Catullus Poems-69-116: Difference between revisions
(7 intermediate revisions by one other user not shown) | |||
Line 463: | Line 463: | ||
Si quicquam mutis gratum acceptumve sepulcris | Si quicquam mutis gratum acceptumve sepulcris | ||
:accidere a nostro, Calve, dolore potest, | :accidere a nostro, Calve, dolore potest, | ||
quo desiderio veteres renovamus amores | quo desiderio veteres renovamus amores | ||
:atque olim missas flemus amicitias, | :atque olim missas flemus amicitias, | ||
certe non tanto mors immatura dolori est | certe non tanto mors immatura dolori est | ||
:Quintiliae, quantum gaudet amore tuo. | :Quintiliae, quantum gaudet amore tuo. | ||
Line 514: | Line 519: | ||
[[Cat99Vocab|Vocabulary for Poem 99]] | [[Cat99Vocab|Vocabulary for Poem 99]] | ||
Surripui tibi, dum ludis, mellite | Surripui tibi, dum ludis, mellite Iuventi, | ||
:suaviolum dulci dulcius ambrosia. | :suaviolum dulci dulcius ambrosia. | ||
Line 600: | Line 605: | ||
==Poem 103== | ==Poem 103== | ||
[[ | [[Cat103Vocab|Vocabulary for Poem 103]] | ||
Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo, | Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo, | ||
Line 717: | Line 722: | ||
[[Cat112Vocab|Vocabulary for Poem 112]] | [[Cat112Vocab|Vocabulary for Poem 112]] | ||
Multus homo es, Naso, neque tecum multus homo est quin | |||
:te scindat: Naso, multus es et pathicus. | |||
==Poem 113== | ==Poem 113== | ||
[[Cat113Vocab|Vocabulary for Poem 113]] | [[Cat113Vocab|Vocabulary for Poem 113]] | ||
Consule Pompeio primum duo, Cinna, solebant | |||
manserunt duo, sed | :Maeciliam: facto consule nunc iterum | ||
manserunt duo, sed creverunt milia in unum | |||
:singula. Fecundum semen adulterio. | |||
==Poem 114== | ==Poem 114== | ||
[[Cat114Vocab|Vocabulary for Poem 114]] | [[Cat114Vocab|Vocabulary for Poem 114]] | ||
Firmano saltu non falso Mentula dives | |||
aucupium omne genus, piscis, prata, | :fertur, qui tot res in se habet egregias, | ||
aucupium omne genus, piscis, prata, arva ferasque. | |||
:nequiquam: fructus sumptibus exsuperat. | |||
Quare concedo sit dives, dum omnia desint. | |||
:Saltum laudemus, dum modo ipse egeat. | |||
==Poem 115== | ==Poem 115== | ||
[[Cat115Vocab|Vocabulary for Poem 115]] | [[Cat115Vocab|Vocabulary for Poem 115]] | ||
Mentula habet instar triginta iugera prati, | |||
:quadraginta arvi: cetera sunt maria. | |||
prata | Cur non divitiis Croesum superare potis sit, | ||
:uno qui in saltu tot bona possideat, | |||
prata arva ingentes silvas saltusque paludesque | |||
:usque ad Hyperboreos et mare ad Oceanum? | |||
omnia magna haec sunt, tamen ipsest maximus ultro, | omnia magna haec sunt, tamen ipsest maximus ultro, | ||
:non homo, sed vero mentula magna minax. | |||
==Poem 116== | ==Poem 116== | ||
[[Cat116Vocab|Vocabulary for Poem 116]] | [[Cat116Vocab|Vocabulary for Poem 116]] | ||
Saepe tibi studioso animo venante requirens | |||
:carmina uti possem mittere Battiadae, | |||
qui te lenirem nobis, neu conarere | qui te lenirem nobis, neu conarere | ||
hunc | :tela infesta meum mittere in usque caput, | ||
hunc video mihi nunc frustra sumptum esse laborem, | |||
:Gelli, nec nostras hic valuisse preces. | |||
Contra nos tela ista tua evitabimus acta: | |||
:at fixus nostris tu dabi' supplicium. |
Latest revision as of 14:13, 24 March 2011
Poem 69
Noli admirari, quare tibi femina nulla,
- Rufe, velit tenerum supposuisse femur,
non si illam rarae labefactes munere vestis
- aut perluciduli deliciis lapidis.
Laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur
- valle sub alarum trux habitare caper.
Hunc metuunt omnes, neque mirum: nam mala valde est
- bestia, nec quicum bella puella cubet.
Quare aut crudelem nasorum interfice pestem,
- aut admirari desine cur fugiunt.
Poem 70
Nulli se dicit mulier mea nubere malle
- quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.
Dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti,
- in vento et rapida scribere oportet aqua.
Poem 71
Si cui iure bono sacer alarum obstitit hircus,
- aut si quem merito tarda podagra secat,
aemulus iste tuus, qui vestrum exercet amorem,
- mirifice est a te nactus utrumque malum.
Nam quotiens futuit, totiens ulciscitur ambos:
- illam affligit odore, ipse perit podagra.
Poem 72
Dicebas quondam solum te nosse Catullum,
- Lesbia, nec prae me velle tenere Iovem.
Dilexi tum te non tantum ut vulgus amicam,
- sed pater ut gnatos diligit et generos.
Nunc te cognovi: quare etsi impensius uror,
- multo mi tamen es vilior et levior.
Qui potis est, inquis? Quod amantem iniuria talis
- cogit amare magis, sed bene velle minus.
Poem 73
Desine de quoquam quicquam bene velle mereri
- aut aliquem fieri posse putare pium.
Omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne
- prodest, immo etiam taedet obestque magis;
ut mihi, quem nemo gravius nec acerbius urget,
- quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.
Poem 74
Gellius audierat patruum obiurgare solere,
- si quis delicias diceret aut faceret.
Hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam
- uxorem, et patruum reddidit Arpocratem.
Quod voluit fecit: nam, quamvis irrumet ipsum
- nunc patruum, verbum non faciet patruus.
Poem 75
Huc est mens deducta tua mea, Lesbia, culpa,
- atque ita se officio perdidit ipsa suo,
ut iam nec bene velle queat tibi, si optima fias,
- nec desistere amare, omnia si facias.
Poem 76
Siqua recordanti benefacta priora voluptas
- est homini, cum se cogitat esse pium,
nec sanctam violasse fidem, nec foedere nullo
- divum ad fallendos numine abusum homines,
multa parata manent in longa aetate, Catulle,
- ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
Nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
- aut facere, haec a te dictaque factaque sunt:
omnia quae ingratae perierunt credita menti.
- Quare iam te cur amplius excrucies?
Quin tu animo offirmas atque istinc teque reducis,
- et dis invitis desinis esse miser?
Difficile est longum subito deponere amorem;
- difficile est, verum hoc qua lubet efficias.
Una salus haec est, hoc est tibi pervincendum;
- hoc facias, sive id non pote sive pote.
O di, si vestrum est misereri, aut si quibus umquam
- extremam iam ipsa in morte tulistis opem,
me miserum aspicite et, si vitam puriter egi,
- eripite hanc pestem perniciemque mihi,
quae mihi subrepens imos ut torpor in artus
- expulit ex omni pectore laetitias.
Non iam illud quaero, contra me ut diligat illa,
- aut, quod non potis est, esse pudica velit:
ipse valere opto et taetrum hunc deponere morbum.
- O di, reddite mi hoc pro pietate mea.
Poem 77
Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice
- (frustra? immo magno cum pretio atque malo),
sicine subrepsti mi, atque intestina perurens
- ei misero eripuisti omnia nostra bona?
Eripuisti, heu heu nostrae crudele venenum
- vitae, heu heu nostrae pestis amicitiae.
Poem 78
Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx
- alterius, lepidus filius alterius.
Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,
- cum puero ut bello bella puella cubet.
Gallus homo est stultus, nec se videt esse maritum,
- qui patruus patrui monstret adulterium.
Poem 78b
. . .
- . . .
Sed nunc id doleo, quod purae pura puellae
- suavia comminxit spurca saliva tua.
Verum id non impune feres: nam te omnia saecla
- noscent et, qui sis, fama loquetur anus.
Poem 79
Lesbius est pulcer. Quid ni? Quem Lesbia malit
- quam te cum tota gente, Catulle, tua.
Sed tamen hic pulcer vendat cum gente Catullum,
- si tria notorum suavia reppererit.
Poem 80
Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella
- hiberna fiant candidiora nive,
mane domo cum exis et cum te octava quiete
- e molli longo suscitat hora die?
Nescio quid certe est: an vere fama susurrat
- grandia te medii tenta vorare viri?
Sic certe est: clamant Victoris rupta miselli
- ilia, et emulso labra notata sero.
Poem 81
Nemone in tanto potuit populo esse, Iuventi,
- bellus homo, quem tu diligere inciperes,
praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri
- hospes inaurata pallidior statua,
qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis
- audes, et nescis quod facinus facias?
Poem 82
Quinti, si tibi vis oculos debere Catullum
- aut aliud si quid carius est oculis,
eripere ei noli, multo quod carius illi
- est oculis seu quid carius est oculis.
Poem 83
Lesbia mi praesente viro mala plurima dicit:
- haec illi fatuo maxima laetitia est.
Mule, nihil sentis? Si nostri oblita taceret,
- sana esset: nunc quod gannit et obloquitur,
non solum meminit, sed, quae multo acrior est res,
- irata est. Hoc est, uritur et loquitur.
Poem 84
Chommoda dicebat, si quando commoda vellet
- dicere, et insidias Arrius hinsidias,
et tum mirifice sperabat se esse locutum,
- cum quantum poterat dixerat hinsidias.
Credo, sic mater, sic liber avunculus eius,
- sic maternus avus dixerat atque avia.
Hoc misso in Syriam requierant omnibus aures:
- audibant eadem haec leniter et leviter,
nec sibi postilla metuebant talia verba,
- cum subito affertur nuntius horribilis,
Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset,
- iam non Ionios esse sed Hionios.
Poem 85
Odi et amo. Quare id faciam, fortasse requiris.
- Nescio, sed fieri sentio et excrucior.
Poem 86
Quintia formosa est multis. Mihi candida, longa,
- recta est: haec ego sic singula confiteor.
Totum illud formosa nego: nam nulla venustas,
- nulla in tam magno est corpore mica salis.
Lesbia formosa est, quae cum pulcerrima tota est,
- tum omnibus una omnis surripuit Veneres.
Poem 87
Nulla potest mulier tantum se dicere amatam
- vere, quantum a me Lesbia amata mea est.
Nulla fides ullo fuit umquam foedere tanta,
- quanta in amore tuo ex parte reperta mea est.
Poem 88
Quid facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore
- prurit et abiectis pervigilat tunicis?
Quid facit is, patruum qui non sinit esse maritum?
- Ecquid scis quantum suscipiat sceleris?
Suscipit, o Gelli, quantum non ultima Tethys
- nec genitor Nympharum abluit Oceanus:
nam nihil est quicquam sceleris, quo prodeat ultra,
- non si demisso se ipse voret capite.
Poem 89
Gellius est tenuis: quid ni? Cui tam bona mater
- tamque valens vivat tamque venusta soror
tamque bonus patruus tamque omnia plena puellis
- cognatis, quare is desinat esse macer?
Qui ut nihil attingat, nisi quod fas tangere non est,
- quantumvis quare sit macer invenies.
Poem 90
Nascatur magus ex Gelli matrisque nefando
- coniugio et discat Persicum aruspicium:
nam magus ex matre et gnato gignatur oportet,
- si vera est Persarum impia religio,
gratus ut accepto veneretur carmine divos
- omentum in flamma pingue liquefaciens.
Poem 91
Non ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum
- in misero hoc nostro, hoc perdito amore fore,
quod te cognossem bene constantemve putarem
- aut posse a turpi mentem inhibere probro;
sed neque quod matrem nec germanam esse videbam
- hanc tibi, cuius me magnus edebat amor.
Et quamvis tecum multo coniungerer usu,
- non satis id causae credideram esse tibi.
Tu satis id duxti: tantum tibi gaudium in omni
- culpa est, in quacumque est aliquid sceleris.
Poem 92
Lesbia mi dicit semper male nec tacet umquam
- de me: Lesbia me dispeream nisi amat.
Quo signo? Quia sunt totidem mea: deprecor illam
- assidue, verum dispeream nisi amo.
Poem 93
Nil nimium studeo, Caesar, tibi velle placere,
- nec scire utrum sis albus an ater homo.
Poem 94
Mentula moechatur. Moechatur mentula? Certe.
- Hoc est quod dicunt: ipsa olera olla legit.
Poem 95
Zmyrna mei Cinnae nonam post denique messem
- quam coepta est nonamque edita post hiemem,
milia cum interea quingenta Hortensius uno
- . . .
Zmyrna cavas Satrachi penitus mittetur ad undas,
- Zmyrnam cana diu saecula pervoluent.
At Volusi annales Paduam morientur ad ipsam
- et laxas scombris saepe dabunt tunicas.
Parva mei mihi sint cordi monimenta sodalis:
- at populus tumido gaudeat Antimacho.
Poem 96
Si quicquam mutis gratum acceptumve sepulcris
- accidere a nostro, Calve, dolore potest,
quo desiderio veteres renovamus amores
- atque olim missas flemus amicitias,
certe non tanto mors immatura dolori est
- Quintiliae, quantum gaudet amore tuo.
Poem 97
Non (ita me di ament) quicquam referre putavi,
- utrumne os an culum olfacerem Aemilio.
Nilo mundius hoc, nihiloque immundius illud,
- verum etiam culus mundior et melior:
nam sine dentibus est. Hoc dentis sesquipedalis,
- gingivas vero ploxeni habet veteris,
praeterea rictum qualem diffissus in aestu
- meientis mulae cunnus habere solet.
Hic futuit multas et se facit esse venustum,
- et non pistrino traditur atque asino?
Quem siqua attingit, non illam posse putemus
- aegroti culum lingere carnificis?
Poem 98
In te, si in quemquam, dici pote, putide Victi,
- id quod verbosis dicitur et fatuis.
Ista cum lingua, si usus veniat tibi, possis
- culos et crepidas lingere carpatinas.
Si nos omnino vis omnes perdere, Victi,
- hiscas: omnino quod cupis efficies.
Poem 99
Surripui tibi, dum ludis, mellite Iuventi,
- suaviolum dulci dulcius ambrosia.
Verum id non impune tuli: namque amplius horam
- suffixum in summa me memini esse cruce,
dum tibi me purgo nec possum fletibus ullis
- tantillum vestrae demere saevitiae.
Nam simul id factum est, multis diluta labella
- guttis abstersisti omnibus articulis,
ne quicquam nostro contractum ex ore maneret,
- tamquam commictae spurca saliva lupae.
Praeterea infesto miserum me tradere amori
- non cessasti omnique excruciare modo,
ut mi ex ambrosia mutatum iam foret illud
- suaviolum tristi tristius elleboro.
Quam quoniam poenam misero proponis amori,
- numquam iam posthac basia surripiam.
Poem 100
Caelius Aufillenum et Quintius Aufillenam
- flos Veronensum depereunt iuvenum,
hic fratrem, ille sororem. Hoc est, quod dicitur, illud
- fraternum vere dulce sodalicium.
Cui faveam potius? Caeli, tibi: nam tua nobis
- perspecta est igni tum unica amicitia,
cum vesana meas torreret flamma medullas.
- Sis felix, Caeli, sis in amore potens.
Poem 101
Multas per gentes et multa per aequora vectus
- advenio has miseras, frater, ad inferias,
ut te postremo donarem munere mortis
- et mutam nequiquam alloquerer cinerem,
quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum,
- heu miser indigne frater adempte mihi.
Nunc tamen interea haec, prisco quae more parentum
- tradita sunt tristi munere ad inferias,
accipe fraterno multum manantia fletu,
- atque in perpetuum, frater, ave atque vale.
Poem 102
Si quicquam tacito commissum est fido ab amico,
- cuius sit penitus nota fides animi,
meque esse invenies illorum iure sacratum,
- Corneli, et factum me esse puta Arpocratem.
Poem 103
Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo,
- deinde esto quamvis saevus et indomitus:
aut, si te nummi delectant, desine quaeso
- leno esse atque idem saevus et indomitus.
Poem 104
Credis me potuisse meae maledicere vitae,
- ambobus mihi quae carior est oculis?
Non potui, nec, si possem, tam perdite amarem:
- sed tu cum Tappone omnia monstra facis.
Poem 105
Mentula conatur Pipleium scandere montem:
- Musae furcillis praecipitem eiciunt.
Poem 106
Cum puero bello praeconem qui videt esse,
- quid credat, nisi se vendere discupere?
Poem 107
Si quicquam cupido optantique optigit umquam
- insperanti, hoc est gratum animo proprie.
Quare hoc est gratum nobisque hoc carius auro,
- quod te restituis, Lesbia, mi cupido,
restituis cupido atque insperanti, ipsa refers te
- nobis. O lucem candidiore nota!
Quis me uno vivit felicior aut magis hac rem
- optandus in vita dicere quis poterit?
Poem 108
Si, Comini, populi arbitrio tua cana senectus
- spurcata impuris moribus intereat,
non equidem dubito quin primum inimica bonorum
- lingua exsecta avido sit data vulturio,
effossos oculos voret atro gutture corvus,
- intestina canes, cetera membra lupi.
Poem 109
Iucundum, mea vita, mihi proponis amorem
- hunc nostrum inter nos perpetuumque fore.
Di magni, facite ut vere promittere possit,
- atque id sincere dicat et ex animo,
ut liceat nobis tota perducere vita
- aeternum hoc sanctae foedus amicitiae.
Poem 110
Aufilena, bonae semper laudantur amicae:
- accipiunt pretium, quae facere instituunt.
Tu, quod promisti, mihi quod mentita inimica es,
- quod nec das et fers saepe, facis facinus.
Aut facere ingenuae est, aut non promisse pudicae,
- Aufillena, fuit: sed data corripere
fraudando officiis, plus quam meretricis avarae est
- quae sese toto corpore prostituit.
Poem 111
Aufillena, viro contentam vivere solo,
- nuptarum laus ex laudibus eximiis:
sed cuivis quamvis potius succumbere par est,
- quam matrem fratres concipere ex patruo.
Poem 112
Multus homo es, Naso, neque tecum multus homo est quin
- te scindat: Naso, multus es et pathicus.
Poem 113
Consule Pompeio primum duo, Cinna, solebant
- Maeciliam: facto consule nunc iterum
manserunt duo, sed creverunt milia in unum
- singula. Fecundum semen adulterio.
Poem 114
Firmano saltu non falso Mentula dives
- fertur, qui tot res in se habet egregias,
aucupium omne genus, piscis, prata, arva ferasque.
- nequiquam: fructus sumptibus exsuperat.
Quare concedo sit dives, dum omnia desint.
- Saltum laudemus, dum modo ipse egeat.
Poem 115
Mentula habet instar triginta iugera prati,
- quadraginta arvi: cetera sunt maria.
Cur non divitiis Croesum superare potis sit,
- uno qui in saltu tot bona possideat,
prata arva ingentes silvas saltusque paludesque
- usque ad Hyperboreos et mare ad Oceanum?
omnia magna haec sunt, tamen ipsest maximus ultro,
- non homo, sed vero mentula magna minax.
Poem 116
Saepe tibi studioso animo venante requirens
- carmina uti possem mittere Battiadae,
qui te lenirem nobis, neu conarere
- tela infesta meum mittere in usque caput,
hunc video mihi nunc frustra sumptum esse laborem,
- Gelli, nec nostras hic valuisse preces.
Contra nos tela ista tua evitabimus acta:
- at fixus nostris tu dabi' supplicium.