi tum repente visum est) |
| | |
| | non sane illepidum neque invenustum; |
| | |
| | huc ut venimus, incidere nobis |
| | |
| | sermones varii, in quibus, quid esset |
| | |
| | iam Bithynia, quo modo se haberet, |
| | |
| | et quonam mihi profuisset aere. |
| | |
| | Respondi id quod erat: nihil neque ipsis |
| | |
| | nec praetoribus esse nec cohorti, |
| | |
| | cur quisquam caput unctius referret: |
| | |
| | praesertim quibus esset irrumator |
| | |
| | praetor, nec faceret pili cohortem. |
| | |
| | "At certe tamen," inquiunt "quod illic |
| | |
| | natum dicitur esse, comparasti |
| | |
| | ad lecticam homines." Ego (ut puellae |
| | |
| | unum me facerem beatiorem) |
| | |
| | "Non" inquam "mihi tam fuit maligne, |
| | |
| | ut, provincia quod mala incidisset, |
| | |
| | non possem octo homines parare rectos." |
| | |
| | (At mi nullus erat nec hic neque illic |
| | |
| | fractum qui veteris pedem grabati |
| | |
| | in collo sibi collocare posset.) |
| | |
| | Hic illa, ut decuit cinaediorem, |
| | |
| | "Quaeso," inquit "mihi, mi Catulle, paulum |
| | |
| | istos commoda: nam volo ad Serapim |
| | |
| | deferri." "Mane," inquii puellae, |
| | |
| | "istud quod modo dixeram me habere ... |
| | |
| | fugit me ratio: meus sodalis- |
| | |
| | Cinna est Gaius - is sibi paravit. |
| | |
| | Verum, utrum illius an mei, quid ad me? |
| | |
| | Utor tam bene quam mihi pararim. |
| | |
| | Sed tu insulsa male et molesta vivis, |
| | |
| | per quam non licet esse neglegentem!" |
| | |
| | ==Poem 11== |
| | [[Cat11Vocab|Vocabulary for Poem 11]] |
| | |
| | Furi et Aureli comites Catulli, |
| | |
| | sive in extremos penetrabit Indos, |
| | |
| | litus ut longe resonante Eoӓ |
| | |
| | :tunditur unda, |
| | |
| | |
| | sive in Hyrcanos Arabasve molles, |
| | |
| | seu Sagas sagittiferosve Parthos, |
| | |
| | sive quae septemgeminus colorat |
| | |
| | :aequora Nilus, |
| | |
| | |
| | sive trans altas gradietur Alpes, |
| | |
| | Caesaris visens monimenta magni, |
| | |
| | Gallicum Rhenum, horribile aequor ulti- |
| | |
| | :mosque Britannos, |
| | |
| | |
| | omnia haec, quaecumque feret voluntas |
| | |
| | caelitum, temptare simul parati, |
| | |
| | pauca nuntiate meae puellae |
| | |
| | :non bona dicta: |
| | |
| | |
| | cum suis vivat valeatque moechis, |
| | |
| | quos simul complexa tenet trecentos, |
| | |
| | nullum amans vere, sed identidem omnium |
| | |
| | :ilia rumpens; |
| | |
| | |
| | nec meum respectet, ut ante, amorem, |
| | |
| | qui illius culpa cecidit velut prati |
| | |
| | ultimi flos, praetereunte postquam |
| | |
| | :tactus aratro est. |
| | |
| | ==Poem 12== |
| | [[Cat12Vocab|Vocabulary for Poem 12]] |
| | |
| | Marrucine Asini, manu sinistra |
| | |
| | non belle uteris, in ioco atque vino: |
| | |
| | tollis lintea neglegentiorum. |
| | |
| | Hoc salsum esse putas? Fugit te, inepte: |
| | |
| | quamvis sordida res et invenusta est. |
| | |
| | Non credis mihi? Crede Pollioni |
| | |
| | fratri, qui tua furta vel talento |
| | |
| | mutari velit; est enim leporum |
| | |
| | differtus puer ac facetiarum. |
| | |
| | Quare aut hendecasyllabos trecentos |
| | |
| | exspecta, aut mihi linteum remitte, |
| | |
| | quod non me movet aestimatione, |
| | |
| | uerum est mnemosynum mei sodalis. |
| | |
| | Nam sudaria Saetaba ex Hiberis |
| | |
| | miserunt mihi muneri Fabullus |
| | |
| | et Veranius; haec amem necesse est |
| | |
| | ut Veraniolum meum et Fabullum. |
| | |
| | ==Poem 13== |
| | [[Cat13Vocab|Vocabulary for Poem 13]] |
| | |
| | Cenabis bene, mi Fabulle, apud me |
| | |
| | paucis, si tibi di favent, diebus - |
| | |
| | si tecum attuleris bonam atque magnam |
| | |
| | cenam, non sine candida puella |
| | |
| | et vino et sale et omnibus cachinnis; |
| | |
| | haec si, inquam, attuleris, venuste noster, |
| | |
| | cenabis bene; nam tui Catulli |
| | |
| | plenus sacculus est aranearum. |
| | |
| | Sed contra accipies meros amores, |
| | |
| | seu quid suavius elegantiusve est: |
| | |
| | nam unguentum dabo, quod meae puellae |
| | |
| | donarunt Veneres Cupidinesque; |
| | |
| | quod tu cum olfacies, deos rogabis, |
| | |
| | totum ut te faciant, Fabulle, nasum. |
| | |
| | ==Poem 14== |
| | [[Cat14Vocab|Vocabulary for Poem 14]] |
| | |
| | Ni te plus oculis meis amarem, |
| | |
| | iucundissime Calve, munere isto |
| | |
| | odissem te odio Vatiniano: |
| | |
| | nam quid feci ego quidve sum locutus, |
| | |
| | cur me tot male perderes poetis? |
| | |
| | Isti di mala multa dent clienti, |
| | |
| | qui tantum tibi misit impiorum. |
| | |
| | Quod si, ut suspicor, hoc novum ac repertum |
| | |
| | munus dat tibi Sulla litterator, |
| | |
| | non est mi male, sed bene ac beate, |
| | |
| | quod non dispereunt tui labores. |
| | |
| | Di magni, horribilem et sacrum libellum! |
| | |
| | Quem tu scilicet ad tuum Catullum |
| | |
| | misti, continuo ut die periret, |
| | |
| | Saturnalibus, optimo dierum! |
| | |
| | Non non hoc tibi, salse, sic abibit. |
| | |
| | Nam, si luxerit, ad librariorum |
| | |
| | curram scrinia, Caesios, Aquinos, |
| | |
| | Suffenum, omnia colligam venena, |
| | |
| | ac te his suppliciis remunerabor. |
| | |
| | Vos hinc interea valete abite |
| | |
| | illuc, unde malum pedem attulistis, |
| | |
| | saecli incommoda, pessimi poetae. |
| | |
| | ==Poem 14b== |
| | [[Cat14bVocab|Vocabulary for Poem 14b]] |
| | |
| | Si qui forte mearum ineptiarum |
| | |
| | lectores eritis manusque vestras |
| | |
| | non horrebitis admovere nobis... |
| | |
| | ==Poem 15== |
| | [[Cat15Vocab|Vocabulary for Poem 15]] |
| | |
| | Commendo tibi me ac meos amores, |
| | |
| | Aureli. Veniam peto pudentem, |
| | |
| | ut, si quicquam animo tuo cupisti, |
| | |
| | quod castum expeteres et integellum, |
| | |
| | conserves puerum mihi pudice, |
| | |
| | non dico a populo - nihil veremur |
| | |
| | istos, qui in platea modo huc modo illuc |
| | |
| | in re praetereunt sua occupati - |
| | |
| | verum a te metuo tuoque pene |
| | |
| | infesto pueris bonis malisque. |
| | |
| | Quem tu qua lubet, ut lubet, moueto |
| | |
| | quantum vis, ubi erit foris paratum: |
| | |
| | hunc unum excipio, ut puto, pudenter. |
| | |
| | quod si te mala mens furorque vecors |
| | |
| | in tantam impulerit, sceleste, culpam, |
| | |
| | ut nostrum insidiis caput lacessas, |
| | |
| | a tum te miserum malique fati! |
| | |
| | Quem attractis pedibus patente porta |
| | |
| | percurrent raphanique mugilesque. |
| | |
| | ==Poem 16== |
| | [[Cat16Vocab|Vocabulary for Poem 16]] |
| | |
| | Pedicabo ego vos et irrumabo, |
| | |
| | Aureli pathice et cinaede Furi, |
| | |
| | qui me ex versiculis meis putastis, |
| | |
| | quod sunt molliculi, parum pudicum. |
| | |
| | Nam castum esse decet pium poetam |
| | |
| | ipsum, versiculos nihil necesse est; |
| | |
| | qui tum denique habent salem ac leporem, |
| | |
| | si sunt molliculi ac parum pudici, |
| | |
| | et quod pruriat incitare possunt, |
| | |
| | non dico pueris, sed his pilosis |
| | |
| | qui duros nequeunt movere lumbos. |
| | |
| | Vos, quod milia multa basiorum |
| | |
| | legistis, male me marem putatis? |
| | |
| | Pedicabo ego vos et irrumabo. |
| | |
| | ==Poem 17== |
| | [[Cat17Vocab|Vocabulary for Poem 17]] |
| | |
| | O Colonia, quae cupis ponte ludere longo, |
| | |
| | et salire paratum habes, sed vereris inepta |
| | |
| | crura ponticuli axulis stantis in redivivis, |
| | |
| | ne supinus eat cavaque in palude recumbat: |
| | |
| | sic tibi bonus ex tua pons libidine fiat, |
| | |
| | in quo vel Salisubsali sacra suscipiantur, |
| | |
| | munus hoc mihi maximi da, Colonia, risus. |
| | |
| | Quendam municipem meum de tuo volo ponte |
| | |
| | ire praecipitem in lutum per caputque pedesque, |
| | |
| | verum totius ut lacus putidaeque paludis |
| | |
| | lividissima maximeque est profunda vorago. |
| | |
| | Insulsissimus est homo, nec sapit pueri instar |
| | |
| | bimuli tremula patris dormientis in ulna. |
| | |
| | Cui cum sit viridissimo nupta flore puella |
| | |
| | (et puella tenellulo delicatior haedo, |
| | |
| | adservanda nigerrimis diligentius uvis), |
| | |
| | ludere hanc sinit ut lubet, nec pili facit uni, |
| | |
| | nec se sublevat ex sua parte; sed velut alnus |
| | |
| | in fossa Liguri iacet suppernata securi, |
| | |
| | tantundem omnia sentiens quam si nulla sit usquam, |
| | |
| | talis iste meus stupor nil videt, nihil audit, |
| | |
| | ipse qui sit, utrum sit an non sit, id quoque nescit. |
| | |
| | Nunc eum volo de tuo ponte mittere pronum, |
| | |
| | si pote stolidum repente excitare veternum, |
|
| |
|
| for an oar or sail to fly
| | et supinum animum in gravi derelinquere caeno, |
|
| |
|
| And the boat denies that the shore of the threatning
| | ferream ut soleam tenaci in voragine mula. |
|
| |
|
| Adriatic denies this, or the cyclades islands
| | ==Poem 21== |
| | [[Cat21Vocab|Vocabulary for Poem 21]] |
|
| |
|
| the famous island of Rhodus, wild Thracian
| | Aureli, pater esuritionum, |
|
| |
|
| rough sea of Marmara, Pontus bay
| | non harum modo, sed quot aut fuerunt |
|
| |
|
| where it later a small boat was previously
| | aut sunt aut aliis erunt in annis, |
|
| |
|
| the woods having much foliage; for in the Cytorian ridge
| | pedicare cupis meos amores. |
|
| |
|
| with its whistiling leaves often produce whistling
| | nec clam: nam simul es, iocaris una, |
|
| |
|
| Pontiac Amastris and box bearing Cytorus
| | haerens ad latus omnia experiris. |
|
| |
|
| the boat said that these things have been
| | Frustra: nam insidias mihi instruentem |
|
| |
|
| well known to you from its earliest days
| | tangam te prior irrumatione. |
|
| |
|
| he said that he stood on top
| | Atque id si faceres satur, tacerem: |
|
| |
|
| you have dipped oars into your sea
| | nunc ipsum id doleo, quod esurire |
|
| |
|
| and then, to have carried his master
| | meus iam puer et sitire discet. |
|
| |
|
| through so many raging seas, whether a breeze was
| | Quare desine, dum licet pudico, |
|
| |
|
| calling from the left or from the right
| | ne finem facias, sed irrumatus. |
|
| |
|
| or if at the same time a favorable breeze fell upon each foot
| | ==Poem 22== |
| | [[Cat22Vocab|Vocabulary for Poem 22]] |
|
| |
|
| and he says neither any prayers to the Gods of the shore
| | Suffenus iste, Vare, quem probe nosti, |
|
| |
|
| was done by him, when the boat was coming
| | homo est venustus et dicax et urbanus, |
|
| |
|
| from the newest sea all the way to the clear lake
| | idemque longe plurimos facit versus. |
|
| |
|
| But these events came earlier; now you are old
| | Puto esse ego illi milia aut decem aut plura |
|
| |
|
| in a hidden rest and dedicates itself to you | | perscripta, nec sic ut fit in palimpsesto |
|
| |
|
| the twin Castor and twin of Castor.
| | relata: cartae regiae, novi libri, |
|
| |
|
| = Poem 5 =
| | novi umbilici, lora rubra membranae, |
|
| |
|
| [[Image:497px-Gustav Klimt 017.jpg]]
| | derecta plumbo et pumice omnia aequata. |
|
| |
|
| ===Introduction===
| | Haec cum legas tu, bellus ille et urbanus |
|
| |
|
| In poem 5, passion is in the air between Catullus and Lesbia. Instead of listening to the snide comments of old strict men, Catullus encourages Lesbia to celebrate the love they have for each other and to cherish the life they have together. Since death brings a perpetual sleep, Catullus remarks how life is too brief to waste on rumors. Catullus declares that he and Lesbia shower each other with numerous kisses, so everyone, including the envious old men, will loose count.
| | Suffenus unus caprimulgus aut fossor |
|
| |
|
| The poem is in hendecasyllabic metre, and is one of Catullus' first poems about his beloved Lesbia.
| | rursus videtur: tantum abhorret ac mutat. |
|
| |
|
| ==Text==
| | Hoc quid putemus esse? Qui modo scurra |
|
| |
|
| Vivamus mea Lesbia, atque amemus,
| | aut si quid hac re scitius videbatur, |
|
| |
|
| rumoresque senum severiorum
| | idem infaceto est infacetior rure, |
|
| |
|
| omnes unius aestimemus assis!
| | simul poëmata attigit, neque idem umquam |
|
| |
|
| soles occidere et redire possunt:
| | aeque est beatus ac poëma cum scribit: |
|
| |
|
| nobis cum semel occidit brevis lux,
| | tam gaudet in se tamque se ipse miratur. |
|
| |
|
| nox est perpetua una dormienda.
| | Nimirum idem omnes fallimur, neque est quisquam |
|
| |
|
| da mi basia mille, deinde centum,
| | quem non in aliqua re videre Suffenum |
|
| |
|
| dein mille altera, dein secunda centum,
| | possis. Suus cuique attributus est error; |
|
| |
|
| deinde usque altera mille, deinde centum.
| | sed non videmus manticae quod in tergo est. |
|
| |
|
| dein, cum milia multa fecerimus,
| | ==Poem 23== |
| | [[Cat23Vocab|Vocabulary for Poem 23]] |
|
| |
|
| conturbabimus illa, ne sciamus,
| | Furi, cui neque servus est neque arca |
|
| |
|
| aut ne quis malus invidere possit,
| | nec cimex neque araneus neque ignis, |
|
| |
|
| cum tantum sciat esse basiorum. | | verum est et pater et noverca, quorum |
| | |
| | dentes vel silicem comesse possunt: |
| | |
| | est pulcre tibi cum tuo parente |
| | |
| | et cum coniuge lignea parentis. |
| | |
| | Nec mirum: bene nam valetis omnes, |
| | |
| | pulcre concoquitis, nihil timetis, |
| | |
| | non incendia, non graves ruinas, |
| | |
| | non facta impia, non dolos veneni, |
| | |
| | non casus alios periculorum. |
| | |
| | Atqui corpora sicciora cornu |
| | |
| | aut siquid magis aridum est habetis |
| | |
| | sole et frigore et esuritione. |
| | |
| | Quare non tibi sit bene ac beate? |
| | |
| | A te sudor abest, abest saliva, |
| | |
| | mucusque et mala pituita nasi. |
| | |
| | Hanc ad munditiem adde mundiorem, |
| | |
| | quod culus tibi purior salillo est, |
| | |
| | nec toto decies cacas in anno, |
| | |
| | atque id durius est faba et lapillis, |
| | |
| | quod tu si manibus teras fricesque, |
| | |
| | non umquam digitum inquinare posses. |
| | |
| | Haec tu commoda tam beata, Furi, |
| | |
| | noli spernere nec putare parvi, |
| | |
| | et sestertia quae soles precari |
| | |
| | centum desine: nam sat es beatus. |
| | |
| | ==Poem 24== |
| | [[Cat24Vocab|Vocabulary for Poem 24]] |
| | |
| | O qui flosculus es Iuventiorum, |
| | |
| | non horum modo, sed quot aut fuerunt |
| | |
| | aut post hac aliis erunt in annis, |
| | |
| | mallem divitias Midae dedisses |
| | |
| | isti, cui neque servus est neque arca, |
| | |
| | quam sic te sineres ab illo amari. |
| | |
| | "Qui? Non est homo bellus?" inquies. Est. |
| | |
| | Sed bello huic neque servus est neque arca. |
| | |
| | Hoc tu quam lubet abice elevaque: |
| | |
| | nec servum tamen ille habet neque arcam. |
| | |
| | ==Poem 25== |
| | [[Cat25Vocab|Vocabulary for Poem 25]] |
| | |
| | Cinaede Thalle, mollior cuniculi capillo |
| | |
| | vel anseris medullula vel imula oricilla |
| | |
| | vel pene languido senis situque araneoso, |
| | |
| | idemque, Thalle, turbida rapacior procella, |
| | |
| | cum diva Murcia arbitros ostendit oscitantes, |
| | |
| | remitte pallium mihi meum, quod involasti, |
| | |
| | sudariumque Saetabum catagraphosque Thynos, |
| | |
| | inepte, quae palam soles habere tamquam avita. |
| | |
| | Quae nunc tuis ab unguibus reglutina et remitte, |
| | |
| | ne laneum latusculum manusque mollicellas |
| | |
| | inusta turpiter tibi flagella conscribillent, |
| | |
| | et insolenter aestues, velut minuta magno |
| | |
| | deprensa navis in mari, vesaniente vento. |
|
| |
|
| ==Scanned Text (Rudy Negenborn)== | | ==Poem 26== |
| | [[Cat26Vocab|Vocabulary for Poem 26]] |
|
| |
|
| Vīvāmūs mĕă Lēsbĭa, ātque ămēmŭs,
| | Furi, villula vestra non ad Austri |
|
| |
|
| rūmōrēsquĕ sĕnūm sĕvērĭōrŭm
| | flatus opposita est neque ad Favoni |
|
| |
|
| ōmnēs ūnĭŭs aēstĭmēmŭs āssĭs!
| | nec saevi Boreae aut Apheliotae, |
|
| |
|
| sōlēs ōccĭdĕre ēt rĕdīrĕ pōssŭnt;
| | verum ad milia quindecim et ducentos. |
|
| |
|
| nōbīs cūm sĕmĕl ōccĭdīt brĕvīs lūx,
| | O ventum horribilem atque pestilentem! |
|
| |
|
| nōx ēst pērpĕtŭa ūnă dōrmĭēndă.
| | ==Poem 27== |
| | [[Cat27Vocab|Vocabulary for Poem 27]] |
|
| |
|
| dā mī bāsĭă mīllĕ, deīndĕ cēntŭm;
| | Minister vetuli puer Falerni |
|
| |
|
| deīn mīlle āltĕră, deīn sĕcūndă cēntŭm;
| | inger mi calices amariores, |
|
| |
|
| deīnde ūsque āltĕră mīllĕ, deīndĕ cēntŭm.
| | ut lex Postumiae iubet magistrae |
|
| |
|
| deīn, cūm mīlĭă mūltă fēcĕrīmŭs,
| | ebrioso acino ebriosioris. |
|
| |
|
| cōntūrbābĭmŭs īllă, nē scĭāmŭs,
| | At vos quo lubet hinc abite, lymphae, |
|
| |
|
| aūt nē quīs mălŭs īnvĭdērĕ pōssĭt,
| | vini pernicies, et ad severos |
|
| |
|
| cūm tāntūm scĭăt ēssĕ bāsĭōrŭm.
| | migrate. Hic merus est Thyonianus. |
|
| |
|
| | ==Poem 28== |
| | [[Cat28Vocab|Vocabulary for Poem 28]] |
|
| |
|
| [[Image:6439a.jpg]]
| | Pisonis comites, cohors inanis, |
|
| |
|
| ===Translation===
| | aptis sarcinulis et expeditis, |
|
| |
|
| Lesbia, Let us live and let us love
| | Verani optime tuque mi Fabulle, |
|
| |
|
| and let us not give a damn for all the mutterings of those
| | quid rerum geritis? Satisne cum isto |
|
| |
|
| more critical old men!
| | vappa frigoraque et famem tulistis? |
|
| |
|
| The sun each day rises and sets:
| | Ecquidnam in tabulis patet lucelli |
|
| |
|
| For us mortals, the short day of life falls once and for all.
| | expensum, ut mihi, qui meum secutus |
|
| |
|
| We must sleep through an eternal night
| | praetorem refero datum lucello? |
|
| |
|
| Give me a thousand kisses, and then a hundred
| | O Memmi, bene me ac diu supinum |
|
| |
|
| then a thousand others, then a second hundred
| | tota ista trabe lentus irrumasti. |
|
| |
|
| then a further thousand, then a hundred.
| | Sed, quantum video, pari fuistis |
|
| |
|
| Then once we've counted up many thousands,
| | casu: nam nihilo minore verpa |
|
| |
|
| let's muddle all the totals, so that we don't know the number,
| | farti estis. Pete nobiles amicos! |
|
| |
|
| nor can any bad person envy us
| | At vobis mala multa di deaeque |
|
| |
|
| Even if he knows the sum of kisses
| | dent, opprobria Romuli Remique. |
|
| |
|
| | ==Poem 29== |
| | [[Cat29Vocab|Vocabulary for Poem 29]] |
|
| |
|
| ==='''''Alternate (Literal) Translation'''''===
| | Quis hoc potest videre, quis potest pati, |
|
| |
|
| Let us live, my Lesbia, and let us love,
| | nisi impudicus et vorax et aleo, |
|
| |
|
| and let us value all the rumors of rather severe old men
| | Mamurram habere quod comata Gallia |
|
| |
|
| to be worth a single penny!
| | habebat ante et ultima Britannia? |
|
| |
|
| The suns are able to fall and rise:
| | Cinaede Romule, haec videbis et feres? |
|
| |
|
| When a brief light falls for us once and for all,
| | Et ille nunc superbus et superfluens |
|
| |
|
| one perpetual night must be slept by us.
| | perambulabit omnium cubilia, |
|
| |
|
| Give me a thousand kisses, then a hundred,
| | ut albulus columbus aut Adoneus? |
|
| |
|
| then another thousand, then a second hundred,
| | Cinaede Romule, haec videbis et feres? |
|
| |
|
| then yet another thousand more, then another hundred.
| | Es impudicus et vorax et aleo. |
|
| |
|
| Then, when we have made many thousands,
| | Eone nomine, imperator unice, |
|
| |
|
| we will mix them all up, lest we know,
| | fuisti in ultima occidentis insula, |
|
| |
|
| and lest any man be able to look upon with an evil eye
| | ut ista vestra diffututa mentula |
|
| |
|
| when he knows how many kisses there were.
| | ducenties comesset et trecenties? |
|
| |
|
| | Quid est alid sinistra liberalitas? |
|
| |
|
| [[Image:561px-Kiss Briseis Painter Louvre G278.jpg]]
| | Parum expatravit an parum elluatus est? |
|
| |
|
| == Vivamus mea Lesbia, atque amemus, ==
| | Paterna prima lancinata sunt bona, |
|
| |
|
| | secunda praeda Pontica, inde tertia |
|
| |
|
| Vivamus...Amemus: emphatic present subjective: Let us live...let us love! (Quinn,1973)
| | Hibera, quam scit amnis aurifer Tagus: |
|
| |
|
| == rumoresque senum severiorum ==
| | nunc Galliae timetur et Britanniae. |
|
| |
|
| ''severiorum'': 'more critical than some' (Quinn, 1973)
| | Quid hunc malum fovetis? Aut quid hic potest |
|
| |
|
| ''severiorum'': can also be translated as 'rather severe'
| | nisi uncta devorare patrimonia? |
|
| |
|
| ''rumoresque'': not 'gossip' but rather 'muttering' (Thomson, 1997).
| | Eone nomine urbis o piissimi |
|
| |
|
| ''Senex, senis'', m: old man
| | socer generque, perdidistis omnia? |
|
| |
|
| == omnes unius aestimemus assis! == | | ==Poem 30== |
| | [[Cat30Vocab|Vocabulary for Poem 30]] |
|
| |
|
| ''as, assis'', m: a copper coin of negligible value; like a penny
| | Alfene immemor atque unanimis false sodalibus, |
|
| |
|
| | iam te nil miseret, dure, tui dulcis amiculi? |
|
| |
|
| ''unius assis'': genitive of value with ''aestimemus'' (Garrison Student's Catullus III edition).
| | Iam me prodere, iam non dubitas fallere, perfide? |
|
| |
|
| | Nec facta impia fallacum hominum caelicolis placent. |
|
| |
|
| Lines 1-3 employ language of the account book. ''Assis'' and ''aestimemus'' represent value (Thomson, 1997).
| | Quae tu neglegis ac me miserum deseris in malis. |
|
| |
|
| | Eheu quid faciant, dic, homines cuive habeant fidem? |
|
| |
|
| Lines 2-3: Literal translation: 'and may we appraise all the rumors of rather strict old men at one penny!' By appraising the mutterings of old men with a penny, Quinn (1972) suggests how Catullus and Lesbia choose to ignore the rumors.
| | Verte tute iubebas animam tradere, inique, me |
|
| |
|
| == soles occidere et redire possunt: ==
| | inducens in amorem, quasi tuta omnia mi forent. |
|
| |
|
| ''Sol, solis'', m: the sun
| | Idem nunc retrahis te ac tua dicta omnia factaque |
|
| |
|
| ''Soles'':= 'the sun each day' (Quinn, 1973)
| | ventos irrita ferre ac nebulas aëreas sinis. |
|
| |
|
| == nobis cum semel occidit brevis lux, ==
| | Si tu oblitus es, at di meminerunt, meminit Fides, |
|
| |
|
| ''Semel'': Colloquial reinforced by cum= 'once and for all' (Quinn, 1973)
| | quae te ut paeniteat postmodo facti faciet tui. |
|
| |
|
| ''nobis'': dative of agent
| | ==Poem 31== |
| | [[Cat31Vocab|Vocabulary for Poem 31]] |
|
| |
|
| ''nobis'' with ''dormienda'' and ''occidit'': 'for us mortals' (Quinn, 1973)
| | Paene insularum, Sirmio, insularumque |
|
| |
|
| The brief light of the sun is a symbol of human life (Quinn, 1973)
| | ocelle, quascumque in liquentibus stagnis |
|
| |
|
| ''lux, lucis'', f: light
| | marique vasto fert uterque Neptunus, |
|
| |
|
| == nox est perpetua una dormienda. ==
| | quam te libenter quamque laetus inviso, |
|
| |
|
| Dormienda: gerundive with esse
| | vix mi ipse credens Thyniam atque Bithynos |
|
| |
|
| ''nox est perpetua una dormienda'': Passive Periphrastic construction. Introduced by the future passive participle (gerundive) ''dormienda'', with a form of the verb "to be" ''est'' and followed by the dative of agent ''nobis''. Literal Translation: "one perpetual night must be slept by us".
| | liquisse campos et videre te in tuto. |
|
| |
|
| Dormio, ire, ivi, itum: sleep
| | O quid solutis est beatius curis, |
|
| |
|
| == da mi basia mille, deinde centum, ==
| | cum mens onus reponit, ac peregrino |
|
| |
|
| ''Da'': present singular imperative of dare
| | labore fessi venimus larem ad nostrum, |
|
| |
|
| ''Mille, pl. milia:'' a thousand
| | desideratoque acquiescimus lecto? |
|
| |
|
| == dein mille altera, dein secunda centum, ==
| | Hoc est quod unum est pro laboribus tantis. |
|
| |
|
| ''dein'': then
| | Salve, o venusta Sirmio, atque ero gaude |
|
| |
|
| ''alter, era, erum'': a second, one or the other
| | gaudente; vosque, o Lydiae lacus undae, |
|
| |
|
| [[Image:408px-DickseeRomeoandJuliet.jpg]]
| | ridete quidquid est domi cachinnorum. |
|
| |
|
| == deinde usque altera mille, deinde centum. == | | ==Poem 32== |
| | [[Cat32Vocab|Vocabulary for Poem 32]] |
|
| |
|
| ''deinde usque altera mille'': "still another thousand"
| | Amabo, mea dulcis Ipsitilla, |
|
| |
|
| == dein, cum milia multa fecerimus, ==
| | meae deliciae, mei lepores, |
|
| |
|
| with ''milia multa'' is an understood ''basiorum'', later seen in the last line.
| | iube ad te veniam meridiatum. |
|
| |
|
| ''Fecerimus'': Future perfect indicative from ''facere''
| | Et si iusseris, illud adiuvato, |
|
| |
|
| The strong repetition in lines 7- 10 may symbolically relate to a sexual climax
| | ne quis liminis obseret tabellam, |
|
| |
|
| == conturbabimus illa, ne sciamus, ==
| | neu tibi lubeat foras abire, |
|
| |
|
| ''Conturbabimus'' goes with'' illa'' not ''sciamus''
| | sed domi maneas paresque nobis |
|
| |
|
| ''illa'' refers to the kisses ''basia'' in line 7.
| | novem continuas fututiones. |
|
| |
|
| ''Conturbabimus'': future indicative; symbolizes the flurry of surrendering to passion (Quinn, 1973).
| | Verum si quid ages, statim iubeto: |
|
| |
|
| == aut ne quis malus inuidere possit, ==
| | nam pransus iaceo et satur supinus |
|
| |
|
| ''Invideo, ere, idi, isum'': to look at with ill will or envy
| | pertundo tunicamque palliumque. |
|
| |
|
| ''quis malus'' refers back to ''senum''
| | ==Poem 33== |
| | [[Cat33Vocab|Vocabulary for Poem 33]] |
|
| |
|
| | O furum optime balneariorum |
|
| |
|
| | Vibenni pater et cinaede fili |
|
| |
|
| [[Image:Herculaneum fresco 001.jpg]]
| | (nam dextra pater inquinatiore), |
|
| |
|
| == cum tantum sciat esse basiorum. ==
| | culo filius est voraciore), |
|
| |
|
| ''Sciat'': Temporal; present subjective by attraction (Quinn, 1973).
| | cur non exilium malasque in oras |
|
| |
|
| ''tantum...basiorum'': 'the sum of' (Thomson, 1997).
| | itis, quandoquidem patris rapinae |
|
| |
|
| ''cum tantum sciat esse basiorum'': Concessive Clause
| | notae sunt populo, et natis pilosas, |
|
| |
|
| When a ''cum'' clause is followed by ''tamen'', it makes cum mean 'although.'
| | fili, non potes asse venditare? |
|
| |
|
| = Poem 6 = | | ==Poem 34== |
| == Flavi, delicias tuas Catullo, ==
| | [[Cat34Vocab|Vocabulary for Poem 34]] |
| == ni sint illepidae atque inelegantes, ==
| |
| == velles dicere nec tacere posses. ==
| |
| == Verum nescio quid febriculosi ==
| |
| == scorti diligis: hoc pudet fateri. ==
| |
| == Nam te non viduas iacere noctes ==
| |
| == nequiquam tacitum cubile clamat ==
| |
| == sertis ac Syrio fragrans olivo, ==
| |
| == pulvinusque peraeque et hic et ille ==
| |
| == attritus, tremulique quassa lecti ==
| |
| == argutatio inambulatioque. ==
| |
| == Nam ibi stat. Pudet nihil tacere. ==
| |
| == Cur? Non tam latera ecfututa pandas, ==
| |
| == ni tu quid facias ineptiarum. ==
| |
| == Quare, quidquid habes boni malique, ==
| |
| == dic nobis. Volo te ac tuos amores ==
| |
| == ad caelum lepido vocare versu. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 7 =
| | Dianae sumus in fide |
| == Introduction ==
| |
|
| |
|
| A sequel to Catullus 5, this measures Lesbia's kisses not by the decimal system but by grains of sand and stars, which as traditional metaphors of infinitude make his love less vulnerable to evil spells. (Garrison Student's Catullus III edition)
| | puellae et pueri integri: |
|
| |
|
| This poem is in hendecasyllabic meter, and it parallels the love for Lesbia seen in Catullus 5.
| | Dianam pueri integri |
|
| |
|
| == Text ==
| | :puellaeque canamus. |
|
| |
|
| Quaeris, quot mihi basiationes
| |
|
| |
|
| tuae, Lesbia, sint satis superque.
| | O Latonia, maximi |
|
| |
|
| quam magnus numerus Libyssae harenae
| | magna progenies Iovis, |
|
| |
|
| lasarpiciferis iacet Cyrenis
| | quam mater prope Deliam |
|
| |
|
| oraclum Iovis inter aestuosi
| | :deposivit olivam, |
|
| |
|
| et Batti veteris sacrum sepulcrum;
| |
|
| |
|
| aut quam sidera multa, cum tacet nox,
| | montium domina ut fores |
|
| |
|
| furtivos hominum vident amores:
| | silvarumque virentium |
|
| |
|
| tam te basia multa basiare
| | saltuumque reconditorum |
|
| |
|
| vesano satis et super Catullo est,
| | :amniumque sonantum: |
|
| |
|
| quae nec pernumerare curiosi
| |
|
| |
|
| possint nec mala fascinare lingua.
| | tu Lucina dolentibus |
|
| |
|
| | Iuno dicta puerperis, |
|
| |
|
| == Scanned Text (Rudy Negenborn)==
| | tu potens Trivia et notho es |
|
| |
|
| Quaērīs quōt mĭhĭ bāsĭātĭōnēs
| | :dicta lumine Luna. |
|
| |
|
| tūaē Lēsbĭă sīnt sătīs sŭpērquĕ.
| |
|
| |
|
| quām māgnūs nŭmĕrūs Lĭbŷssae hărēnaē
| | Tu cursu, dea, menstruo |
|
| |
|
| lāsārpīcĭfĕrīs iăcēt Cÿrēnīs
| | metiens iter annuum, |
|
| |
|
| ōrāclūm Iŏvĭs īntĕr aēstŭōsī
| | rustica agricolae bonis |
|
| |
|
| ēt Bāttī vĕtĕrīs săcrūm sĕpūlcrŭm.
| | :tecta frugibus exples. |
|
| |
|
| aūt quām sīdĕră mūltă cūm tăcēt nŏx
| |
|
| |
|
| fūrtīvōs hŏmĭnūm vĭdēnt ămōrēs.
| | Sis quocumque tibi placet |
|
| |
|
| tām tē bāsĭă mūltă bāsĭārĕ
| | sancta nomine, Romulique, |
|
| |
|
| vēsānō sătĭs ēt sŭpēr Cătūllō est
| | antique ut solita es, bona |
|
| |
|
| quaē nēc pērnŭmĕrārĕ cūrĭōsī
| | :sospites ope gentem. |
|
| |
|
| pōssīnt nēc mălă fāscĭnārĕ līnguă.
| | ==Poem 35== |
| | [[Cat35Vocab|Vocabulary for Poem 35]] |
|
| |
|
| == Translation ==
| | Poetae tenero, meo sodali, |
|
| |
|
| You ask, my Lesbia, how many of your kisses
| | velim Caecilio, papyre, dicas |
|
| |
|
| are enough and more than enough for me.
| | Veronam veniat, Novi relinquens |
|
| |
|
| As big a number as the Libyan grains of sand
| | Comi moenia Lariumque litus. |
|
| |
|
| that lie in the silphium producing Cyrene
| | Nam quasdam volo cogitationes |
|
| |
|
| between the oracle of sweltering Jupiter
| | amici accipiat sui meique. |
|
| |
|
| and the sacred tomb of old Battus;
| | Quare si sapiet viam vorabit, |
|
| |
|
| Or as many stars which see the furtive loves of men,
| | quamvis candida milies puella |
|
| |
|
| when the night is silent.
| | euntem revocet, manusque collo |
|
| |
|
| To kiss you is enough and more than enough for mad Catullus
| | ambas iniciens roget morari. |
|
| |
|
| than so many kisses,
| | Quae nunc, si mihi vera nuntiantur, |
|
| |
|
| kisses which neither the meddlesome are able to count
| | illum deperit impotente amore. |
|
| |
|
| nor an evil tongue (able to) bewitch.
| | Nam quo tempore legit incohatam |
|
| |
|
| == Quaeris, quot mihi basiationes ==
| | Dindymi dominam, ex eo misellae |
|
| |
|
| ''quaeris'' introduces an indirect question.
| | ignes interiorem edunt medullam. |
|
| |
|
| ''basiationes'': Basiatio, -onis, f.: a kiss.
| | Ignosco tibi, Sapphica puella |
|
| |
|
| == tuae, Lesbia, sint satis superque. ==
| | musa doctior; est enim venuste |
|
| |
|
| ''basiationes...tuae": 'of your kisses'. It is apparent that Lesbia is doing the kissing. (Garrison Student's Catullus III edition)
| | Magna Caecilio incohata Mater. |
|
| |
|
| ''Lesbia'' is in the vocative.
| | ==Poem 36== |
| | [[Cat36Vocab|Vocabulary for Poem 36]] |
|
| |
|
| ''sint'' is used because of the indirect question introduced by ''quaeris''.
| | Annales Volusi, cacata carta, |
|
| |
|
| an additional understood ''quam satis'' follows ''superque''.
| | votum solvite pro mea puella. |
|
| |
|
| == quam magnus numerus Libyssae harenae ==
| | Nam sanctae Veneri Cupidinique |
|
| |
|
| ''quam'': 'than'. a series of comparative phrases, though not using comparative adjectives, in which Catullus compares the 'Libyan grains of sand' (line 3) and the 'stars' (line 7) to how many kisses are enough for him.
| | vovit, si sibi restitutus essem |
|
| |
|
| == lasarpiciferis iacet Cyrenis ==
| | desissemque truces vibrare iambos, |
|
| |
|
| ''lasarpiciferis'': 'silphium producing'. adjective modifying ''Cyrenis''.
| | electissima pessimi poetae |
|
| |
|
| == oraclum Iovis inter aestuosi ==
| | scripta tardipedi deo daturam |
|
| |
|
| ''aestuosi'': 'sweltering'. Another adjective, this time modifying ''Iovis''.
| | infelicibus ustulanda lignis. |
|
| |
|
| == et Batti veteris sacrum sepulcrum; ==
| | Et hoc pessima se puella vidit |
|
| |
|
| In lines 3-6 Catullus is showing how learned he is.
| | iocosis lepide vovere divis. |
|
| |
|
| == aut quam sidera multa, cum tacet nox, ==
| | Nunc o caeruleo creata ponto, |
| == furtivos hominum vident amores: ==
| |
| == tam te basia multa basiare ==
| |
| == vesano satis et super Catullo est, ==
| |
| == quae nec pernumerare curiosi ==
| |
|
| |
|
| ''pernumarare'': pernumero, -are, -avi, -atus: to count out. The infinitive is used here, because of ''possint'' in the following line.
| | quae sanctum Idalium Uriosque apertos |
|
| |
|
| ''curiosi'': curiosus, -a, -um: meddlesome. Substantive adjective that serves and the subject of ''pernumerare...possint''.
| | quaeque Ancona Cnidumque harundinosam |
|
| |
|
| == possint nec mala fascinare lingua. ==
| | colis quaeque Amathunta quaeque Golgos |
|
| |
|
| ''mala lingua'': 'evil tongues'. Subjects of ''possint..fascinare''.
| | quaeque Durrachium Hadriae tabernam, |
|
| |
|
| ''possint'': Subjunctive is used, because it introduces a purpose clause.
| | acceptum face redditumque votum, |
|
| |
|
| = Poem 8 =
| | si non illepidum neque invenustum est. |
| == Miser Catulle, desinas ineptire, ==
| |
| == et quod vides perisse perditum ducas. ==
| |
| == Fulsere quondam candidi tibi soles, ==
| |
| == cum ventitabas quo puella ducebat ==
| |
| == amata nobis quantum amabitur nulla. ==
| |
| == Ibi illa multa cum iocosa fiebant, ==
| |
| == quae tu volebas nec puella nolebat, ==
| |
| == fulsere vere candidi tibi soles. ==
| |
| == Nunc iam illa non vult: tu quoque impotens noli, ==
| |
| == nec quae fugit sectare, nec miser vive, ==
| |
| == sed obstinata mente perfer, obdura. ==
| |
| == Vale puella, iam Catullus obdurat, ==
| |
| == nec te requiret nec rogabit invitam. ==
| |
| == At tu dolebis, cum rogaberis nulla. ==
| |
| == Scelesta, uae te, quae tibi manet uita? ==
| |
| == Quis nunc te adibit? cui videberis bella? ==
| |
| == Quem nunc amabis? Cuius esse diceris? ==
| |
| == Quem basiabis? Cui labella mordebis? ==
| |
| == At tu, Catulle, destinatus obdura. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 9 =
| | At vos interea venite in ignem, |
| == Verani, omnibus e meis amicis ==
| |
| == antistans mihi millibus trecentis, ==
| |
| == venistine domum ad tuos penates ==
| |
| == fratresque unanimos anumque matrem? ==
| |
| == Venisti. O mihi nuntii beati! ==
| |
| == Visam te incolumem audiamque Hiberum ==
| |
| == narrantem loca, facta, nationes, ==
| |
| == ut mos est tuus applicansque collum ==
| |
| == iucundum os oculosque suaviabor? ==
| |
| == O quantum est hominum beatiorum, ==
| |
| == quid me laetius est beatiusve? ==
| |
|
| |
|
| = Poem 10 =
| | pleni ruris et inficetiarum. |
| == Varus me meus ad suos amores ==
| |
| == visum duxerat e foro otiosum, ==
| |
| == scortillum, ut mihi tum repente visum est, ==
| |
| == non sane illepidum neque invenustum. ==
| |
| == Huc ut venimus, incidere nobis ==
| |
| == sermones varii: in quibus, quid esset ==
| |
| == iam Bithynia; quo modo se haberet; ==
| |
| == et quonum mihi profuisset aere. ==
| |
| == Respondi id quod erat, nihil neque ipsis ==
| |
| == nec praetoribus esse nec cohorti, ==
| |
| == cur quisquam caput unctius referret, ==
| |
| == praesertim quibus esset irrumator ==
| |
| == praetor, nec faceret pili cohortem. ==
| |
| == " At certe tamen" inquit " quod illic ==
| |
| == natum dicitur esse, comparasti ==
| |
| == ad lecticam homines." Ego, ut puellae ==
| |
| == unum me facerem beatiorem, ==
| |
| == " non" inquam " mihi tam fuit maligne, ==
| |
| == ut, provincia quod mala incidisset, ==
| |
| == non possem octo homines parare rectos." ==
| |
| == At mi nullus erat nec hic neque illic, ==
| |
| == fractum qui veteris pedem grabati ==
| |
| == in collo sibi collocare posset. ==
| |
| == Hic illa, ut decuit cinae diorem, ==
| |
| == " quaeso" inquit " mihi, mi Catulle, paulum ==
| |
| == istos commoda, nam volo ad Serapim ==
| |
| == deferri." " Mane," inquii puellae, ==
| |
| == " istud quod modo dixeram me habere, ==
| |
| == fugit me ratio: meus sodalis ==
| |
| == Cinna est Gaius - is sibi paravit; ==
| |
| == verum utrum illius an mei, quid ad me? ==
| |
| == Utor tam bene quam mihi pararim. ==
| |
| == Sed tu insulsa male et molesta vivis, ==
| |
| == per quam non licet esse neglegentem!" ==
| |
|
| |
|
| = Poem 11 =
| | annales Volusi, cacata carta. |
| == Furi et Aureli comites Catulli, ==
| |
| == sive in extremos penetrabit Indos, ==
| |
| == litus ut longe resonante Eoa ==
| |
| == tunditur unda, ==
| |
| == sive in Hyrcanos Arabesue molles, ==
| |
| == seu Sagas sagittiferosue Parthos, ==
| |
| == sive quae septemgeminus colorat ==
| |
| == aequora Nilus, ==
| |
| == sive trans altas gradietur Alpes, ==
| |
| == Caesaris visens monimenta magni, ==
| |
| == Gallicum Rhenum horribile aequor ulti- ==
| |
| == mosque Britannos, ==
| |
| == omnia haec, quaecumque feret voluntas ==
| |
| == caelitum, temptare simul parati, ==
| |
| == pauca nuntiate meae puellae ==
| |
| == non bona dicta. ==
| |
| == cum suis vivat valeatque moechis, ==
| |
| == quos simul complexa tenet trecentos, ==
| |
| == nullum amans vere, sed identidem omnium ==
| |
| == ilia rumpens; ==
| |
| == nec meum respectet, ut ante, amorem, ==
| |
| == qui illius culpa cecidit uelut prati ==
| |
| == ultimi flos, praetereunte postquam ==
| |
| == tactus aratro est. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 12 = | | ==Poem 37== |
| A poem of wit, this hendecasyllabic poem tells of an encounter between Catullus and Asinius Marrucine, who stole an important napkin from Catullus. Catullus is not so concerned with the price of the object as he is with the sentimental value of the napkin since it was a gift to him from his friends Fabullus and Veranius, abroad in Spain. After insulting Asinius for his lack of moral behavior, Catullus offers a choice: either return the napkin or Catullus will continue to write insulting poems about Asinius, soiling the reputation of Asinius. The poem tends to change tone throughout, first with contempt towards Asinius for his poor manners, then to complimentary, praising Pollio, Fabullus and Veranius.
| | [[Cat37Vocab|Vocabulary for Poem 37]] |
|
| |
|
| '''Translation'''
| | Salax taberna vosque contubernales, |
|
| |
|
| Asinius Marrucines, you do not use your left hand
| | a pilleatis nona fratribus pila, |
|
| |
|
| well, at dinner parties:
| | solis putatis esse mentulas vobis, |
|
| |
|
| you steal napkins of the careless.
| | solis licere, quidquid est puellarum, |
|
| |
|
| Do you think this is clever? You're out of it, silly fool;
| | confutuere et putare ceteros hircos? |
|
| |
|
| this thing is as dirty and unattractive as you like.
| | An, continenter quod sedetis insulsi |
|
| |
|
| You don't believe me? Believe your brother Pollio
| | centum (an ducenti?) non putatis ausurum |
|
| |
|
| who would like your thefts to be exchanged
| | me una ducentos irrumare sessores? |
|
| |
|
| even for a large sum of money; for the boy is
| | Atqui putate: namque totius vobis |
|
| |
|
| filled of wit and cleverness.
| | frontem tabernae sopionibus scribam. |
|
| |
|
| Therefore either expect 300 insulting poems
| | Puella nam mi, quae meo sinu fugit, |
|
| |
|
| or return the napkin to me,
| | amata tantum quantum amabitur nulla, |
|
| |
|
| which does not move me by a price
| | pro qua mihi sunt magna bella pugnata, |
|
| |
|
| but it is a keepsake from my friend.
| | consedit istic. Hanc boni beatique |
|
| |
|
| For Fabullus and Veranius sent me napkins
| | omnes amatis, et quidem, quod indignum est, |
|
| |
|
| from Saetabis out of Spain as a gift;
| | omnes pusilli et semitarii moechi; |
|
| |
|
| it is essential that I love these as I love
| | tu praeter omnes une de capillatis, |
|
| |
|
| my little Veranius and Fabullus.
| | cuniculosae Celtiberiae fili, |
| == Marrucine Asini, manu sinistra ==
| |
| Asinius' cognomen is Marrucinus, yet word order does not matter except for metrical reasons (Quinn)
| |
|
| |
|
| sinistra - refers to a hand which does dirty work
| | Egnati, opaca quem bonum facit barba |
|
| |
|
| == non belle uteris: in ioco atque vino ==
| | et dens Hibera defricatus urina. |
| in ioco atque vino - literally in joke and wine, colloquially 'at dinner parties' (Quinn)
| |
|
| |
|
| == tollis lintea neglegentiorum. == | | ==Poem 38== |
| tollis is a polite euphemism for 'steal' meaning 'lift'
| | [[Cat38Vocab|Vocabulary for Poem 38]] |
| lintea - these are linen handkerchiefs carried and used for wiping the face or at meal's for wiping the hands (Fordyce). The Romans ate with their hands and continued until forks were introduced in the 15th century (Garrison).
| |
| neglegentiorum is in the plural and as so indicates that Asinius may be a habitual thief (Quinn).
| |
| == Hoc salsum esse putas? Fugit te, inepte: ==
| |
| salsum - 'clever' (Garrison)
| |
| Fugit te - the subject is not expressed and here it means 'you're out of it'
| |
|
| |
|
| == quamvis sordida res et invenusta est. ==
| | Malest, Cornifici, tuo Catullo, |
| quamvis sordida - 'as tacky as you like'
| |
|
| |
|
| invenusta - 'uncool' This was a popular word for Catullus and his friends. The term occurs in Catullus three times (Garrison)
| | malest, me hercule, et laboriose, |
|
| |
|
| == Non credis mihi? Crede Pollioni ==
| | et magis magis in dies et horas. |
| Pollioni - most scholars agree this is Gaius Asinius Pollio, a friend of Virgil and Horace, and an orator and historian born in 76 B.C.
| |
|
| |
|
| == fratri, qui tua furta vel talento ==
| | Quem tu, quod minimum facillimumque est, |
| talento - abl. of price; a talent is a large sum of Greek money
| |
|
| |
|
| == mutari velit - est enim leporum ==
| | qua solatus es allocutione? |
| mutari velit - potential subjunctive; Pollio would like to pay off his brother's theft, but unfortunately can not (Quinn)
| |
|
| |
|
| == differtus puer ac facetiarum. ==
| | Irascor tibi. Sic meos amores? |
| starting with est in line 8, this is describing Pollio, who happened to have a witty sense of humor (Quinn)
| |
|
| |
|
| == Quare aut hendecasyllabos trecentos ==
| | Paulum quid lubet allocutionis, |
| This happens to be a hendecasyllabic poem, which further stresses the matter that if Catullus does not receive his napkin back, he will write more insulting poems about Asinius
| |
|
| |
|
| == exspecta, aut mihi linteum remitte, ==
| | maestius lacrimis Simonideis. |
| == quod me no movet aestimatione, ==
| |
| quod - relative pronoun
| |
|
| |
|
| == verum est mnemosynum mei sodalis. == | | ==Poem 39== |
| mei sodalis - translated as plural but written in singular because the plural form does not fit the lyric meter
| | [[Cat39Vocab|Vocabulary for Poem 39]] |
|
| |
|
| mnemosynum - Greek word only used here in Latin (Garrison)
| | Egnatius, quod candidos habet dentes, |
|
| |
|
| == Nam sudaria Saetaba ex Hiberis ==
| | renidet usquequaque. Si ad rei ventum est |
| Saetaba - from Saetabis (modern-day Jativa) in Tarraconensis, Spain. Saetaba is the center of the Spanish linen industry and produced the finest flax in Europe. Here Hiberis is not in reference to the Ebro River (Hiberus) but Spain (Fordyce).
| |
|
| |
|
| == miserunt mihi muneri Fabullus ==
| | subsellium, cum orator excitat fletum, |
| miserunt - this tense suggests that Fabullus and Veranius are still abroad (Quinn)
| |
|
| |
|
| muneri - dative of purpose 'as a gift'
| | renidet ille; si ad pii rogum fili |
|
| |
|
| == Et Veranius; haec amem necesse est ==
| | lugetur, orba cum flet unicum mater, |
| amem: subjunctive ut clause with an implied 'ut'
| |
|
| |
|
| == ut Veraniolum meum et Fabullum. ==
| | renidet ille. quidquid est, ubicumque est, |
|
| |
|
| = Poem 13 =
| | quodcumque agit, renidet: hunc habet morbum, |
| Catullus opens the poem as an invitation poem to his friend Fabullus, but it doesn’t take long to pick up on the parody. He completely inverts the rolls that host and guest take is dinner parties. Instead of announcing the menu he will be serving, he demands a list of things Fabullus most bring in order to dine well. However, in return to make up for the poor meal Catullus promises to give Fabullus ''meros amores'' in the form of an ''unguentum''. In true Catullus fashion, he finds a way to indirectly praise his lover, Lesbia. The poem is written in hendecasyllabics meter and is in the subgenre invitation poems.
| |
| == Cenabis bene, mi Fabulle, apud me ==
| |
| You will dine well, my Fabullus, at the house of mine
| |
|
| |
|
| ''Cenabis''- future tense denotes an invitation (Edmunds).
| | neque elegantem, ut arbitror, neque urbanum. |
|
| |
|
| == paucis, si tibi di favent, diebus, ==
| | Quare monendum est te mihi, bone Egnati. |
| in a few days, if the gods give favor to you-
| |
|
| |
|
| ''paucis...diebus'': hyperbaton emphasizes the vagueness of the invitation
| | Si urbanus esses aut Sabinus aut Tiburs |
|
| |
|
| == si tecum attuleris bonam atque magnam ==
| | aut parcus Umber aut obesus Etruscus |
| if you will have brought with you a good and big
| |
|
| |
|
| ''si tecum attuleris''... sets off a long of a future more vivid conditional clause
| | aut Lanuvinus ater atque dentatus |
|
| |
|
| == cenam, non sine candida puella ==
| | aut Transpadanus, ut meos quoque attingam, |
| dinner, not without a beautiful girl
| |
|
| |
|
| ''candida''- Lit.: fair-skinned, which was an advantageous trait for women to have, implies beauty, wit, and charm (Garrison).
| | aut quilubet, qui puriter lavit dentes, |
|
| |
|
| ''non sine''-litotes affirms the importance of a charming date (Garrison).
| | tamen renidere usquequaque te nollem: |
|
| |
|
| == et vino et sale et omnibus cachinnis. ==
| | nam risu inepto res ineptior nulla est. |
| and wine and wit and all your laughter;
| |
|
| |
|
| ''sale''- means salt and wit (Garrison)
| | Nunc Celtiber es: Celtiberia in terra, |
|
| |
|
| == Haec si, inquam, attuleris, venuste noster, ==
| | quod quisque minxit, hoc sibi solet mane |
| if you will have brought these things, I say, our charming one,
| |
|
| |
|
| ''inquam'': I say
| | dentem atque russam defricare gingivam, |
|
| |
|
| ''venuste noster'' implies that the dinner party is for urbane people (Bernstein)
| | ut, quo iste vester expolitior dens est, |
|
| |
|
| == cenabis bene; nam tui Catulli ==
| | hoc te amplius bibisse praedicet loti. |
| you will dine well; for your purse of Catullus
| |
|
| |
|
| == plenus sacculus est aranearum. == | | ==Poem 40== |
| is full of cobwebs.
| | [[Cat40Vocab|Vocabulary for Poem 40]] |
|
| |
|
| ''aranea, -ae,'' f.: cobweb
| | Quaenam te mala mens, miselle Ravide, |
|
| |
|
| == Sed contra accipies meros amores, ==
| | agit praecipitem in meos iambos? |
| But in return you will receive pure love,
| |
|
| |
|
| ''meros amores''- pure love;
| | Quis deus tibi non bene advocatus |
|
| |
|
| ''merum, meri'', n.: is undiluted wine. At Roman dinner parties the host was charged with controlling the strength of the wine my mixing it with water. Merum means pure or undiluted.
| | vecordem parat excitare rixam? |
|
| |
|
| == seu quid suavius elegantiusve est: ==
| | An ut pervenias in ora vulgi? |
| or if what is more pleasant or more elegant:
| |
|
| |
|
| == nam unguentum dabo, quod meae puellae ==
| | Quid uis? Qualubet esse notus optas? |
| for I will give to you a perfume, which
| |
|
| |
|
| ''unguentum, -i'', n.: a fragrant ointment, perfume; because the ''unguentum'' is supplied by ''Venere Cupidinesque'' it has inherent erotic qualities. Most likely its a metaphor for Lesbia's beauty (Edmunds).
| | Eris, quandoquidem meos amores |
|
| |
|
| == donarunt Veneres Cupidinesque; ==
| | cum longa voluisti amare poena. |
| Venuses and Cupidsgave to my girl,
| |
|
| |
|
| ''donarunt''- syncope; full form donaverunt
| | ==Poem 41== |
| | [[Cat41Vocab|Vocabulary for Poem 41]] |
|
| |
|
| == quod tu cum olfacies, deos rogabis ==
| | Ameana puella defututa |
| which when you smell, you will ask the gods,
| |
|
| |
|
| == totum ut te faciant, Fabulle, nasum. ==
| | tota milia me decem poposcit |
| that they make you, Fabullus, a whole nose.
| |
|
| |
|
| ''ut te faciant''-jussive
| | ista turpiculo puella naso, |
|
| |
|
| ''totum...nasum''- hyperbaton; emphasizes the desire to be a nose (Bernstein)
| | decoctoris amica Formiani. |
|
| |
|
| = Poem 14 =
| | Propinqui, quibus est puella curae, |
| == Ni te plus oculis meis amarem, ==
| |
| == iucundissime Calve, munere isto ==
| |
| == odissem te odio Vatiniano: ==
| |
| == nam quid feci ego quidve sum locutus, ==
| |
| == cur me tot male perderes poetis? ==
| |
| == Isti di mala multa dent clienti, ==
| |
| == qui tantum tibi misit impiorum. ==
| |
| == Quod si, ut suspicor, hoc novum ac repertum ==
| |
| == munus dat tibi Sulla litterator, ==
| |
| == non est mi male, sed bene ac beate, ==
| |
| == quod non dispereunt tui labores. ==
| |
| == Di magni, horribilem et sacrum libellum! ==
| |
| == Quem tu scilicet ad tuum Catullum ==
| |
| == misti, continuo ut die periret, ==
| |
| == Saturnalibus, optimo dierum! ==
| |
| == Non non hoc tibi, false, sic abibit. ==
| |
| == Nam si luxerit ad librariorum ==
| |
| == curram scrinia, Caesios, Aquinos, ==
| |
| == Suffenum, omnia colligam venena. ==
| |
| == Ac te his suppliciis remunerabor. ==
| |
| == Vos hinc interea valete abite ==
| |
| == illuc, unde malum pedem attulistis, ==
| |
| == saecli incommoda, pessimi poetae. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 15 =
| | amicos medicosque convocate: |
| == Commendo tibi me ac meos amores, ==
| |
| == Aureli. Veniam peto pudentem, ==
| |
| == ut, si quicquam animo tuo cupisti, ==
| |
| == quod castum expeteres et integellum, ==
| |
| == conserves puerum mihi pudice, ==
| |
| == non dico a populo -- nihil veremur ==
| |
| == istos, qui in platea modo huc modo illuc ==
| |
| == in re praetereunt sua occupati -- ==
| |
| == verum a te metuo tuoque pene ==
| |
| == infesto pueris bonis malisque. ==
| |
| == Quem tu qua lubet, ut lubet moveto ==
| |
| == quantum vis, ubi erit foris paratum: ==
| |
| == hunc unum excipio, ut puto, pudenter. ==
| |
| == Quod si te mala mens furorque vecors. ==
| |
| == In tantam impulerit, sceleste, culpam, ==
| |
| == ut nostrum insidiis caput lacessas. ==
| |
| == A tum te miserum malique fati! ==
| |
| == Quem attractis pedibus patente porta ==
| |
| == percurrent raphanique mugilesque. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 16 =
| | non est sana puella, nec rogare |
| == Pedicabo ego vos et irrumabo, ==
| |
| == Aureli pathice et cinaede Furi, ==
| |
| == qui me ex versiculis meis putastis, ==
| |
| == quod sunt molliculi, parum pudicum. ==
| |
|
| |
|
| Is pudicum just a syncopated pudicorum (gen, masculine, pl)?
| | qualis sit solet aes imaginosum. |
|
| |
|
| '''no, just accusative singular, agreeing with ''me'' in the previous line'''
| | ==Poem 42== |
| | [[Cat42Vocab|Vocabulary for Poem 42]] |
|
| |
|
| == Nam castum esse decet pium poetam ==
| | Adeste, hendecasyllabi, quot estis |
| == ipsum, versiculos nihil necesse est; ==
| |
| == qui tum denique habent salem ac leporem, ==
| |
| == si sunt molliculi ac parum pudici, ==
| |
| == et quod pruriat incitare possunt, ==
| |
| == non dico pueris, sed his pilosis ==
| |
| == qui duros nequeunt movere lumbos. ==
| |
| == Vos, quod milia multa basiorum ==
| |
| == legistis, male me marem putatis? ==
| |
| == Pedicabo ego vos et irrumabo. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 17 =
| | omnes undique, quotquot estis omnes. |
| == O Colonia, quae cupis ponte ludere longo, ==
| |
| == et salire paratum habes, sed vereris inepta ==
| |
| == crura ponticuli axulis stantis in redivivis, ==
| |
| == ne supinus eat cavaque in palude recumbat: ==
| |
| == sic tibi bonus ex tua pons libidine fiat, ==
| |
| == in quo vel Salisubsali sacra suscipiantur, ==
| |
| == munus hoc mihi maximi da, Colonia, risus. ==
| |
| == Quendam municipem meum de tuo volo ponte ==
| |
| == ire praecipitem in lutum per caputque pedesque, ==
| |
| == verum totius ut lacus putidaeque paludis ==
| |
| == lividissima maximeque est profunda vorago. ==
| |
| == Insulsissimus est homo, nec sapit pueri instar ==
| |
| == bimuli tremula patris dormientis in ulna. ==
| |
| == cui cum sit viridissimo nupta flore puella ==
| |
| == et puella tenellulo delicatior haedo, ==
| |
| == adseruanda nigerrimis diligentius vuis, ==
| |
| == ludere hanc sinit ut lubet, nec pili facit uni, ==
| |
| == nec se sublevat ex sua parte, sed velut alnus ==
| |
| == in fossa Liguri iacet suppernata securi, ==
| |
| == tantundem omnia sentiens quam si nulla sit usquam; ==
| |
| == talis iste meus stupor nil videt, nihil audit, ==
| |
| == ipse qui sit, utrum sit an non sit, id quoque nescit. ==
| |
| == Nunc eum volo de tuo ponte mittere pronum, ==
| |
| == si pote stolidum repente excitare veternum, ==
| |
| == et supinum animum in gravi derelinquere caeno, ==
| |
| == ferream ut soleam tenaci in voragine mula. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 18 =
| | Iocum me putat esse moecha turpis, |
| = Poem 19 =
| |
| = Poem 20 =
| |
| = Poem 21 =
| |
| == Aureli, pater esuritionum, ==
| |
| == non harum modo, sed quot aut fuerunt ==
| |
| == aut sunt aut aliis erunt in annis, ==
| |
| == pedicare cupis meos amores. ==
| |
| == Nec clam: nam simul es, iocaris una, ==
| |
| == haerens ad latus omnia experiris. ==
| |
| == Frustra: nam insidias mihi instruentemtangam ==
| |
| == te prior irrumatione. ==
| |
| == Atque id si faceres satur, tacerem: ==
| |
| == nunc ipsum id doleo, quod esurire ==
| |
| == me me puer et sitire discet. ==
| |
| == Quare desine, dum licet pudico, ==
| |
| == ne finem facias, sed irrumatus. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 22 =
| | et negat mihi vestra reddituram |
| == Suffenus iste, Vare, quem probe nostri, ==
| |
| == homo est venustus et dicax et urbanus, ==
| |
| == idemque longe plurimos facit versus. ==
| |
| == Puto esse ego illi milia aut decem aut plura ==
| |
| == perscripta, nec sic ut fit in palimpsesto ==
| |
| == relata: cartae regiae, novi libri, ==
| |
| == novi umbilici, lora rubra, membranae, ==
| |
| == derecta plumbo et pumice omnia aequata. ==
| |
| == Haec cum legas tu, bellus ille et urbanus ==
| |
| == suffenus unus caprimulgus aut fossor ==
| |
| == rursus videtur: tantum abhorret ac mutat. ==
| |
| == Hoc quid putemus esse? Qui modo scurra ==
| |
| == aut si quid hac re scitius videbatur, ==
| |
| == idem infaceto est infacetior rure, ==
| |
| == simul poemata attigit, neque idem umquam ==
| |
| == aeque est beatus ac poema cum scribit: ==
| |
| == tam gaudet in se tamque se ipse miratur. ==
| |
| == Nimirum idem omnes fallimur, neque est quisquam ==
| |
| == quem non in aliqua re videre Suffenum ==
| |
| == possis. Suus cuique attributus est error; ==
| |
| == sed non videmus manticae quod tergo est. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 23 =
| | pugillaria, si pati potestis. |
| == Furi, cui neque servus est neque arca ==
| |
| == nec cimex neque araneus neque ignis, ==
| |
| == verum est et pater et noverca, quorum ==
| |
| == dentes vel silicem comesse possunt, ==
| |
| == est pulcre tibi cum tuo parente ==
| |
| == et cum coniuge lignea parentis. ==
| |
| == Nec mirum: bene nam valetis omnes, ==
| |
| == pulcre concoquitis, nihil timetis, ==
| |
| == non incendia, non graves ruinas, ==
| |
| == non facta impia, non dolos veneni, ==
| |
| == non casus alios periculorum. ==
| |
| == Atque corpora sicciora cornu ==
| |
| == aut siquid magis aridum est habetis ==
| |
| == sole et frigore et esuritione. ==
| |
| == Quare non tibi sit bene ac beate? ==
| |
| == A te sudor abest, abest saliva, ==
| |
| == mucusque et mala pituita nasi. ==
| |
| == Hanc ad munditiem adde mundiorem, ==
| |
| == quod culus tibi purior salillo est, ==
| |
| == nec toto decies cacas in anno; ==
| |
| == atque id durius est faba et lapillis. ==
| |
| == Quod tu si manibus teras fricesque, ==
| |
| == non umquam digitum inquinare posses ==
| |
| == haec tu commoda tam beata, Furi, ==
| |
| == noli spernere nec putare parui, ==
| |
| == et sestertia quae soles precari ==
| |
| == centum desine: nam sat es beatus. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 24 =
| | Persequamur eam et reflagitemus. |
| == O qui flosculus es Iuventiorum, ==
| |
| == non horum modo, sed quot aut fuerunt ==
| |
| == aut posthac aliis erunt in annis, ==
| |
| == mallem divitias Midae dedisses ==
| |
| == isti, cui neque servus est neque arca, ==
| |
| == quam sic te sineres ab illo amari. ==
| |
| == ' Qui? Non est homo bellus?' inquies. Est: ==
| |
| == sed bello huic neque seruus est neque arca. ==
| |
| == Hoc tu quam lubet abice elevaque: ==
| |
| == nec servum tamen ille habet neque arcam. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 25 =
| | Quae sit, quaeritis? Illa, quam videtis |
| == Cinaede Thalle, mollior cuniculi capillo ==
| |
| == vel anseris medullula vel imula oricilla ==
| |
| == vel pene languido senis situque araneoso, ==
| |
| == idemque, Thalle, turbida rapacior procella, ==
| |
| == cum diva mulier aries ostendit oscitantes, ==
| |
| == remitte pallium mihi meum, quod involasti, ==
| |
| == sudariumque Saetabum catagraphosque Thynos, ==
| |
| == inepte, quae palam soles habere tamquam avita. ==
| |
| == Quae nunc tuis ab unguibus reglutina et remitte, ==
| |
| == ne laneum latusculum manusque mollicellas ==
| |
| == inusta turpiter tibi flagella conscribillent, ==
| |
| == et insolenter aestues, velut minuta magno ==
| |
| == deprensa navis in mari, vesaniente vento. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 26 =
| | turpe incedere, mimice ac moleste |
| == Furi, villula vestra non ad Austriflatus ==
| |
| == opposita est neque ad Favoni ==
| |
| == nec saevi Boreae aut Apheliotae, ==
| |
| == verum ad milia quindecim et ducentos. ==
| |
| == O ventum horribilem atque pestilentem! ==
| |
|
| |
|
| = Poem 27 =
| | ridentem catuli ore Gallicani. |
| == Minister vetuli puer Falerni, ==
| |
| == inger mi calices amariores, ==
| |
| == ut lex Postumiae iubet magistrae ==
| |
| == ebrioso acino ebriosioris. ==
| |
| == at vos quo lubet hinc abite, lymphae, ==
| |
| == vini pernicies, et ad severos ==
| |
| == migrate. hic merus est Thyonianus. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 28 =
| | Circumsistite eam, et reflagitate: |
| == Pisonis comites, cohors inanis, ==
| |
| == aptis sarcinulis et expeditis, ==
| |
| == Verani optime tuque mi Fabulle, ==
| |
| == quid rerum geritis? Satisne cum isto ==
| |
| == vappa frigoraque et famem tulistis? ==
| |
| == Ecquidnam in tabulis patet lucelli ==
| |
| == expensum, ut mihi, qui meum secutus ==
| |
| == praetorem refero datum lucello? ==
| |
| == O Memmi, bene me ac diu supinum ==
| |
| == tota ista trabe lentus irrumasti. ==
| |
| == Sed, quantum video, pari fuistis ==
| |
| == casu: nam nihilo minore verpa ==
| |
| == farti estis. Pete nobiles amicos! ==
| |
| == At vobis mala multa di deaeque ==
| |
| == dent, opprobria Romuli Remique. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 29 =
| | "Moecha putida, redde codicillos! |
| == Quis hoc potest videre, quis potest pati, ==
| |
| == nisi impudicus et vorax et aleo, ==
| |
| == Mamurram habere quod Comata Gallia ==
| |
| == habebat uncti et ultima Britannia? ==
| |
| == cinaede Romule haec videbis et feres? ==
| |
| == et ille nunc superbus et superfluens ==
| |
| == perambulabit omnium cubilia, ==
| |
| == ut albulus columbus aut Adoneus? ==
| |
| == cinaede Romule, haec videbis et feres? ==
| |
| == es impudicus et vorax et aleo. ==
| |
| == eone nomine, imperator unice, ==
| |
| == fuisti in ultima occidentis insula, ==
| |
| == ut ista vestra diffututa mentula ==
| |
| == ducenties comesset aut trecenties? ==
| |
| == quid est alid sinistra liberalitas? ==
| |
| == parum expatrauit an parum elluatus est? ==
| |
| == paterna prima lancinata sunt bona, ==
| |
| == secunda praeda Pontica, inde tertia ==
| |
| == Hibera, quam scit amnis aurifer Tagus: ==
| |
| == nunc Galliae timetur et Britanniae. ==
| |
| == quid hunc malum fouetis? aut quid hic potest ==
| |
| == nisi uncta devorare patrimonia? ==
| |
| == eone nomine urbis opulentissime ==
| |
| == socer generque, perdidistis omnia? ==
| |
|
| |
|
| = Poem 30 =
| | Redde, putida moecha, codicillos!" |
| == Alfene immemor atque unanimis false sodalibus, ==
| |
| == iam te nil miseret, dure, tui dulcis amiculi? ==
| |
| == iam me prodere, iam non dubitas fallere, perfide? ==
| |
| == nec facta impia fallacum hominum caelicolis placent. ==
| |
| == quae tu neglegis ac me miserum deseris in malis. ==
| |
| == eheu quid faciant, dic, homines cuiue habeant fidem? ==
| |
| == certe tute iubebas animam tradere, inique, me ==
| |
| == inducens in amorem, quasi tuta omnia mi forent. ==
| |
| == idem nunc retrahis te ac tua dicta omnia factaque ==
| |
| == uentos irrita ferre ac nebulas aereas sinis. ==
| |
| == si tu oblitus es, at di meminerunt, meminit Fides, ==
| |
| == quae te ut paeniteat postmodo facti faciet tui. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 31 =
| | Non assis facis? O lutum, lupanar, |
| == Paene insularum, Sirmio, Insularumque ==
| |
| == ocelle, quascumque in liquentibus stagnis ==
| |
| == marique vasto fert uterque neptunus, ==
| |
| == quam te libenter quamque laetus inviso, ==
| |
| == vix mi ipse credens Thyniam atque Bithynos ==
| |
| == liquisse campos et videre te in tuto. ==
| |
| == O quid solutis est beatius curis, ==
| |
| == cum mens onus reponit, ac peregrino ==
| |
| == labore fessi venimus larem ad nostrum, ==
| |
| == desideratoque acquiescimus lecto? ==
| |
| == Hoc est quod unum est pro laboribus tantis. ==
| |
| == Salve, o venusta Sirmio, atque ero gaude ==
| |
| == gaudente; vosque, o Lydiae lacus undae, ==
| |
| == ridete quidquid est dome cachinnorum. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 32 =
| | aut si perditius potest quid esse. |
| == Amabo, mea dulcis Ipsitilla, ==
| |
| == meae deliciae, mei lepores, ==
| |
| == iube ad te veniam meridiatum. ==
| |
| == Et si iusseris, illud adivuato, ==
| |
| == ne quis liminis obseret tabellam, ==
| |
| == neu tibi lubeat foras abire, ==
| |
| == sed domi maneas paresque nobis ==
| |
| == novem continuas fututiones. ==
| |
| == Verum si quid ages, statim iubeto: ==
| |
| == nam pransus iaceo et satur supinus ==
| |
| == pertundo tunicamque palliumque. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 33 =
| | Sed non est tamen hoc satis putandum. |
| == O furum optime balneariorum ==
| |
| == Vibenni pater et cinaede fili ==
| |
| == ( nam dextra pater inquinatiore, ==
| |
| == culo filius est voraciore), ==
| |
| == cur non exilium malasque in oras ==
| |
| == itis? Quandoquidem patris rapinae ==
| |
| == notae sunt populo, et natis pilosas, ==
| |
| == fili, non potes asse venditare. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 34 =
| | Quod si non aliud potest, ruborem |
| ===Introduction to Catullus 34===
| |
|
| |
|
| Poem 34 is an uncharacteristic work of Catullus. Instead of celebrating emotion or his love for Lesbia he chooses to write in the form of a hymn. While it is contested among scholars whether this hymn was meant for actual performance, Catullus still maintains the traditional structure of a hymn. A traditional hymn contains an introduction, invocation, celebration, and prayer. In this hymn/poem Catullus celebrates the Roman Goddess Diana. Through the voices of pure and chaste young boys and girls everything from Diana's origin, affiliations, and powers are celebrated. The hymn closes with the traditional prayer for the preservation of the Roman races. The meter is six separate stanzas of three glyconics with a pherecratean following. (Garrison)
| | ferreo canis exprimamus ore. |
|
| |
|
| ====Translation Catullus 34====
| | Conclamate iterum altiore voce |
|
| |
|
| We are the chaste boys and girls
| | "Moecha putide, redde codicillos, |
|
| |
|
| Under the tulage of Diana:
| | redde, putida moecha, codicillos!" |
|
| |
|
| Let us chaste boys and girls
| | Sed nil proficimus, nihil movetur. |
|
| |
|
| Sing about Diana
| | Mutanda est ratio modusque vobis, |
|
| |
|
| O daughter of Latona, great daughter
| | siquid proficere amplius potestis: |
|
| |
|
| Of greatest Jupiter,
| | "Pudica et proba, redde codicillos!" |
|
| |
|
| Whose mother bore you
| | ==Poem 43== |
| | [[Cat43Vocab|Vocabulary for Poem 43]] |
|
| |
|
| Under a Delian olive tree.
| | Salve, nec minimo puella naso |
|
| |
|
| So that you might be mistress of the mountains
| | nec bello pede nec nigris ocellis |
|
| |
|
| And of the vital woods
| | nec longis digitis nec ore sicco |
|
| |
|
| And hidden glades
| | nec sane nimis elegante lingua, |
|
| |
|
| And sounding river:
| | decoctoris amica Formiani. |
|
| |
|
| You have been called Lucina
| | Ten provincia narrat esse bellam? |
|
| |
|
| Juno by women in the pain of childbirth,
| | Tecum Lesbia nostra comparatur? |
|
| |
|
| You have been called powerful Trivia
| | O saeclum insapiens et infacetum! |
|
| |
|
| And Luna by your borrowed light;
| | ==Poem 44== |
| | [[Cat44Vocab|Vocabulary for Poem 44]] |
|
| |
|
| You Goddess, by your monthly course
| | O funde noster seu Sabine seu Tiburs |
|
| |
|
| Mark the journey of a year,
| | (nam te esse Tiburtem autumant, quibus non est |
|
| |
|
| You fill up the rustic houses of
| | cordi Catullum laedere; at quibus cordi est, |
|
| |
|
| Farmers with good crops.
| | quovis Sabinum pignore esse contendunt), |
|
| |
|
| May you be holy by whatever name
| | sed seu Sabine sive verius Tiburs, |
|
| |
|
| Pleases you, And as you have been
| | fui libenter in tua suburbana |
|
| |
|
| Accustomed before, preserve the nation
| | villa, malamque pectore expuli tussim, |
|
| |
|
| Of Romulus with good power.
| | non inmerenti quam mihi meus venter, |
|
| |
|
| == Dianae sumus in fide ==
| | dum sumptuosas appeto, dedit, cenas. |
|
| |
|
| Lines 1-4 serve as an introduction. According to Garrison the introduction of a hymn, "identifies the performers and the object of their praise," which in this case are the young, pure boys and girls praising the Goddess Diana.
| | Nam Sestianus dum volo esse conviva, |
|
| |
|
| ''Dianae:'' The Goddess Diana is the is the Roman equivalent of Artemis. In Roman mythology she is most commonly associated with the moon, fertility, and the woodlands as can be seen in this poem.
| | orationem in Antium petitorem |
|
| |
|
| ''In fide:'' under the tutelage of. (Garrison)
| | plenam veneni et pestilentiae legi. |
|
| |
|
| [[Image:diana1.gif]]
| | Hic me gravedo frigida et frequens tussis |
|
| |
|
| ''Diana Bathing'', Antoine Watteau
| | quassavit usque dum in tuum sinum fugi, |
|
| |
|
| == puellae et pueri integri: ==
| | et me recuravi otioque et urtica. |
|
| |
|
| ''Integri:'' from, ''integrus, integra, integrum'' is traditionally defined as unmarried; however, an alternate definition is ‘having both parents alive’ which was a requirement from some religious ceremonies in the Roman religious tradition. (Quinn, 192).
| | Quare refectus maximas tibi grates |
|
| |
|
| == Dianam pueri integri ==
| | ago, meum quod non es ulta peccatum. |
|
| |
|
| ''Dianam:''accusative, translated "we sing about Diana."
| | Nec deprecor iam, si nefaria scripta |
|
| |
|
| == puellaeque cenamus. ==
| | Sesti recepso, quin gravedinem et tussim |
|
| |
|
| == O latonia, maximi ==
| | non mi, sed ipsi Sestio ferat frigus, |
|
| |
|
| Lines 5-12 serve as an invocation. According to Garrison a traditional hymn requires that the name and origin of the divine subject be addressed.
| | qui tunc vocat me, cum malum librum legi. |
|
| |
|
| ''Latonis:'' daughter of Latona. Latona is the Roman adaptation of the Greek Titan Leto. Leto is described to be "gentle to men and to the deathless gods." The original Greek myth is that Artemis and Apollo were the twin children of Zeus and Leto. Leto is one of the very few Titans to have a substantial cult following. This is due primarily to the immense following of her children Artemis and Apollo.
| | ==Poem 45== |
| | [[Cat45Vocab|Vocabulary for Poem 45]] |
|
| |
|
| [[Image:leto.jpg]]
| | Acmen Septimius suos amores |
|
| |
|
| Leto, late 6th century BC
| | tenens in gremio "mea" inquit "Acme, |
|
| |
|
| British Museum, London.
| | ni te perdite amo atque amare porro |
|
| |
|
| == magna progenies Iovis, ==
| | omnes sum assidue paratus annos, |
|
| |
|
| ''Jovis:''Jupiter is the Roman equivalent of the Greek Zeus. He was known as the most powerful of all the god as well as closely affiliated with the sky. Jupiter was the father of Romulus and Remus and the patron saint of Rome. (Oxford Classical Dictionary)
| | quantum qui pote plurimum perire, |
|
| |
|
| | solus in Libya Indiaque tosta |
|
| |
|
| [[Image:jupiter.jpg]]
| | caesio veniam obvius leoni." |
|
| |
|
| ''Jupiter et Thétis'' by Jean Ingres, 1811.
| | Hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante |
|
| |
|
| == quam mater prope Delliam ==
| | dextra sternuit approbationem. |
|
| |
|
| ''quam:'' introduces a relative clause.
| | At Acme leviter caput reflectens |
|
| |
|
| [[Image:delos.jpg]]
| | et dulcis pueri ebrios ocellos |
| The Island of Delos
| |
|
| |
|
| == deposivit oliviam, ==
| | illo purpureo ore suaviata, |
|
| |
|
| ''deposivit:'' deposuit from, depono, deponere, deposui/depoosivi,depositum = to lay down (in birth), (Thomson)
| | "Sic" inquit "mea vita Septimille, |
|
| |
|
| == monitum domina ut fores ==
| | huic uni domino usque serviamus, |
|
| |
|
| In lines 13-20 all of the places referenced would be common locations associated with the Greek Goddess Artemis and the Roman equivalent Diana. (Thomson)
| | ut multo mihi maior acriorque |
|
| |
|
| ''ut:'' the beginning of a purpose clause, "so that"
| | ignis mollibus ardet in medullis." |
|
| |
|
| [[Image:latin.jpg]]
| | Hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante |
|
| |
|
| == silvarumque virentium ==
| | dextra sternuit approbationem. |
| == saltuumque reconditorum ==
| |
|
| |
|
| ''saltuum:'' Saltus, saltus (m.) = a wild rough woodland. (Fordyce)
| | Nunc ab auspicio bono profecti |
|
| |
|
| == amniumque sonantum: ==
| | mutuis animis amant amantur. |
|
| |
|
| ''sonatum:'' sonatium for metrical purposes.
| | Unam Septimius misellus Acmen |
|
| |
|
| == tu Lucina dolentibus ==
| | mavult quam Syrias Britanniasque: |
| == Iunodicta puerperis, ==
| |
|
| |
|
| Though Lunina and Juno are not commonly associated, in this passage Catullus is merging the two mythological figures and naming Diana, "Lucina Juno." There is much contention among scholars as to why Diana is referred to as "Lucina Juno" in this passage.(Quinn)
| | uno in Septimio fidelis Acme |
|
| |
|
| ''dolentibus...puerperis:'' dative of agent. (Quinn)
| | facit delicias libidinesque. |
|
| |
|
| == tu potens Trivia et notho es ==
| | Quis ullos homines beatiores |
|
| |
|
| ''Trivia:'' Trivia, also known as Hectate, is the goddess of the crossroads who is commonly associated with Diana.
| | vidit, quis Venerem auspicatiorem? |
| [[Image:hecate1.jpg]]
| |
|
| |
|
| == dicta lumine Luna; == | | ==Poem 46== |
| | [[Cat46Vocab|Vocabulary for Poem 46]] |
|
| |
|
| ''dicta:'' a more formal version of diceris. (Foredyce)
| | Iam ver egelidos refert tepores, |
|
| |
|
| ''nothon...lumine:'' instrumental ablative.
| | iam caeli furor aequinoctialis |
|
| |
|
| "borrowed light" associates Diana with the moon.
| | iucundis Zephyri silescit auris. |
|
| |
|
| == tu cursu, dea, menstruo ==
| | Linquantur Phrygii, Catulle, campi |
| == metiens iter annum, ==
| |
| == rustica agricolae bonis ==
| |
|
| |
|
| ''agricolae:'' dative
| | Nicaeaeque ager uber aestuosae: |
|
| |
|
| == tecta frugibus exples. ==
| | ad claras Asiae volemus urbes. |
|
| |
|
| ''tecta:'' tectum, i (n) = house
| | Iam mens praetrepidans avet vagari, |
|
| |
|
| == Sis quocumque tibi placet ==
| | iam laeti studio pedes vigescunt. |
|
| |
|
| Lines 21-24 serve as a prayer to preserve and protect the Roman race. In this poem Catullus maintains the ritual tradition of addressing the Goddess by all of her names. This tradition ensures that the multi-functioning deities of the roman tradition will address the specific problem of the individual who is praying. This final passage is described by Fordyce as “an escape clause.” This clause ensures that all the other names for Diana which the speaker omits are addressed and his prayers are heard and fulfilled. The escape clause attempts to prevent any inaccuracy which the poet could incur in addressing the god or goddess.
| | O dulces comitum valete coetus, |
|
| |
|
| ''Sis:'' jussive.
| | longe quos simul a domo profectos |
|
| |
|
| == sancta nomine, Romulique, ==
| | diversae varie viae reportant. |
| == anitque ut solita es, bona ==
| |
|
| |
|
| ''antique:'' adverb
| | ==Poem 47== |
| | [[Cat47Vocab|Vocabulary for Poem 47]] |
|
| |
|
| == sospites ope gentem. ==
| | Porci et Socration, duae sinistrae |
|
| |
|
| ''sospites:'' subjunctive jussive form of sospito, sospitare, sospitavi, sospitatus = to preserve.
| | Pisonis, scabies famesque mundi, |
|
| |
|
| = Poem 35 =
| | vos Veraniolo meo et Fabullo |
| == Poete tenero, meo sodali, ==
| |
| == velim Caecilio, papyre, dicas ==
| |
| == Veronam veniat, Novi relinquens ==
| |
| == Comi moenia Lariumque litus: ==
| |
| == nam quasdam volo cogitationes ==
| |
| == amici accipiat sui meique. ==
| |
| == Quare, si sapiet, viam vorabit, ==
| |
| == quamvis candida milies puella ==
| |
| == euntum revocet, manusque collo ==
| |
| == ambas iniciens roget morari. ==
| |
| == Quae nunc, si mihi vera nuntiantur, ==
| |
| == illum deperit impotente amore: ==
| |
| == nam quo tempore legit incohatum ==
| |
| == Dindymi dominam, ex eo misellae ==
| |
| == ignes interiorem edunt medullam. ==
| |
| == Ignosco tibi, Sapphica puella ==
| |
| == musa doctior: est enim venuste ==
| |
| == Magna Caecilio incohata mater. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 36 =
| | verpus praeposuit Priapus ille? |
| == Annales Volusi, cacata carta, ==
| |
| == votum solvite pro mea puella. ==
| |
| == Nam sanctae Veneri Cupidinque ==
| |
| == vovit, si sibi restitutus essem ==
| |
| == dessemque truces vibrare iambos, ==
| |
| == electissima pessimi poetae ==
| |
| == scripta tardipedi deo daturam ==
| |
| == infelicibus ustulanda lignis. ==
| |
| == Et hoc pessima se puella vidit ==
| |
| == iocose lepide vovere divis. ==
| |
| == Nunc o caeruleo creata ponto, ==
| |
| == quae sanctum Idalium Uriosque apertos ==
| |
| == quaeque Ancona Cnidumque harundinosam ==
| |
| == colis quaeque Amanthunta quaeque Golgos ==
| |
| == quaeque Durrachium Hadriae tabernum, ==
| |
| == acceptum face redditumque votum, ==
| |
| == si non illepidum neque invenustum est. ==
| |
| == At vos interea venite in ignem, ==
| |
| == pleni ruris et infacetiarum ==
| |
| == annales Volusi, cacata carta. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 37 =
| | Vos convivia lauta sumptuose |
| == Salax taberna vosque contubernales, ==
| |
| == a pilleatis nona fratribus pila, ==
| |
| == solis putatis esse mentulas vobis, ==
| |
| == solis licere, quidquid est puellarum, ==
| |
| == confutuere et putare ceteros hircos? ==
| |
| == an, continenter quod sedetis insulsi ==
| |
| == centum an ducenti, non putatis ausurum ==
| |
| == me una ducentos irrumare sessores? ==
| |
| == atqui putate: namque totius vobis ==
| |
| == frontem tabernae sopionibus scribam. ==
| |
| == puella nam mi, quae meo sinu fugit, ==
| |
| == amata tantum quantum amabitur nulla, ==
| |
| == pro qua mihi sunt magna bella pugnata, ==
| |
| == consedit istic. hanc boni beatique ==
| |
| == omnes amatis, et quidem, quod indignum est, ==
| |
| == omnes pusilli et semitarii moechi; ==
| |
| == tu praeter omnes une de capillatis, ==
| |
| == cuniculosae Celtiberiae fili, ==
| |
| == Egnati. opaca quem bonum facit barba ==
| |
| == et dens Hibera defricatus urina. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 38 =
| | de die facitis, mei sodales |
| == Malest, Cornifici, tuo Catullo ==
| |
| == malest, me hercule, et laboriose, ==
| |
| == et magis magis in dies et horas. ==
| |
| == Quem tu, quod minimum facillimumque est, ==
| |
| == qua solatus es allocutione? ==
| |
| == Irascor tibi. Sic meos amores? ==
| |
| == Paulum quid lubet allocutionis, ==
| |
| == maestius lacrimis Simonideis. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 39 =
| | quaerunt in trivio vocationes? |
| == Egnatius, quod candidos habet dentes, ==
| |
| == renidet usque quaque. Si ad rei ventum est ==
| |
| == subsellium, cum orator excitat fletum, ==
| |
| == renidet ille; si ad pii rogum fili ==
| |
| == lugetur, orba cum flet unicum mater, ==
| |
| == renidet ille. Quidquid est, ubicumque est, ==
| |
| == quodcumque agit, renidet: hunc habet morbum, ==
| |
| == neque elegantem, ut arbitror, neque urbanum. ==
| |
| == Quare monendum est te mihi, bone Egnati. ==
| |
| == Si urbanus esses aut Sabinus aut Tiburs ==
| |
| == aut pinguis Vmber aut obesus Etruscus ==
| |
| == aut Lanuvinus ater atque dentatus ==
| |
| == aut Transpadanus, ut meos quoque attingam, ==
| |
| == aut quilubet, qui puriter lavit dentes, ==
| |
| == tamen renidere usque quaque te nollem: ==
| |
| == nam risu inepto res ineptior nulla est. ==
| |
| == Nunc Celtiber es: Celtiberia in terra, ==
| |
| == quod quisque minxit, hoc sibi solet mane ==
| |
| == dentem atque russam defricare gingivam, ==
| |
| == ut quo iste vester expolitior dens est, ==
| |
| == hoc te amplius bibisse praedicet loti. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 40 = | | ==Poem 48== |
| == Quaenam te mala mens, miselle Ravide, ==
| | [[Cat48Vocab|Vocabulary for Poem 48]] |
| == agit praecipitem in meos iambos? ==
| |
| == Quis deus tibi non bene advocatus ==
| |
| == vecordem parat excitare rixam? ==
| |
| == An ut pervenias in ora vulgi? ==
| |
| == Quid vis? Qualubet esse notus optas? ==
| |
| == Eris, quandoquidem meos amores ==
| |
| == cum longa voluisti amare poena. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 41 =
| | Mellitos oculos tuos, Iuventi, |
| == Ameana puella defututa ==
| |
| == tota milia me decem poposcit, ==
| |
| == ista turpiculo puella naso, ==
| |
| == decoctoris amica Formiani. ==
| |
| == Propinqui, quibus est puella curae, ==
| |
| == amicos medicosque convocate: ==
| |
| == non est sana puella, nec rogare ==
| |
| == qualis sit solet aes imaginosum. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 42 =
| | si quis me sinat usque basiare, |
| ===Introduction to Catullus 42===
| |
| Catullus 42 expresses the poet’s anger at a woman who refuses to return his writing tablets to him. In order to get the tablets back, Catullus blends his own habit of writing invective poems with the Roman custom of flagitatio, in which a crowd is paid to publicly harass a person, embarrassing him with scandalous vulgarities and insults until they give in to whatever the demands may be (Fraenkel 49). Historically, the critical approaches to 42 have reflected contemporary social norms, with some critics reading the vulgarity of the abuse as “a wry critique of flagitatio as a judicial institution” (Selden qtd in Wray 116), while more recent critics find it less difficult to believe that Catullus simply meant what he said (Wray 118). Failing to embarrass her into returning the tablets, Catullus tries a different tactic: flattering her. [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:13, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| ===Translation===
| | usque ad milia basiem trecenta |
| Come to me, poems, as many as you are
| |
|
| |
|
| all of you, from all directions, all of you, as many as you are.
| | nec numquam videar satur futurus, |
|
| |
|
| The disgusting slut thinks I’m a joke,
| | non si densior aridis aristis |
|
| |
|
| and says that she will not return your tablets to me,
| | sit nostrae seges osculationis. |
|
| |
|
| how do you like that?
| | ==Poem 49== |
| | [[Cat49Vocab|Vocabulary for Poem 49]] |
|
| |
|
| Let us harass her and shout our demands.
| | Disertissime Romuli nepotum, |
|
| |
|
| Who is she, you ask? She, whom you see now,
| | quot sunt quotque fuere, Marce Tulli, |
|
| |
|
| strutting indecently, like a vulgar actress,
| | quotque post aliis erunt in annis, |
|
| |
|
| laughing annoyingly like an ugly dog showing its teeth.
| | gratias tibi maximas Catullus |
|
| |
|
| Surround her, and shout our demands:
| | agit pessimus omnium poeta, |
|
| |
|
| “Foul slut, give back the tablets!
| | tanto pessimus omnium poeta |
|
| |
|
| Give them back, you foul slut!”
| | quanto tu optimus omnium patronus. |
|
| |
|
| You don’t care? Oh, you mud, you whorehouse,
| | ==Poem 50== |
| | [[Cat50Vocab|Vocabulary for Poem 50]] |
|
| |
|
| or if there’s anything that could be more depraved, that’s what you are.
| | Hesterno, Licini, die otiosi |
|
| |
|
| But we must not, however, let it go at this.
| | multum lusimus in meis tabellis, |
|
| |
|
| So if nothing else is possible,
| | ut convenerat esse delicatos: |
|
| |
|
| let us wring a blush from her brazen dog’s face.
| | scribens versiculos uterque nostrum |
|
| |
|
| Shout out again in a louder voice:
| | ludebat numero modo hoc modo illoc, |
|
| |
|
| “Foul slut, give back the tablets!
| | reddens mutua per iocum atque vinum. |
|
| |
|
| Give them back, you foul slut!”
| | Atque illinc abii tuo lepore |
|
| |
|
| But we’re getting nowhere, she is not moved at all.
| | incensus, Licini, facetiisque, |
|
| |
|
| Your method and your mode must be changed,
| | ut nec me miserum cibus iuvaret |
|
| |
|
| if you’re going to make any further progress:
| | nec somnus tegeret quiete ocellos, |
|
| |
|
| “Fine and chaste girl, pretty please, return the tablets!”
| | sed toto indomitus furore lecto |
|
| |
|
| [http://wiki.dickinson.edu/images/4/4d/Catullus_42.mp3 Listen to a recording of Catullus 42]
| | versarer, cupiens videre lucem, |
|
| |
|
| -Read by Tristan Deveney
| | ut tecum loquerer simulque ut essem. |
|
| |
|
| [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:13, 28 April 2008 (EDT)
| | At defessa labore membra postquam |
|
| |
|
| == Adeste, hendecasyllabi, quot estis ==
| | semimortua lectulo iacebant, |
| The choice of hendecasyllabics is deliberate, since they are "the proper metre for abuse" (Fordyce ad 42 line 1) which Catullus also uses against the napkin thief in 12. [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == omnes undique, quotquot estis omnes. ==
| | hoc, iucunde, tibi poëma feci, |
| The repetition of omnes in this line "emphasizes the idea of all the hendecasyllables in the world" (Fordyce ad 42 line 2) and creates the image of a massive crowd in uproar, which Catullus is now unleashing.[[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == Iocum me putat esse moecha turpis, ==
| | ex quo perspiceres meum dolorem. |
| The exact identity of the "moecha turpis" is never provided, but the target was probably not Lesbia (Lenchantin qtd in Quinn ad 42 line 3). Quinn argues that it may have been Ameana of poems 41 and 43 (he describes her in his notes on 41 as " ‘the girlfriend of the bankrupt from Formiae’ that is, Mamurra" ). Fraenkel argues that we should resist this impulse to try to figure out who the woman is: "I try never to ask a question when I see that the poet is determined not to answer it" (49), implying that the strength of the poem lies in the vague nature of its target. [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == et negat mihi vestra reddituram ==
| | Nunc audax cave sis, precesque nostras, |
| There is disagreement among critics about whether the vestra should be nostra instead, depending on whether the tablets belong to the poems themselves or to Catullus and the poems. Fraenkel believes it should be vestra, since "it is required by the legal or quasi-legal fiction on which the whole poem is based. The poems are themselves considered the legitimate owners of the codicilli" and therefore have a reason to be indignant(46). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == pugillaria, si pati potestis. ==
| | oramus, cave despuas, ocelle, |
| Pugillaria, pugillarium n. pl. – writing tablets. Fordyce has a thorough description of what these tablets were like: “Pugillaria, called codicilli below and tabellae in 50 were wax-coated wooden tablets, with a rim to prevent rubbing, hinged together in pairs or sets by straps at the side, and used for writing which was not meant to be permanent” (ad 42 line 5). He also describes how they were used to send messages back and forth, with the answer to be written on the tablets by the recipient: this might have been the reason why the unnamed woman had them in the first place, even though it is never clearly explained in the poem itself. Fordyce speculates that Catullus might have been using them to send her a note proposing a romantic encounter (he notes that just such a use of pugillaria is found in Ovid). Her failure to reply or to return the tablets would then be a rejection of the poet’s advances (ad 42 line 5).
| |
|
| |
|
| Commentators vary slightly about the idiom of the second half of this line. Fordyce says that si pati potestis is "a current formula of indignation" something similar to "si dis placet, 'just imagine, if you please'" (ad 42 line 5). I prefer the more natural English translation by Quinn, of "how do you like that?"(ad 42 line 5). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| | ne poenas Nemesis reposcat a te; |
|
| |
|
| == Persequamur eam et reflagitemus. ==
| | est vemens dea: laedere hanc caveto. |
| Reflagito [1] – demand repeatedly in a loud voice.
| |
| Persequor, persequi, persecutus - harass.
| |
|
| |
|
| Both verbs here are jussive subjunctives.
| | ==Poem 51== |
| | [[Cat51Vocab|Vocabulary for Poem 51]] |
|
| |
|
| Fraenkel describes flagitatio as a way for an offended person to “take the law into their own hands […] He gathers a boisterous crowd either in front of the housedoor of his adversary or in the market square or some other public place. The crowd is instructed to shout against the guilty man demanding that he should do what so far he has been unwilling to do. The shouting, in the most unflattering language, is performed in consise, roughly rhythmical phrases […] If the man happens to be indoors, his attackers will shout against the house-front; otherwise, they must waylay him in the street or the market square, surround him, deafen his ears with their incriminations and, in doing so, attract the curiosity of the neighbours and any passer-by. The fear of defamation—a formidable threat in a relatively small community—is more likely than not to induce the offender to yield to the accuser’s demand” (49). He also notes that, “To prevent his escape, his pursuers have to surround him, circumsistere. That is what the crowd of Catullus’ hendecasyllabic most efficiently achieves” (50). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| | Ille mi par esse deo videtur, |
|
| |
|
| == Quae sit, quaeritis? Illa, quam videtis ==
| | ille, si fas est, superare divos, |
| videtis – the sense here is "here she comes!" according to Quinn (ad 42 line 7). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == turpe incedere, mimice ac moleste ==
| | qui sedens adversus identidem te |
| Incedo, incedere, incessi – strut
| |
|
| |
|
| Thompson notes that "Gait was regarded as a clue to the character" (Thompson ad 42 line 8).
| | :spectat et audit |
|
| |
|
| Turpe is used adverbially (Fordyce ad 42 line 8)
| |
|
| |
|
| Mimice is also adverbial. According to Fordyce, it refers to “a vulgar comedienne [...] The mimus (the same word is used for the entertainment and the actor in it) was a popular farce originally imported from Magna Graecia and largely consisted of extempore impersonation and gesticulation [...] women, who were excluded from ‘regular’ drama, acted in the mime” (ad 42 line 8). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| | dulce ridentem, misero quod omnis |
|
| |
|
| == ridentem catuli ore Gallicani. ==
| | eripit sensus mihi: nam simul te, |
| The image here is of a snarling, ugly dog showing its teeth (Quinn ad 42 line 9), even though the woman is supposed to be laughing--she is not only stripped of charm and beauty (which, if we believe the argument that Catullus was originally trying to set up a romantic encounter, would otherwise have been the focus of one of his poems), but reduced to a sub-human animal. [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == Circumsistite eam, et reflagitate, ==
| | Lesbia, aspexi, nihil est super mi |
| == " moecha putida, redde codicillos, ==
| |
| == redde putida moecha, codicillos!" ==
| |
| Fraenkel: “The word-order of the first line, moecha putida, redde, is reversed in the second line, redde, putida moecha. We may call this a stylistic device of popular eloquence. It serves in a simple yet effective manner to express strong emotion” (48). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
| == Non assis facis? O lutum, lupanar, ==
| |
| Assis facis: made of a penny’s (negligible) value; that is, she doesn’t care.
| |
| Quinn clarifies that these two lines are "an aside flung at the girl" (ad 42 lines 13-14) [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == aut si perditius potes quid esse. ==
| | :vocis in ore |
| perditior, perditius - more ruined or more corrupt (Quinn ad 42 line 14). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == Sed non est tamen hoc satis putandum. ==
| |
| non est tamen hoc : Fordyce translates this line as "what we have been doing is not enough after all (tamen)" (ad 42 line 15),
| |
| while Quinn describes the sense of the line as being closer to " ‘we must not let it go at this’ – i.e. give in” (ad 42 line 15). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| == Quod si non aliud potest ruborem ==
| | lingua sed torpet, tenuis sub artus |
| == ferreo canis exprimamus ore. ==
| |
| ferreus, a, um - made of iron. Fordyce describes the meaning here as "a picturesque alternative for os durum; we use another metal and say ‘brazen’" (Fordyce ad 42 line 17).
| |
|
| |
|
| exprimo, exprimere, expressi, expressm - Fordyce translates this as "‘let us wring a blush’"(ad 42 line 17) while
| | flamma demanat, sonitu suopte |
| Quinn writes " ‘force upon’ – The word implies effort; it is also the word used of sculptors, etc., moulding the features of a portrait" (ad 42 line 17).
| |
|
| |
|
| Fraenkel: “quod si non aliud potest, ruborem / ferreo canis exprimamus ore. If we want to recite these lines properly, the soft backsound of the English R will not do; we have to round our tongue and produce unashamedly a series of rolling and sustained Italian R’s. It is this sound above all that here suggests the ugliness of the dog. To the Roman ear the snarling of a dog was disagreeable; at an early stage they called R the ‘littera canina’” (48). [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| | tintinant aures gemina, teguntur |
|
| |
|
| == Conclamate iterum altiore uoce. ==
| | :lumina nocte. |
| == " Moecha putide, redde codicillos, ==
| |
| == redde, putida moecha, codicillos!" ==
| |
| == Sed nil proficimus, nihil mouetur. ==
| |
| Fordyce translates this line as "‘But we are making no progress; she isn’t worrying. You must change our plan and method, if you can make some progress that way’ […] with possum the idiom is entirely logical: the possibility is present, though the realization of it is future" (ad 42 line 21).
| |
|
| |
|
| proficio, proficere, profeci, profectum - make headway
| |
|
| |
|
| | Otium, Catulle, tibi molestum est: |
|
| |
|
| [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:48, 28 April 2008 (EDT)
| | otio exsultas nimiumque gestis: |
|
| |
|
| == Mutanda est ratio modusque vobis, ==
| | otium et reges prius et beatas |
| == siquid proficere amplius potestis: ==
| |
| == " pudica et proba, redde codicillos." ==
| |
| Of course, pudica et proba is ironic here; Catullus is merely changing his methods in hopes that flattering her will be more productive than trying to shame her, and there is nothing to suggest that his anger has gone away (Thompson ad 42 line 24). The phrase "pretty please" might express this excessively pleading tone in English, more so that just a literal translation of the line.
| |
| [[User:Deveneyt|Deveneyt]] 18:45, 28 April 2008 (EDT)
| |
|
| |
|
| = Poem 43 =
| | :perdidit urbes. |
| == Salve, nec minimo puella naso ==
| |
| == nec bello pede nec nigris ocellis ==
| |
| == nec longis digitis nec ore sicco ==
| |
| == nec sane nimis elegante lingua. ==
| |
| == Decoctoris amica Formiani, ==
| |
| == ten provincia narrat esse bellam? ==
| |
| == Tecum Lesbia nostra comparatur? ==
| |
| == O saeclum insapiens et infacetum! ==
| |
|
| |
|
| = Poem 44 = | | ==Poem 52== |
| == O funde noster seu Sabine seu Tiburs ==
| | [[Cat52Vocab|Vocabulary for Poem 52]] |
| == ( nam te esse Tiburtem autumant, quibus non est ==
| |
| == cordi Catullum laedere; at quibus cordi est, ==
| |
| == quovis Sabinum pignore esse contendunt), ==
| |
| == sed seu Sabine sive verius Tiburs, ==
| |
| == fui libenter in tua suburbana ==
| |
| == villa, malamque pectore expuli tussim, ==
| |
| == non inmerenti quam mihi meus venter, ==
| |
| == dum sumptuosas appeto, dedit, cenas. ==
| |
| == Nam, Sestianus dum volo esse conuiua, ==
| |
| == orationem in Antium petitorem ==
| |
| == plenam veneni et pestilentiae legi. ==
| |
| == Hic me gravedo frigida et frequens tussis ==
| |
| == quassait usque, dum in tuum sinum fugi, ==
| |
| == et me recuravi otioque et urtica. ==
| |
| == Quare refectus maximas tibi grates ==
| |
| == ago, meum quod non es ulta peccatum. ==
| |
| == Nec deprecor iam, si nefaria scripta ==
| |
| == Sesti recepso, quin gravedinem et tussim ==
| |
| == non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, ==
| |
| == qui tunc vocat me, cum malum librum legi. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 45 =
| | Quid est, Catulle? Quid moraris emori? |
| == Acmen Septimius suos amores ==
| |
| == tenens in gremio ' mea' inquit ' Acme, ==
| |
| == ni te perdite amo atque amare porro ==
| |
| == omnes sum assidue paratus annos, ==
| |
| == quantum qui pote plurimum perire, ==
| |
| == solus in Libya Indiaque tosta ==
| |
| == caesio veniam obvius leoni.' ==
| |
| == Hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante ==
| |
| == dextra sternuit approbationem. ==
| |
| == At Acme leviter caput reflectens ==
| |
| == et dulcis pueri ebrios ocellos ==
| |
| == illo purpureo ore suaviata, ==
| |
| == ' sic' inquit ' mea vita Septimille, ==
| |
| == huic uni domino usque serviamus, ==
| |
| == ut multo mihi maior acriorque ==
| |
| == ignis mollibus ardet in medullis.' ==
| |
| == Hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante ==
| |
| == dextra sternuit approbationem. ==
| |
| == Nunc ab auspicio bono profecti ==
| |
| == mutuis animis amant amantur. ==
| |
| == Unam Septimius misellus Acmen ==
| |
| == mavult quam Syrias Britanniasque: ==
| |
| == uno in Septimio fidelis Acme ==
| |
| == facit delicias libidinisque. ==
| |
| == Wquis ullos homines beatiores ==
| |
| == vidit, quis Venerem auspicatiorem? ==
| |
|
| |
|
| = Poem 46 =
| | Sella in curuli struma Nonius sedet, |
| == Iam ver egelidos refert tepores, ==
| |
| == iam caeli furor aequinoctialis ==
| |
| == iucundis Zephyri silescit aureis. ==
| |
| == Linquantur Phrygii, Catulle, campi ==
| |
| == nicaeaeque ager uber aestuosae: ==
| |
| == ad claras asiae volemus urbes. ==
| |
| == Iam mens praetrepidans avet vagari, ==
| |
| == iam laeti studio pedes vigescunt. ==
| |
| == O dulces comitum valete coetus, ==
| |
| == longe quos simul a domo profectos ==
| |
| == diversae varie viae reportant. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 47 =
| | per consulatum peierat Vatinius: |
| == Porci et Socration, duae sinistrae ==
| |
| == Pisonis, scabies famesque mundi, ==
| |
| == vos Veraniolo meo et Fabullo ==
| |
| == verpus praeposuit Priapus ille? ==
| |
| == Vos convivia lauta sumptuose ==
| |
| == de die facitis, mei sodales ==
| |
| == quaerunt in trivio vocationes? ==
| |
|
| |
|
| = Poem 48 =
| | quid est Catulle? Quid moraris emori? |
| == Mellitos oculos tuos, Iuventi, ==
| |
| == si quis me sinat usque basiare, ==
| |
| == usque ad milia basiem trecenta ==
| |
| == nec numquam videar satur futurus, ==
| |
| == non si densior aridis aristis ==
| |
| == sit nostrae seges osculationis. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 49 = | | ==Poem 53== |
| == Disertissime Romuli nepotum, ==
| | [[Cat53Vocab|Vocabulary for Poem 53]] |
| == quot sunt quotque fuere, Marce Tulli, ==
| |
| == quotque post aliis erunt in annis, ==
| |
| == gratias tibi maximas Catullus ==
| |
| == agit pessimus omnium poeta, ==
| |
| == tanto pessimus omnium poeta, ==
| |
| == quanto tu optimus omnium patronus. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 50 =
| | Ris nescio quem modo e corona, |
| == Hesterno, Licini, die otiosi ==
| |
| == multum lusimus in meis tabellis, ==
| |
| == ut convenerat esse delicatos: ==
| |
| == scribens versiculos uterque nostrum ==
| |
| == ludebat numero modo hoc modo illoc, ==
| |
| == reddens mutua per iocum atque vinum. ==
| |
| == Atque illinc abii tuo lepore ==
| |
| == incensus, Licini, facetiisque, ==
| |
| == ut nec me miserum cibus iuvaret ==
| |
| == nec somnus tegeret quiete ocellos, ==
| |
| == sed toto indomitus furore lecto ==
| |
| == versarer, cupiens videre lucem, ==
| |
| == ut tecum loquerer simulque ut essem. ==
| |
| == At defessa labore membra postquam ==
| |
| == semimortua lectulo iacebant, ==
| |
| == hoc, iucunde, tibi poema feci, ==
| |
| == ex quo perspiceres meum dolorem. ==
| |
| == Nunc audax cave sis, precesque nostras, ==
| |
| == oramus, cave despuas, ocelle, ==
| |
| == ne poenas Nemesis reposcat a te. ==
| |
| == Est vemens dea: laedere hanc caveto. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 51 =
| | qui, cum mirifice Vatiniana |
|
| |
|
| Introduction, fairly literal translation, and commentary.
| | meus crimina Calvos explicasset |
|
| |
|
| 2008. Erica G. Pitcairn. --[[User:Pitcaire|Pitcaire]]
| | admirans ait haec manusque tollens, |
|
| |
|
| | "Di magni, salaputium disertum!" |
|
| |
|
| == [51]Introduction == | | ==Poem 54== |
| | [[Cat54Vocab|Vocabulary for Poem 54]] |
|
| |
|
| Catullus 51 is clearly based off of a poem by Sappho, a Greek lyric poet during the second half of the 7th century B.C. Sappho was well known, and well loved; in antiquity she was even sometimes called "the tenth muse". She lived on the island Lesbos, and often wrote about the love between women or girls. Sappho is also attributed with the creation of the Sapphic Strophe, the form and meter recreated in poem 51. In the poem that Catullus loosely translates in poem 51, Sappho describes her reaction to watching a woman sit with a male suitor (Hornblower and Spawforth).
| | Othonis caput oppido est pusillum; |
|
| |
|
| In Poem 51, Catullus makes some significant changes. Most noticeably, he changes the gender of the poet, thus affecting the overall dynamics - particularly the relationship between the envied suitor and the poet. As Fordyce notes, "Catullus is not contrasting himself with someone more fortunate, but finding expression of his own rapture".
| | Hirri rustica, semilauta crura, |
|
| |
|
| Some speculate that poem 51 is, chronologically, the first of the Lesbia poems. Clodia is generally thought to be the lover referred to as "Lesbia"; assigning a disguising pseudonym that had an equal amount of syllables as the actual name was a common practice in love poetry, to protect the identity of the beloved. However, in the context of this poem (especially if it originate here) the pseudonym takes on a double meaning: being both a pseudonym, a tribute to his beloved by referring to the beauty contests held at Lesbia (Quinn), and a reference to the great poet Sappho herself (Quinn; Thomson). Wilkinson supposes that poem 51 was the first poem sent to Clodia, and that it functioned as a sort of test. If she were in love with him, she would note Catullus's originality and deeper intentions. On the other hand, if she was not interested in him, Catullus could escape embarrassment because the poem was, after all, "only" a translation of a famous poem - nothing too special, or with too much meaning. This theory explains many of the departures from the original Greek, especially in the beginning. In these first lines there is, according to Quinn, no apparent reason to diverge from the Greek. However, these divergences would be the most notable, as the first few lines would be the most famous (Quinn).
| | subtile et leve peditum Libonis, |
|
| |
|
| Furthermore, Catullus only translates three strophes, adding a fourth that diverges from the original and is completely unique. This fourth strophe is the main cause of controversy relating to this poem. Whereas the first three strophes discuss Catullus's reactions to being violently in love with Lesbia, strophe four abruptly attributes his wild claims to merely the adverse affects of ''otium'' - the perilous state of having too much free-time. Why the change of tone? Why the familiar, but cold, "moralizing soliloquy" (Fordyce)? Especially because it's tacked on to such a famous poem, it must have specific implications. Some scholars believe that it simply an accident of history, similar to the fate that befell other Catullus poems; in other instances, fragments of Catullus poems have been attributed to poems that they are not actually a part of (2b, 14b). If something similar happened here, strophe four is the beginning of an original poem, and any more translation of Sappho that might have existed is now lost (Fordyce).
| | si non omnia; displicere vellem |
|
| |
|
| Other scholars believe that it is not a mistake at all, but a conscious poetic choice. They argue that despite the apparent differences isolated by modern scholars, it does, in fact, unite with the rest of the poem (Wray).
| | tibi et Fufidio seni recocto... |
|
| |
|
| Some, however, think that this section was added later: a bitter revision after the relationship went sour. This theory relates poem 51 with poem 11. Not only is poem 11 the only other Catullus poem written in sapphic strophe, it also repeats the telling ''identidem'' that occurs in line 3 (Quinn). Poem 11, however, is very different in content. Although it is dealing with Lesbia, it is through Furius and Aurelius that Catullus sends a message of scorn. As such, it is often thought to be the final repudiation of Lesbia (Garrison). In this scenario, Catullus re-read 51 in preparation for (or during) the writing of poem 11, and added the last strophe in disgust (Quinn).
| | irascere iterum meis iambis |
|
| |
|
| == [51] Translation ==
| | inmerentibus, unice imperator. |
|
| |
|
| It seems to me that he is equal with a god,<br>
| | ==Poem 55== |
| that he, if it is proper [to say], surpasses a god, <br>
| | [[Cat55Vocab|Vocabulary for Poem 55]] |
| he who, sitting across [from you], constantly<br>
| |
| watches you and hears you
| |
|
| |
|
| | Oramus, si forte non molestum est, |
|
| |
|
| sweetly laughing. This snatches all the <br>
| | demonstres ubi sint tuae tenebrae. |
| sense from miserable me: for as soon as<br>
| |
| I look upon you, Lesbia, there is left for me nothing <br>
| |
| <of voice in the mouth,>
| |
|
| |
|
| | Te Campo quaesivimus minore, |
|
| |
|
| but [my] tongue is numb,[and] a thin flame spreads<br>
| | te in Circo, te in omnibus libellis, |
| through my body; [my] ears ring with a sound <br>
| |
| that is yours completely; [my] eyes are covered <br>
| |
| by a double night.
| |
|
| |
|
| | te in templo summi Iovis sacrato. |
|
| |
|
| Leisure, Catullus, is aggravating for you:<br>
| | In Magni simul ambulatione |
| with leisure you rashly come forward and, to excess, desire riotously:<br>
| |
| leisure ruined the first kings<br>
| |
| and the wealthy cities.
| |
|
| |
|
| == Ille mi par esse deo videtur, ==
| | femellas omnes, amice, prendi, |
|
| |
|
| Catullus repeats '''ille''', creating an emphasis on "the man" that does not exist in Sapho.
| | quas vultu vidi tamen sereno. |
|
| |
| <blockquote>
| |
| ''"In Sappho he is merely a peg on which to hang the theme of envy...for [Catullus] the man is more important; ''<br>''[Catullus] hopes to supplant him, and succeed to his unique happiness"'' (Quinn)
| |
|
| |
|
| </blockquote>
| | †auelte†, sic ipse flagitabam, |
|
| |
|
| | "Camerium mihi, pessimae puellae!" |
|
| |
|
| '''Par:''' ''par, paris.'' equal, comparable, fitting.
| | Quaedam inquit, nudum reclusa pectus, |
|
| |
|
| '''Mi:''' abbreviated form of dative ''mihi''.
| | "En hic in roseis latet papillis." |
|
| |
|
| | Sed te iam ferre Herculi labos est; |
|
| |
|
| Indirect Statement Alert: Both ''esse'' and ''superare'' (line 2) are infinitives relying on ''videtur mi'' (it seems to me that...)
| | tanto te in fastu negas, amice. |
|
| |
|
| == ille, si fas est, superare divos, ==
| | Dic nobis ubi sis futurus, ede |
| This line is not directly from Sappho, but heightens the emotion unique to Catullus(Quinn).
| |
|
| |
|
| | audacter, committe, crede luci. |
|
| |
|
| '''Fas:''' ''fas (n).'' Indeclinable. Divine command or law; that which is proper, lawful or allowed.
| | Nunc te lacteolae tenent puellae? |
|
| |
|
| '''Si fas est:''' A conventional Roman formula of caution, lest the claim be offensive to the gods. Here is possibly used to retain a serious tone in light of the hyperbole (Fordyce; Quinn).
| | Si linguam clauso tenes in ore, |
|
| |
|
| == qui sedens adversus identidem te ==
| | fructus proicies amoris omnes. |
|
| |
|
| '''identidem:''' from ''idem et idem''. Repeatedly, continually.
| | Verbosa gaudet Venus loquella. |
|
| |
|
| Whereas in Sappho the instance is specific, with ''identidem'' the situation becomes generalized (Fordyce). This emphasizes the continuing relationship between Lesbia and her onlooker (''Ille...qui''), who's role will hopefully soon fall to Catullus.
| | Vel, si vis, licet obseres palatum, |
|
| |
|
| == spectat et audit ==
| | dum vestri sim particeps amoris. |
|
| |
|
| == dulce ridentem, misero quod omnis == | | ==Poem 56== |
| | [[Cat56Vocab|Vocabulary for Poem 56]] |
|
| |
|
| '''Dulce:''' adverb. sweetly.
| | O rem ridiculam, Cato, et iocosam, |
|
| |
|
| '''Ridentem:''' ''rideo, ridere, risi, risum.'' Accusative participle acting as the direct object of ''audit''.
| | dignamque auribus et tuo cachinno! |
|
| |
|
| '''Quod:''' ''qui, quae, quod.'' Relative summing up the past few lines (Quinn; Fordyce), and the subject of ''eripit'' (line 6).
| | Ride quidquid amas, Cato, Catullum: |
|
| |
|
| '''Misero:''' ''miser - era - erum.'' Wretched, unhappy, love-sick. Dative agreeing with ''mihi'' (line 6). This sentiment does not occur in Sappho. It is typical Catullus, and a "stock epithet of the unhappy lover" (Quinn). Some speculate that Catullus added it in order to introduce the poet early on as male - clearly an important distinction from the original Sappho (Thomson).
| | res est ridicula et nimis iocosa. |
|
| |
|
| == eripit sensus mihi: nam simul te, ==
| | Deprendi modo pupulum puellae |
|
| |
|
| '''Sensus:''' ''sensus - us (m)''. Sense: physically, emotionally, or intellectually. Agrees with ''omnis'' in line 5 ("all feeling").
| | trusantem; hunc ego, si placet Dionae, |
|
| |
|
| == Lesbia, aspexi, nihil est super mi ==
| | pro telo rigida mea cecidi. |
|
| |
|
| '''Super''': ''super'' is used adverbially, modifying ''est'' (Quinn). However, because there is no adverbial English equivalent, it might be easier to think of it as part of the verb ''supersum'', admittedly just a combination of ''super'' + ''est'' (Garrison; Thomson).
| | ==Poem 57== |
| | [[Cat57Vocab|Vocabulary for Poem 57]] |
|
| |
|
| ''supersum - esse - fui - futurus'': to be over and above, either as a remnant or a superfluity; to be left, remain.
| | Pulcre convenit improbis cinaedis, |
|
| |
|
| '''Mi:''' see line 1.
| | Mamurrae pathicoque Caesarique. |
|
| |
|
| == <vocis in ore,> ==
| | Nec mirum: maculae pares utrisque, |
|
| |
|
| This line has been lost. Based on context, however, various scholars have filled it in. Almost all versions contain ''vocis''. Here, we have Doering's rendition. Other substitutions include ''vocis amanti'' by Meissner, ''guttere vocis'' by Westphal, and ''Lesbia vocis'' by Friedrich (Fordyce). Although ''vocis in ore'' seems to be popular, Quinn explains that Friedrich's ''Lesbia vocis'' may account for the missing line, as it repeats ''Lesbia'' in the same position as in the previous line (right at the beginning).
| | urbana altera et illa Formiana, |
|
| |
|
| '''Vocis:''' ''vox, vocis (f)''. Genitive ("nothing[nihil] of voice...")
| | impressae resident nec eluentur: |
|
| |
|
| == lingua sed torpet, tenuis sub artus ==
| | morbosi pariter, gemelli utrique, |
|
| |
|
| Note that Lucretius describes the symptoms of fear in language similar to that used here to describe the symptoms of love.
| | uno in lecticulo erudituli ambo, |
|
| |
|
| '''Torpet:''' ''torpeo - ere.'' to be sluggish, inert, inactive, numb.
| | non hic quam ille magis vorax adulter, |
|
| |
|
| '''Tenuis:''' ''tenuis - e (adj.)'' thin, subtle, fine.
| | rivales socii et puellularum. |
|
| |
|
| '''Sub artus:''' ''artus - us''. Usually found in the plural, meaning limbs or joints. ''Sub artus'', then, is literally "under limbs", meaning through the whole body; right to the core.
| | Pulcre convenit improbis cinaedis. |
|
| |
|
| == flamma demanat, sonitu suopte == | | ==Poem 58== |
| | [[Cat58Vocab|Vocabulary for Poem 58]] |
|
| |
|
| '''Demanat:''' ''demano - are''. run or drip down. From ''mano - are'': to flow, drip, or spread.
| | Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa, |
|
| |
|
| '''Suopte:''' ''suus - a - um'' + ''pte''. <br> ''-pte:'' strenthens the possession (''-met'' functions the same way).
| | illa Lesbia, quam Catullus unam |
|
| |
|
| == tintinant aures, gemina teguntur ==
| | plus quam se atque suos amavit omnes, |
|
| |
|
| '''gemina:''' ''geminus - a - um.'' twin, double. Because of the meter (assuming the text is "sound" - see note in line 12), ''gemina'' must not be a nominative going with ''lumina'', but an ablative agreeing with ''nocte''.
| | nunc in quadriviis et angiportis |
|
| |
|
| == lumina nocte. ==
| | glubit magnanimi Remi nepotes. |
|
| |
|
| '''Lumina:''' ''lumen, luminis (n).'' Although it literally means "lights", Catullus often uses ''lumina'' to mean "lights of the eyes", or simply "eyes". This is called metonymy, and happens because eyes are associated with and take in light.
| | ==Poem 58b== |
| | [[Cat58bVocab|Vocabulary for Poem 58b]] |
|
| |
|
| '''gemina teguntur lumina nocte:''' literally "[my] eyes are covered by a double night". Note how ''gemina'' and ''nocte'' quite literally surround ''teguntur lumina'' - the covered eyes. This is a bold, sophisticated statement that "seems suspiciously out of place in a poem whose language is otherwise so simple" (Fordyce), and there has been some discussion as to whether or not this is, in fact, the correct latin. If it is correct, however, it means that Catullus incorporated hints of an "Alexandrian conceit" (Fordyce). For an insightful discussion of the frequently overlooked Hellenic traditions that are not strictly Sapphic but that possibly influence this poem, see Wray pages 89-106.
| | Non custos si fingar ille Cretum, |
|
| |
|
| == Otium, Catulle, tibi molestum est: ==
| | non si Pegaseo ferar volatu, |
|
| |
|
| This line begins the controversial fourth strophe discussed in the introduction. Introducing the concept of ''otium'' and addressing Catullus himself as the poet, it makes a severe break not only from Sappho, but also (arguably) from the beginning three strophes.
| | non Ladas ego pinnipesve Perseus, |
|
| |
|
| '''Molestum:''' ''molestus - a - um.'' burdensome, troublesome, annoying. <br>Interestingly, a ''tunica molesta'' (especially found in Juvenal) is a tunic imbued with flammable materials "put on condemned criminals and set alight" (Simpson). Taking into account the fire imagery of lines 9 and 10, this perhaps has implications relating to ''otium'' and Catullus's poor situation.
| | non Rhesi niveae citaeque bigae; |
|
| |
|
| == otio exsultas nimiumque gestis: ==
| | adde huc plumipedas volatilesque, |
|
| |
|
| '''Exsultas''' and '''gestis:''' Neither of these verbs translates well into English. They both refer first to physical restlessness, with an implied emotional riot (Fordyce).
| | ventorumque simul require cursum, |
|
| |
|
| ''exsulto - are:'' (freq. of exsilio) to leap up frequently or violently; to rejoice exceedingly.
| | quos iunctos, Cameri, mihi dicares: |
|
| |
|
| ''gestio - ire:'' exult, be excited, run riot; to desire eagerly, to long.
| | defessus tamen omnibus medullis |
|
| |
|
| '''Nimium:''' subst. of ''nimius - a - um:'' very great, excessive.
| | et multis languoribus peresus |
|
| |
|
| == otium et reges prius et beatas ==
| | essem te mihi, amice, quaeritando. |
|
| |
|
| '''Beatas:''' ''beatus - a - um.'' happy, blessed, and - in this case - wealthy.
| | ==Poem 59== |
|
| | [[Cat59Vocab|Vocabulary for Poem 59]] |
| participle of the verb ''beo - are:'' to bless, make happy, enrich.
| |
|
| |
|
| == perdidit urbes. ==
| | Bononiensis Rufa Rufulum fellat, |
|
| |
|
| ''Otium'' was thought to have adverse affects on a community. Catullus laments it's adverse affects on individuals in other poems, but for more exposition on the overall social dynamic see Fraenkel on Horace 212-13 (Fordyce).
| | uxor Meneni, saepe quam in sepulcretis |
|
| |
|
| = Poem 52 =
| | vidistis ipso rapere de rogo cenam, |
| == Quid est, Catulle? quid moraris emori? ==
| |
| == sella in curuli struma Nonius sedet, ==
| |
| == per consulatum peierat Vatinius: ==
| |
| == quid est, Catulle? quid moraris emori? ==
| |
|
| |
|
| = Poem 53 =
| | cum devolutum ex igne prosequens panem |
| == Risi nescio quem modo e corona, ==
| |
| == qui, cum mirifice Vatiniana ==
| |
| == meus crimina Calvus explicasset, ==
| |
| == admirans ait haec manusque tollens: ==
| |
| == " di magni, salaputium disertum!" ==
| |
|
| |
|
| = Poem 54 =
| | ab semiraso tunderetur ustore. |
| == Othionis caput oppido est pusillum, et eri rustice semilauta crura, ==
| |
| == subtile et leve peditum Libonis, si non omnia, displicere vellem ==
| |
| == tibi et Sufficio seni recocto... irascere iterum meis iambis ==
| |
| == inmerentibus, unice imperator. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 55 = | | ==Poem 60== |
| == Oramus, si forte non molestum est, ==
| | [[Cat60Vocab|Vocabulary for Poem 60]] |
| == demonstres ubi sint tuae tenebrae. ==
| |
| == Te Campo quaesivimus minore, ==
| |
| == te in Circo, te in omnibus libellis, ==
| |
| == te in templo summi Iovis sacrato. ==
| |
| == In Magni simul ambulatione ==
| |
| == femellas omnes, amice, prendi, ==
| |
| == quas vultu vidi tamen sereno. ==
| |
| == Avelte, sic ipse flagitabam, ==
| |
| == Camerium mihi pessimae puellae. ==
| |
| == Quaedam inquit, nudum reduc... ==
| |
| == ' en hic in roseis latet papillis.' ==
| |
| == Sed te iam ferre Herculi labos est; ==
| |
| == tanto te in fastu negas, amice. ==
| |
| == Dic nobis ubi sis futurus, ede ==
| |
| == audacter, committe, crede luci. ==
| |
| == Nunc te lacteolae tenent puellae? ==
| |
| == Si linguam clauso tenes in ore, ==
| |
| == fructus proicies amoris omnes. ==
| |
| == Verbosa gaudet Venus loquella. ==
| |
| == Vel, si vis, licet obseres palatum, ==
| |
| == dum vestri sim particeps amoris. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 56 =
| | Num te leaena montibus Libystinis |
| == O rem ridiculam, Cato, et iocosam, ==
| |
| == dignamque auribus et tuo cachinno! ==
| |
| == ride quidquid amas, Cato, Catullum: ==
| |
| == res est ridicula et nimis iocosa. ==
| |
| == deprendi modo pupulum puellae ==
| |
| == trusantem; hunc ego, si placet Dionae, ==
| |
| == protelo rigida mea cecidi. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 57 =
| | aut Scylla latrans infima inguinum parte |
| == Pulcre convenit improbis cinaedis, ==
| |
| == Mamurrae pathicoque Caesarique. ==
| |
| == Nec mirum: maculae pares utrisque, ==
| |
| == urbana altera et illa Formiana, ==
| |
| == impressae resident nec eluentur: ==
| |
| == morbosi pariter, gemelli utrique, ==
| |
| == uno in lecticulo erudituli ambo, ==
| |
| == non hic quam ille magis vorax adulter, ==
| |
| == riuales socii puellularum. ==
| |
| == Pulcre conuenit improbis cinaedis. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 58 =
| | tam mente dura procreavit ac taetra, |
| == Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa. ==
| |
| == illa Lesbia, quam Catullus unam ==
| |
| == plus quam se atque suos amavit omnes, ==
| |
| == nunc in quadriviis et angiportis ==
| |
| == glubit magnanimi Remi nepotes. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 59 =
| | ut supplicis vocem in novissimo casu |
| == Bononiensis Rufa Rufulum fellat, ==
| |
| == uxor Meneni, saepe quam in sepulcretis ==
| |
| == vidistis ipso rapere de rogo cenam, ==
| |
| == cum devolutum ex igne prosequens panem ==
| |
| == ab semiraso tunderetur ustore. ==
| |
|
| |
|
| = Poem 60 =
| | contemptam haberes, a nimis fero corde? |
| == Num te leaena montibus Libystinis ==
| |
| == aut Scylla latrans infima inguinum parte ==
| |
| == tam mente dura procreauit ac taetra, ==
| |
| == ut supplicis vocem in novissimo casu ==
| |
| == contemptam haberes, a nimis fero corde? ==
| |
Poem 1
Vocabulary for Poem 1
Cui dono lepidum novum libellum
arida modo pumice expolitum?
Corneli, tibi: namque tu solebas
meas esse aliquid putare nugas.
Iam tum, cum ausus es unus Italorum
omne aevum tribus explicare cartis
doctis, Iuppiter, et laboriosis!
Quare habe tibi quidquid hoc libelli
qualecumque, quod, o patrona virgo,
plus uno maneat perenne saeclo.
Poem 2
Vocabulary for Poem 2
Passer, deliciae meae puellae,
quicum ludere, quem in sinu tenere,
cui primum digitum dare appetenti
et acris solet incitare morsus,
cum desiderio meo nitenti
carum nescio quid lubet iocari
et solaciolum sui doloris,
credo ut tum gravis acquiescat ardor:
tecum ludere sicut ipsa possem
et tristis animi levare curas!
...
tam gratum est mihi quam ferunt puellae
pernici aureolum fuisse malum,
quod zonam soluit diu ligatam.
Poem 3
Vocabulary for Poem 3
Lugete, o Veneres Cupidinesque,
et quantum est hominum venustiorum:
passer mortuus est meae puellae,
passer, deliciae meae puellae,
quem plus illa oculis suis amabat-
nam mellitus erat suamque norat
ipsam tam bene quam puella matrem,
nec sese a gremio illius movebat,
sed circumsiliens modo huc modo illuc
ad solam dominam usque pipiabat.
qui nunc it per iter tenebricosum
illuc, unde negant redire quemquam.
At vobis male sit, malae tenebrae
Orci, quae omnia bella devoratis:
tam bellum mihi passerem abstulistis.
O factum male! o miselle passer!
Tua nunc opera meae puellae
flendo turgiduli rubent ocelli.
Poem 4
Vocabulary for Poem 4
Phaselus ille, quem videtis, hospites,
ait fuisse navium celerrimus,
neque ullius natantis impetum trabis
nequisse praeterire, sive palmulis
opus foret volare sive linteo.
Et hoc negat minacis Hadriatici
negare litus insulasve Cycladas
Rhodumque nobilem horridamque Thraciam
Propontida trucemve Ponticum sinum
(ubi iste post phaselus antea fuit
comata silua - nam Cytorio in iugo
loquente saepe sibilum edidit coma).
Amastri Pontica et Cytore buxifer,
tibi haec fuisse et esse cognitissima
ait phaselus, ultima ex origine
tuo stetisse dicit in cacumine,
tuo imbuisse palmulas in aequore;
et inde tot per impotentia freta
erum tulisse, laeva sive dextera
vocaret aura, sive utrumque Iuppiter
simul secundus incidisset in pedem;
neque ulla vota litoralibus deis
sibi esse facta, cum veniret a mari
novissimo hunc ad usque limpidum lacum.
sed haec prius fuere; nunc recondita
senet quiete seque dedicat tibi,
gemelle Castor et gemelle Castoris.
Poem 5
Vocabulary for Poem 5
Vivamus mea Lesbia, atque amemus,
rumoresque senum severiorum
omnes unius aestimemus assis!
Soles occidere et redire possunt;
nobis cum semel occidit brevis lux,
nox est perpetua una dormienda.
Da mi basia mille, deinde centum;
dein mille altera, dein secunda centum;
deinde usque altera mille, deinde centum.
Dein, cum milia multa fecerimus,
conturbabimus illa, ne sciamus,
aut ne quis malus invidere possit,
cum tantum sciat esse basiorum.
Poem 6
Vocabulary for Poem 6
Flavi, delicias tuas Catullo,
ni sint illepidae atque inelegantes,
velles dicere nec tacere posses.
Verum nescio quid febriculosi
scorti diligis: hoc pudet fateri.
Nam te non viduas iacere noctes
nequiquam tacitum cubile clamat
sertis ac Syrio fragrans olivo,
pulvinusque peraeque et hic et ille
attritus, tremulique quassa lecti
argutatio inambulatioque.
nam nil stupra valet, nihil tacere.
Cur? Non tam latera ecfututa pandas,
ni tu quid facias ineptiarum.
Quare, quidquid habes boni malique,
dic nobis. Volo te ac tuos amores
ad caelum lepido vocare versu.
Poem 7
Vocabulary for Poem 7
Quaeris, quot mihi basiationes
tuae, Lesbia, sint satis superque.
Quam magnus numerus Libyssae harenae
lasarpiciferis iacet Cyrenis
oraclum Iouis inter aestuosi
et Batti veteris sacrum sepulcrum;
aut quam sidera multa, cum tacet nox,
furtivos hominum vident amores:
tam te basia multa basiare
vesano satis et super Catullo est,
quae nec pernumerare curiosi
possint nec mala fascinare lingua.
Poem 8
Vocabulary for Poem 8
Miser Catulle, desinas ineptire,
et quod vides perisse perditum ducas.
Fulsere quondam candidi tibi soles,
cum ventitabas quo puella ducebat
amata nobis quantum amabitur nulla;
ibi illa multa cum iocosa fiebant
quae tu volebas nec puella nolebat,
fulsere vere candidi tibi soles.
Nunc iam illa non volt: tu quoque, impotens, noli,
nec quae fugit sectare, nec miser vive,
sed obstinata mente perfer, obdura.
Vale, puella! Iam Catullus obdurat,
nec te requiret, nec rogabit invitam.
At tu dolebis, cum rogaberis nulla.
Scelesta, vae te! Quae tibi manet vita?
Quis nunc te adibit? Cui videberis bella?
Quem nunc amabis? Cuius esse diceris?
Quem basiabis? Cui labella mordebis?
At tu, Catulle, destinatus obdura.
Poem 9
Vocabulary for Poem 9
Verani, omnibus e meis amicis
antistans mihi milibus trecentis,
venistine domum ad tuos penates
fratresque unanimos anumque matrem?
Venisti. O mihi nuntii beati!
Visam te incolumem audiamque Hiberum
narrantem loca, facta, nationes,
ut mos est tuus, applicansque collum
iucundum os oculosque suaviabor.
O quantum est hominum beatiorum,
quid me laetius est beatiusve?
Poem 10
Vocabulary for Poem 10
Varus me meus ad suos amores
visum duxerat e foro otiosum:
scortillum (ut mihi tum repente visum est)
non sane illepidum neque invenustum;
huc ut venimus, incidere nobis
sermones varii, in quibus, quid esset
iam Bithynia, quo modo se haberet,
et quonam mihi profuisset aere.
Respondi id quod erat: nihil neque ipsis
nec praetoribus esse nec cohorti,
cur quisquam caput unctius referret:
praesertim quibus esset irrumator
praetor, nec faceret pili cohortem.
"At certe tamen," inquiunt "quod illic
natum dicitur esse, comparasti
ad lecticam homines." Ego (ut puellae
unum me facerem beatiorem)
"Non" inquam "mihi tam fuit maligne,
ut, provincia quod mala incidisset,
non possem octo homines parare rectos."
(At mi nullus erat nec hic neque illic
fractum qui veteris pedem grabati
in collo sibi collocare posset.)
Hic illa, ut decuit cinaediorem,
"Quaeso," inquit "mihi, mi Catulle, paulum
istos commoda: nam volo ad Serapim
deferri." "Mane," inquii puellae,
"istud quod modo dixeram me habere ...
fugit me ratio: meus sodalis-
Cinna est Gaius - is sibi paravit.
Verum, utrum illius an mei, quid ad me?
Utor tam bene quam mihi pararim.
Sed tu insulsa male et molesta vivis,
per quam non licet esse neglegentem!"
Poem 11
Vocabulary for Poem 11
Furi et Aureli comites Catulli,
sive in extremos penetrabit Indos,
litus ut longe resonante Eoӓ
- tunditur unda,
sive in Hyrcanos Arabasve molles,
seu Sagas sagittiferosve Parthos,
sive quae septemgeminus colorat
- aequora Nilus,
sive trans altas gradietur Alpes,
Caesaris visens monimenta magni,
Gallicum Rhenum, horribile aequor ulti-
- mosque Britannos,
omnia haec, quaecumque feret voluntas
caelitum, temptare simul parati,
pauca nuntiate meae puellae
- non bona dicta:
cum suis vivat valeatque moechis,
quos simul complexa tenet trecentos,
nullum amans vere, sed identidem omnium
- ilia rumpens;
nec meum respectet, ut ante, amorem,
qui illius culpa cecidit velut prati
ultimi flos, praetereunte postquam
- tactus aratro est.
Poem 12
Vocabulary for Poem 12
Marrucine Asini, manu sinistra
non belle uteris, in ioco atque vino:
tollis lintea neglegentiorum.
Hoc salsum esse putas? Fugit te, inepte:
quamvis sordida res et invenusta est.
Non credis mihi? Crede Pollioni
fratri, qui tua furta vel talento
mutari velit; est enim leporum
differtus puer ac facetiarum.
Quare aut hendecasyllabos trecentos
exspecta, aut mihi linteum remitte,
quod non me movet aestimatione,
uerum est mnemosynum mei sodalis.
Nam sudaria Saetaba ex Hiberis
miserunt mihi muneri Fabullus
et Veranius; haec amem necesse est
ut Veraniolum meum et Fabullum.
Poem 13
Vocabulary for Poem 13
Cenabis bene, mi Fabulle, apud me
paucis, si tibi di favent, diebus -
si tecum attuleris bonam atque magnam
cenam, non sine candida puella
et vino et sale et omnibus cachinnis;
haec si, inquam, attuleris, venuste noster,
cenabis bene; nam tui Catulli
plenus sacculus est aranearum.
Sed contra accipies meros amores,
seu quid suavius elegantiusve est:
nam unguentum dabo, quod meae puellae
donarunt Veneres Cupidinesque;
quod tu cum olfacies, deos rogabis,
totum ut te faciant, Fabulle, nasum.
Poem 14
Vocabulary for Poem 14
Ni te plus oculis meis amarem,
iucundissime Calve, munere isto
odissem te odio Vatiniano:
nam quid feci ego quidve sum locutus,
cur me tot male perderes poetis?
Isti di mala multa dent clienti,
qui tantum tibi misit impiorum.
Quod si, ut suspicor, hoc novum ac repertum
munus dat tibi Sulla litterator,
non est mi male, sed bene ac beate,
quod non dispereunt tui labores.
Di magni, horribilem et sacrum libellum!
Quem tu scilicet ad tuum Catullum
misti, continuo ut die periret,
Saturnalibus, optimo dierum!
Non non hoc tibi, salse, sic abibit.
Nam, si luxerit, ad librariorum
curram scrinia, Caesios, Aquinos,
Suffenum, omnia colligam venena,
ac te his suppliciis remunerabor.
Vos hinc interea valete abite
illuc, unde malum pedem attulistis,
saecli incommoda, pessimi poetae.
Poem 14b
Vocabulary for Poem 14b
Si qui forte mearum ineptiarum
lectores eritis manusque vestras
non horrebitis admovere nobis...
Poem 15
Vocabulary for Poem 15
Commendo tibi me ac meos amores,
Aureli. Veniam peto pudentem,
ut, si quicquam animo tuo cupisti,
quod castum expeteres et integellum,
conserves puerum mihi pudice,
non dico a populo - nihil veremur
istos, qui in platea modo huc modo illuc
in re praetereunt sua occupati -
verum a te metuo tuoque pene
infesto pueris bonis malisque.
Quem tu qua lubet, ut lubet, moueto
quantum vis, ubi erit foris paratum:
hunc unum excipio, ut puto, pudenter.
quod si te mala mens furorque vecors
in tantam impulerit, sceleste, culpam,
ut nostrum insidiis caput lacessas,
a tum te miserum malique fati!
Quem attractis pedibus patente porta
percurrent raphanique mugilesque.
Poem 16
Vocabulary for Poem 16
Pedicabo ego vos et irrumabo,
Aureli pathice et cinaede Furi,
qui me ex versiculis meis putastis,
quod sunt molliculi, parum pudicum.
Nam castum esse decet pium poetam
ipsum, versiculos nihil necesse est;
qui tum denique habent salem ac leporem,
si sunt molliculi ac parum pudici,
et quod pruriat incitare possunt,
non dico pueris, sed his pilosis
qui duros nequeunt movere lumbos.
Vos, quod milia multa basiorum
legistis, male me marem putatis?
Pedicabo ego vos et irrumabo.
Poem 17
Vocabulary for Poem 17
O Colonia, quae cupis ponte ludere longo,
et salire paratum habes, sed vereris inepta
crura ponticuli axulis stantis in redivivis,
ne supinus eat cavaque in palude recumbat:
sic tibi bonus ex tua pons libidine fiat,
in quo vel Salisubsali sacra suscipiantur,
munus hoc mihi maximi da, Colonia, risus.
Quendam municipem meum de tuo volo ponte
ire praecipitem in lutum per caputque pedesque,
verum totius ut lacus putidaeque paludis
lividissima maximeque est profunda vorago.
Insulsissimus est homo, nec sapit pueri instar
bimuli tremula patris dormientis in ulna.
Cui cum sit viridissimo nupta flore puella
(et puella tenellulo delicatior haedo,
adservanda nigerrimis diligentius uvis),
ludere hanc sinit ut lubet, nec pili facit uni,
nec se sublevat ex sua parte; sed velut alnus
in fossa Liguri iacet suppernata securi,
tantundem omnia sentiens quam si nulla sit usquam,
talis iste meus stupor nil videt, nihil audit,
ipse qui sit, utrum sit an non sit, id quoque nescit.
Nunc eum volo de tuo ponte mittere pronum,
si pote stolidum repente excitare veternum,
et supinum animum in gravi derelinquere caeno,
ferream ut soleam tenaci in voragine mula.
Poem 21
Vocabulary for Poem 21
Aureli, pater esuritionum,
non harum modo, sed quot aut fuerunt
aut sunt aut aliis erunt in annis,
pedicare cupis meos amores.
nec clam: nam simul es, iocaris una,
haerens ad latus omnia experiris.
Frustra: nam insidias mihi instruentem
tangam te prior irrumatione.
Atque id si faceres satur, tacerem:
nunc ipsum id doleo, quod esurire
meus iam puer et sitire discet.
Quare desine, dum licet pudico,
ne finem facias, sed irrumatus.
Poem 22
Vocabulary for Poem 22
Suffenus iste, Vare, quem probe nosti,
homo est venustus et dicax et urbanus,
idemque longe plurimos facit versus.
Puto esse ego illi milia aut decem aut plura
perscripta, nec sic ut fit in palimpsesto
relata: cartae regiae, novi libri,
novi umbilici, lora rubra membranae,
derecta plumbo et pumice omnia aequata.
Haec cum legas tu, bellus ille et urbanus
Suffenus unus caprimulgus aut fossor
rursus videtur: tantum abhorret ac mutat.
Hoc quid putemus esse? Qui modo scurra
aut si quid hac re scitius videbatur,
idem infaceto est infacetior rure,
simul poëmata attigit, neque idem umquam
aeque est beatus ac poëma cum scribit:
tam gaudet in se tamque se ipse miratur.
Nimirum idem omnes fallimur, neque est quisquam
quem non in aliqua re videre Suffenum
possis. Suus cuique attributus est error;
sed non videmus manticae quod in tergo est.
Poem 23
Vocabulary for Poem 23
Furi, cui neque servus est neque arca
nec cimex neque araneus neque ignis,
verum est et pater et noverca, quorum
dentes vel silicem comesse possunt:
est pulcre tibi cum tuo parente
et cum coniuge lignea parentis.
Nec mirum: bene nam valetis omnes,
pulcre concoquitis, nihil timetis,
non incendia, non graves ruinas,
non facta impia, non dolos veneni,
non casus alios periculorum.
Atqui corpora sicciora cornu
aut siquid magis aridum est habetis
sole et frigore et esuritione.
Quare non tibi sit bene ac beate?
A te sudor abest, abest saliva,
mucusque et mala pituita nasi.
Hanc ad munditiem adde mundiorem,
quod culus tibi purior salillo est,
nec toto decies cacas in anno,
atque id durius est faba et lapillis,
quod tu si manibus teras fricesque,
non umquam digitum inquinare posses.
Haec tu commoda tam beata, Furi,
noli spernere nec putare parvi,
et sestertia quae soles precari
centum desine: nam sat es beatus.
Poem 24
Vocabulary for Poem 24
O qui flosculus es Iuventiorum,
non horum modo, sed quot aut fuerunt
aut post hac aliis erunt in annis,
mallem divitias Midae dedisses
isti, cui neque servus est neque arca,
quam sic te sineres ab illo amari.
"Qui? Non est homo bellus?" inquies. Est.
Sed bello huic neque servus est neque arca.
Hoc tu quam lubet abice elevaque:
nec servum tamen ille habet neque arcam.
Poem 25
Vocabulary for Poem 25
Cinaede Thalle, mollior cuniculi capillo
vel anseris medullula vel imula oricilla
vel pene languido senis situque araneoso,
idemque, Thalle, turbida rapacior procella,
cum diva Murcia arbitros ostendit oscitantes,
remitte pallium mihi meum, quod involasti,
sudariumque Saetabum catagraphosque Thynos,
inepte, quae palam soles habere tamquam avita.
Quae nunc tuis ab unguibus reglutina et remitte,
ne laneum latusculum manusque mollicellas
inusta turpiter tibi flagella conscribillent,
et insolenter aestues, velut minuta magno
deprensa navis in mari, vesaniente vento.
Poem 26
Vocabulary for Poem 26
Furi, villula vestra non ad Austri
flatus opposita est neque ad Favoni
nec saevi Boreae aut Apheliotae,
verum ad milia quindecim et ducentos.
O ventum horribilem atque pestilentem!
Poem 27
Vocabulary for Poem 27
Minister vetuli puer Falerni
inger mi calices amariores,
ut lex Postumiae iubet magistrae
ebrioso acino ebriosioris.
At vos quo lubet hinc abite, lymphae,
vini pernicies, et ad severos
migrate. Hic merus est Thyonianus.
Poem 28
Vocabulary for Poem 28
Pisonis comites, cohors inanis,
aptis sarcinulis et expeditis,
Verani optime tuque mi Fabulle,
quid rerum geritis? Satisne cum isto
vappa frigoraque et famem tulistis?
Ecquidnam in tabulis patet lucelli
expensum, ut mihi, qui meum secutus
praetorem refero datum lucello?
O Memmi, bene me ac diu supinum
tota ista trabe lentus irrumasti.
Sed, quantum video, pari fuistis
casu: nam nihilo minore verpa
farti estis. Pete nobiles amicos!
At vobis mala multa di deaeque
dent, opprobria Romuli Remique.
Poem 29
Vocabulary for Poem 29
Quis hoc potest videre, quis potest pati,
nisi impudicus et vorax et aleo,
Mamurram habere quod comata Gallia
habebat ante et ultima Britannia?
Cinaede Romule, haec videbis et feres?
Et ille nunc superbus et superfluens
perambulabit omnium cubilia,
ut albulus columbus aut Adoneus?
Cinaede Romule, haec videbis et feres?
Es impudicus et vorax et aleo.
Eone nomine, imperator unice,
fuisti in ultima occidentis insula,
ut ista vestra diffututa mentula
ducenties comesset et trecenties?
Quid est alid sinistra liberalitas?
Parum expatravit an parum elluatus est?
Paterna prima lancinata sunt bona,
secunda praeda Pontica, inde tertia
Hibera, quam scit amnis aurifer Tagus:
nunc Galliae timetur et Britanniae.
Quid hunc malum fovetis? Aut quid hic potest
nisi uncta devorare patrimonia?
Eone nomine urbis o piissimi
socer generque, perdidistis omnia?
Poem 30
Vocabulary for Poem 30
Alfene immemor atque unanimis false sodalibus,
iam te nil miseret, dure, tui dulcis amiculi?
Iam me prodere, iam non dubitas fallere, perfide?
Nec facta impia fallacum hominum caelicolis placent.
Quae tu neglegis ac me miserum deseris in malis.
Eheu quid faciant, dic, homines cuive habeant fidem?
Verte tute iubebas animam tradere, inique, me
inducens in amorem, quasi tuta omnia mi forent.
Idem nunc retrahis te ac tua dicta omnia factaque
ventos irrita ferre ac nebulas aëreas sinis.
Si tu oblitus es, at di meminerunt, meminit Fides,
quae te ut paeniteat postmodo facti faciet tui.
Poem 31
Vocabulary for Poem 31
Paene insularum, Sirmio, insularumque
ocelle, quascumque in liquentibus stagnis
marique vasto fert uterque Neptunus,
quam te libenter quamque laetus inviso,
vix mi ipse credens Thyniam atque Bithynos
liquisse campos et videre te in tuto.
O quid solutis est beatius curis,
cum mens onus reponit, ac peregrino
labore fessi venimus larem ad nostrum,
desideratoque acquiescimus lecto?
Hoc est quod unum est pro laboribus tantis.
Salve, o venusta Sirmio, atque ero gaude
gaudente; vosque, o Lydiae lacus undae,
ridete quidquid est domi cachinnorum.
Poem 32
Vocabulary for Poem 32
Amabo, mea dulcis Ipsitilla,
meae deliciae, mei lepores,
iube ad te veniam meridiatum.
Et si iusseris, illud adiuvato,
ne quis liminis obseret tabellam,
neu tibi lubeat foras abire,
sed domi maneas paresque nobis
novem continuas fututiones.
Verum si quid ages, statim iubeto:
nam pransus iaceo et satur supinus
pertundo tunicamque palliumque.
Poem 33
Vocabulary for Poem 33
O furum optime balneariorum
Vibenni pater et cinaede fili
(nam dextra pater inquinatiore),
culo filius est voraciore),
cur non exilium malasque in oras
itis, quandoquidem patris rapinae
notae sunt populo, et natis pilosas,
fili, non potes asse venditare?
Poem 34
Vocabulary for Poem 34
Dianae sumus in fide
puellae et pueri integri:
Dianam pueri integri
- puellaeque canamus.
O Latonia, maximi
magna progenies Iovis,
quam mater prope Deliam
- deposivit olivam,
montium domina ut fores
silvarumque virentium
saltuumque reconditorum
- amniumque sonantum:
tu Lucina dolentibus
Iuno dicta puerperis,
tu potens Trivia et notho es
- dicta lumine Luna.
Tu cursu, dea, menstruo
metiens iter annuum,
rustica agricolae bonis
- tecta frugibus exples.
Sis quocumque tibi placet
sancta nomine, Romulique,
antique ut solita es, bona
- sospites ope gentem.
Poem 35
Vocabulary for Poem 35
Poetae tenero, meo sodali,
velim Caecilio, papyre, dicas
Veronam veniat, Novi relinquens
Comi moenia Lariumque litus.
Nam quasdam volo cogitationes
amici accipiat sui meique.
Quare si sapiet viam vorabit,
quamvis candida milies puella
euntem revocet, manusque collo
ambas iniciens roget morari.
Quae nunc, si mihi vera nuntiantur,
illum deperit impotente amore.
Nam quo tempore legit incohatam
Dindymi dominam, ex eo misellae
ignes interiorem edunt medullam.
Ignosco tibi, Sapphica puella
musa doctior; est enim venuste
Magna Caecilio incohata Mater.
Poem 36
Vocabulary for Poem 36
Annales Volusi, cacata carta,
votum solvite pro mea puella.
Nam sanctae Veneri Cupidinique
vovit, si sibi restitutus essem
desissemque truces vibrare iambos,
electissima pessimi poetae
scripta tardipedi deo daturam
infelicibus ustulanda lignis.
Et hoc pessima se puella vidit
iocosis lepide vovere divis.
Nunc o caeruleo creata ponto,
quae sanctum Idalium Uriosque apertos
quaeque Ancona Cnidumque harundinosam
colis quaeque Amathunta quaeque Golgos
quaeque Durrachium Hadriae tabernam,
acceptum face redditumque votum,
si non illepidum neque invenustum est.
At vos interea venite in ignem,
pleni ruris et inficetiarum.
annales Volusi, cacata carta.
Poem 37
Vocabulary for Poem 37
Salax taberna vosque contubernales,
a pilleatis nona fratribus pila,
solis putatis esse mentulas vobis,
solis licere, quidquid est puellarum,
confutuere et putare ceteros hircos?
An, continenter quod sedetis insulsi
centum (an ducenti?) non putatis ausurum
me una ducentos irrumare sessores?
Atqui putate: namque totius vobis
frontem tabernae sopionibus scribam.
Puella nam mi, quae meo sinu fugit,
amata tantum quantum amabitur nulla,
pro qua mihi sunt magna bella pugnata,
consedit istic. Hanc boni beatique
omnes amatis, et quidem, quod indignum est,
omnes pusilli et semitarii moechi;
tu praeter omnes une de capillatis,
cuniculosae Celtiberiae fili,
Egnati, opaca quem bonum facit barba
et dens Hibera defricatus urina.
Poem 38
Vocabulary for Poem 38
Malest, Cornifici, tuo Catullo,
malest, me hercule, et laboriose,
et magis magis in dies et horas.
Quem tu, quod minimum facillimumque est,
qua solatus es allocutione?
Irascor tibi. Sic meos amores?
Paulum quid lubet allocutionis,
maestius lacrimis Simonideis.
Poem 39
Vocabulary for Poem 39
Egnatius, quod candidos habet dentes,
renidet usquequaque. Si ad rei ventum est
subsellium, cum orator excitat fletum,
renidet ille; si ad pii rogum fili
lugetur, orba cum flet unicum mater,
renidet ille. quidquid est, ubicumque est,
quodcumque agit, renidet: hunc habet morbum,
neque elegantem, ut arbitror, neque urbanum.
Quare monendum est te mihi, bone Egnati.
Si urbanus esses aut Sabinus aut Tiburs
aut parcus Umber aut obesus Etruscus
aut Lanuvinus ater atque dentatus
aut Transpadanus, ut meos quoque attingam,
aut quilubet, qui puriter lavit dentes,
tamen renidere usquequaque te nollem:
nam risu inepto res ineptior nulla est.
Nunc Celtiber es: Celtiberia in terra,
quod quisque minxit, hoc sibi solet mane
dentem atque russam defricare gingivam,
ut, quo iste vester expolitior dens est,
hoc te amplius bibisse praedicet loti.
Poem 40
Vocabulary for Poem 40
Quaenam te mala mens, miselle Ravide,
agit praecipitem in meos iambos?
Quis deus tibi non bene advocatus
vecordem parat excitare rixam?
An ut pervenias in ora vulgi?
Quid uis? Qualubet esse notus optas?
Eris, quandoquidem meos amores
cum longa voluisti amare poena.
Poem 41
Vocabulary for Poem 41
Ameana puella defututa
tota milia me decem poposcit
ista turpiculo puella naso,
decoctoris amica Formiani.
Propinqui, quibus est puella curae,
amicos medicosque convocate:
non est sana puella, nec rogare
qualis sit solet aes imaginosum.
Poem 42
Vocabulary for Poem 42
Adeste, hendecasyllabi, quot estis
omnes undique, quotquot estis omnes.
Iocum me putat esse moecha turpis,
et negat mihi vestra reddituram
pugillaria, si pati potestis.
Persequamur eam et reflagitemus.
Quae sit, quaeritis? Illa, quam videtis
turpe incedere, mimice ac moleste
ridentem catuli ore Gallicani.
Circumsistite eam, et reflagitate:
"Moecha putida, redde codicillos!
Redde, putida moecha, codicillos!"
Non assis facis? O lutum, lupanar,
aut si perditius potest quid esse.
Sed non est tamen hoc satis putandum.
Quod si non aliud potest, ruborem
ferreo canis exprimamus ore.
Conclamate iterum altiore voce
"Moecha putide, redde codicillos,
redde, putida moecha, codicillos!"
Sed nil proficimus, nihil movetur.
Mutanda est ratio modusque vobis,
siquid proficere amplius potestis:
"Pudica et proba, redde codicillos!"
Poem 43
Vocabulary for Poem 43
Salve, nec minimo puella naso
nec bello pede nec nigris ocellis
nec longis digitis nec ore sicco
nec sane nimis elegante lingua,
decoctoris amica Formiani.
Ten provincia narrat esse bellam?
Tecum Lesbia nostra comparatur?
O saeclum insapiens et infacetum!
Poem 44
Vocabulary for Poem 44
O funde noster seu Sabine seu Tiburs
(nam te esse Tiburtem autumant, quibus non est
cordi Catullum laedere; at quibus cordi est,
quovis Sabinum pignore esse contendunt),
sed seu Sabine sive verius Tiburs,
fui libenter in tua suburbana
villa, malamque pectore expuli tussim,
non inmerenti quam mihi meus venter,
dum sumptuosas appeto, dedit, cenas.
Nam Sestianus dum volo esse conviva,
orationem in Antium petitorem
plenam veneni et pestilentiae legi.
Hic me gravedo frigida et frequens tussis
quassavit usque dum in tuum sinum fugi,
et me recuravi otioque et urtica.
Quare refectus maximas tibi grates
ago, meum quod non es ulta peccatum.
Nec deprecor iam, si nefaria scripta
Sesti recepso, quin gravedinem et tussim
non mi, sed ipsi Sestio ferat frigus,
qui tunc vocat me, cum malum librum legi.
Poem 45
Vocabulary for Poem 45
Acmen Septimius suos amores
tenens in gremio "mea" inquit "Acme,
ni te perdite amo atque amare porro
omnes sum assidue paratus annos,
quantum qui pote plurimum perire,
solus in Libya Indiaque tosta
caesio veniam obvius leoni."
Hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante
dextra sternuit approbationem.
At Acme leviter caput reflectens
et dulcis pueri ebrios ocellos
illo purpureo ore suaviata,
"Sic" inquit "mea vita Septimille,
huic uni domino usque serviamus,
ut multo mihi maior acriorque
ignis mollibus ardet in medullis."
Hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante
dextra sternuit approbationem.
Nunc ab auspicio bono profecti
mutuis animis amant amantur.
Unam Septimius misellus Acmen
mavult quam Syrias Britanniasque:
uno in Septimio fidelis Acme
facit delicias libidinesque.
Quis ullos homines beatiores
vidit, quis Venerem auspicatiorem?
Poem 46
Vocabulary for Poem 46
Iam ver egelidos refert tepores,
iam caeli furor aequinoctialis
iucundis Zephyri silescit auris.
Linquantur Phrygii, Catulle, campi
Nicaeaeque ager uber aestuosae:
ad claras Asiae volemus urbes.
Iam mens praetrepidans avet vagari,
iam laeti studio pedes vigescunt.
O dulces comitum valete coetus,
longe quos simul a domo profectos
diversae varie viae reportant.
Poem 47
Vocabulary for Poem 47
Porci et Socration, duae sinistrae
Pisonis, scabies famesque mundi,
vos Veraniolo meo et Fabullo
verpus praeposuit Priapus ille?
Vos convivia lauta sumptuose
de die facitis, mei sodales
quaerunt in trivio vocationes?
Poem 48
Vocabulary for Poem 48
Mellitos oculos tuos, Iuventi,
si quis me sinat usque basiare,
usque ad milia basiem trecenta
nec numquam videar satur futurus,
non si densior aridis aristis
sit nostrae seges osculationis.
Poem 49
Vocabulary for Poem 49
Disertissime Romuli nepotum,
quot sunt quotque fuere, Marce Tulli,
quotque post aliis erunt in annis,
gratias tibi maximas Catullus
agit pessimus omnium poeta,
tanto pessimus omnium poeta
quanto tu optimus omnium patronus.
Poem 50
Vocabulary for Poem 50
Hesterno, Licini, die otiosi
multum lusimus in meis tabellis,
ut convenerat esse delicatos:
scribens versiculos uterque nostrum
ludebat numero modo hoc modo illoc,
reddens mutua per iocum atque vinum.
Atque illinc abii tuo lepore
incensus, Licini, facetiisque,
ut nec me miserum cibus iuvaret
nec somnus tegeret quiete ocellos,
sed toto indomitus furore lecto
versarer, cupiens videre lucem,
ut tecum loquerer simulque ut essem.
At defessa labore membra postquam
semimortua lectulo iacebant,
hoc, iucunde, tibi poëma feci,
ex quo perspiceres meum dolorem.
Nunc audax cave sis, precesque nostras,
oramus, cave despuas, ocelle,
ne poenas Nemesis reposcat a te;
est vemens dea: laedere hanc caveto.
Poem 51
Vocabulary for Poem 51
Ille mi par esse deo videtur,
ille, si fas est, superare divos,
qui sedens adversus identidem te
- spectat et audit
dulce ridentem, misero quod omnis
eripit sensus mihi: nam simul te,
Lesbia, aspexi, nihil est super mi
- vocis in ore
lingua sed torpet, tenuis sub artus
flamma demanat, sonitu suopte
tintinant aures gemina, teguntur
- lumina nocte.
Otium, Catulle, tibi molestum est:
otio exsultas nimiumque gestis:
otium et reges prius et beatas
- perdidit urbes.
Poem 52
Vocabulary for Poem 52
Quid est, Catulle? Quid moraris emori?
Sella in curuli struma Nonius sedet,
per consulatum peierat Vatinius:
quid est Catulle? Quid moraris emori?
Poem 53
Vocabulary for Poem 53
Ris nescio quem modo e corona,
qui, cum mirifice Vatiniana
meus crimina Calvos explicasset
admirans ait haec manusque tollens,
"Di magni, salaputium disertum!"
Poem 54
Vocabulary for Poem 54
Othonis caput oppido est pusillum;
Hirri rustica, semilauta crura,
subtile et leve peditum Libonis,
si non omnia; displicere vellem
tibi et Fufidio seni recocto...
irascere iterum meis iambis
inmerentibus, unice imperator.
Poem 55
Vocabulary for Poem 55
Oramus, si forte non molestum est,
demonstres ubi sint tuae tenebrae.
Te Campo quaesivimus minore,
te in Circo, te in omnibus libellis,
te in templo summi Iovis sacrato.
In Magni simul ambulatione
femellas omnes, amice, prendi,
quas vultu vidi tamen sereno.
†auelte†, sic ipse flagitabam,
"Camerium mihi, pessimae puellae!"
Quaedam inquit, nudum reclusa pectus,
"En hic in roseis latet papillis."
Sed te iam ferre Herculi labos est;
tanto te in fastu negas, amice.
Dic nobis ubi sis futurus, ede
audacter, committe, crede luci.
Nunc te lacteolae tenent puellae?
Si linguam clauso tenes in ore,
fructus proicies amoris omnes.
Verbosa gaudet Venus loquella.
Vel, si vis, licet obseres palatum,
dum vestri sim particeps amoris.
Poem 56
Vocabulary for Poem 56
O rem ridiculam, Cato, et iocosam,
dignamque auribus et tuo cachinno!
Ride quidquid amas, Cato, Catullum:
res est ridicula et nimis iocosa.
Deprendi modo pupulum puellae
trusantem; hunc ego, si placet Dionae,
pro telo rigida mea cecidi.
Poem 57
Vocabulary for Poem 57
Pulcre convenit improbis cinaedis,
Mamurrae pathicoque Caesarique.
Nec mirum: maculae pares utrisque,
urbana altera et illa Formiana,
impressae resident nec eluentur:
morbosi pariter, gemelli utrique,
uno in lecticulo erudituli ambo,
non hic quam ille magis vorax adulter,
rivales socii et puellularum.
Pulcre convenit improbis cinaedis.
Poem 58
Vocabulary for Poem 58
Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa,
illa Lesbia, quam Catullus unam
plus quam se atque suos amavit omnes,
nunc in quadriviis et angiportis
glubit magnanimi Remi nepotes.
Poem 58b
Vocabulary for Poem 58b
Non custos si fingar ille Cretum,
non si Pegaseo ferar volatu,
non Ladas ego pinnipesve Perseus,
non Rhesi niveae citaeque bigae;
adde huc plumipedas volatilesque,
ventorumque simul require cursum,
quos iunctos, Cameri, mihi dicares:
defessus tamen omnibus medullis
et multis languoribus peresus
essem te mihi, amice, quaeritando.
Poem 59
Vocabulary for Poem 59
Bononiensis Rufa Rufulum fellat,
uxor Meneni, saepe quam in sepulcretis
vidistis ipso rapere de rogo cenam,
cum devolutum ex igne prosequens panem
ab semiraso tunderetur ustore.
Poem 60
Vocabulary for Poem 60
Num te leaena montibus Libystinis
aut Scylla latrans infima inguinum parte
tam mente dura procreavit ac taetra,
ut supplicis vocem in novissimo casu
contemptam haberes, a nimis fero corde?